USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Wysoce zjadliwą grypę ptaków wykryto w stadach bydła w kilku stanach USA. To pierwszy odnotowany przypadek przeskoczenia tego wirusa na bydło. Czy zakażone krowy zostaną poddane ubojowi?
Niepokojące odkrycie
25 marca w trzech stanach USA: Teksasie, Kansas i Nowym Meksyku potwierdzono wystąpienie w stadach krów mlecznych wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI, ang. highly pathogenic avian influenza), podtypu H5N1. To pierwszy przypadek udokumentowania tego wirusa u bydła. Zdaniem naukowców krowy zakaziły się tym samym szczepem grypy, który występuje u ptaków. Zabił on już setki milionów drobiu i dzikiego ptactwa.
Warto dodać, że na początku tego miesiąca HPAI wykryto u kozy w Minnesocie, co było pierwszym przypadkiem tej choroby wśród zwierząt gospodarskich w USA. Już od jakiegoś czasu notuje się przypadki grypy HPAI u różnych gatunków ssaków, ale jak dotąd rzadko kiedy obserwowano przenoszenie się wirusa między nimi. Źródłem choroby były więc zakażone ptaki, a ssaki, w tym ludzie, były dla wirusa zazwyczaj „ślepą uliczką”.
Obecne wykrycie grypy u krów w wielu stanach może sygnalizować, że rozprzestrzenia się on bezpośrednio między bydłem, a nie wyłącznie przez ptaki. Wskazywałoby to, że wirus przeszedł niedawno mutacje. To niebezpieczne zjawisko. Epidemiolodzy uważają, że mogą one pozwolić wirusowi na przenoszenie się również między ludźmi. Wtedy będzie już tylko o krok od nowej pandemii. Jednak amerykańskie służby weterynaryjne oświadczyły, że wstępne badania zakażonych krów nie wykazały zmian wirusa. Konieczne są jednak dalsze analizy.
Jak bydło zakaziło się grypą?
Już od jakiegoś czasu wiadomo, że kilka innych, łagodnych typów wirusa grypy ptaków może zakażać bydło. To jednak pierwszy szczep zjadliwej grypy ptaków, który wywołuje u bydła objawy zakażenia. Choroba, wystąpiła u ok 10% krów w laktacji. Przypominała przeziębienie, krowy miały również objawy zakażenia układu pokarmowego. Wyglądały na osłabione, a ich apetyt i produkcja mleka wyraźnie spadły. Choroba dotknęła głównie starsze sztuki i przeszła po ok. 7-10 dniach, bez leczenia.
Źródłem wirusa dla krów prawdopodobnie były dzikie ptaki, które miały dostęp do paszy lub wody. Na terenie kilku gospodarstw znaleziono padłe ptaki. W przypadku wystąpienia grypy u kozy potwierdzono, że znajdowała się ona na pastwisku z wodopojem, z którego korzystały również kaczki i kury.
Wirusa potwierdzono w wymazach pobranych z nosa i gardła krów, jak również w próbkach surowego mleka. Oznacza to, że potencjalnie mleko takich krów może stanowić zagrożenie dla ludzi – na szczęście wirusa całkowicie zabija pasteryzacja, co potwierdził Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA). Zaznaczył również, że do obrotu trafi mleko pochodzące wyłącznie od zdrowych zwierząt.
Nowe zagrożenie powinni mieć na uwadze niektórzy Amerykanie, którzy skupują od rolników surowe mleko, wierząc, że pasteryzacja niszczy jego właściwości. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj: Moda na surowe mleko: zdrowy, czy niebezpieczny trend?
Grypa ptaków atakuje coraz więcej gatunków
USDA nie wymaga uboju dotkniętych chorobą stad bydła, tak jak ma to miejsce w przypadku, gdy wirus atakuje fermy drobiu. Miałoby to sens, gdyby okazało się, że bydło odgrywa w epidemii ważną rolę. Konieczne są dalsze badania, ale póki co wykryte przypadki traktuje się jako marginalne i nie mające większego znaczenia dla krążenia wirusa w środowisku.
Jak dotąd wirus grypy ptaków H5N1 został wykryty u ponad 48 gatunków ssaków, w tym lisów, skunksów, szopów, fok, pum i niedźwiedzi polarnych, w 26 krajach. Jak podkreślają naukowcy, epidemia grypy ptaków tym samym zmienia swoje oblicze. W niedawno opublikowanej analizie dokonano przeglądu informacji na temat ssaków naturalnie zakażonych wirusem H5N1.
Porównano przypadki odnotowane w ostatnim czasie (lata 2020–2023) z tymi, które pojawiły się w czasie poprzednich epidemii (2003–2019). W obecnym okresie obszar geograficzny i liczba gatunków dotknięta wirusem są znacznie większe niż w przypadku poprzednich epidemii. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia ssaków w obu okresach wydaje się być bliski kontakt z zakażonymi ptakami, w tym ich spożycie. Niektóre badania, szczególnie dotyczące obecnej sytuacji, sugerują, że za część infekcji faktycznie mogą być odpowiedzialne przeskoki wirusa z ssaka na ssaka.
Warto jednak podkreślić, że jak dotąd nie zgłoszono żadnych przypadków przeniesienia wirusa grypy H5N1 ze ssaków na człowieka. Odnotowano za to pojedyncze przypadki przeniesienia infekcji z ptaków na ludzi. Zazwyczaj dawały łagodne objawy lub były zupełnie bezobjawowe. Na zakażenie grypą ptaków najbardziej narażone są osoby pracujące na fermach lub w ubojniach drobiu.
Więcej na temat grypy ptaków u ssaków można znaleźć tutaj: Nowa pandemia może wykluć się w USA.
Objawy kliniczne i sekcyjne wysoce zjadliwej grypy ptaków, wykryte u ptactwa domowego i dzikiego w czasie epidemii w 2018 roku.
Źródło: Hemida, Maged G., et al. "Molecular characterisation of an avian influenza (H5N8) outbreak in backyard flocks in Al Ahsa, Eastern Saudi Arabia, 2017–2018." Veterinary record open 6.1 (2019): e000362.; na prawie cytatu, w celach edukacyjnych.
Cytowane badania:
Plaza, Pablo I., et al. "Recent Changes in Patterns of Mammal Infection with Highly Pathogenic Avian Influenza A (H5N1) Virus Worldwide." Emerging Infectious Diseases 30.3 (2024): 444.
