Oleiste i strączkowe

USDA oczekuje, że światowa produkcja rzepaku będzie zbliżona do rekordowego wyniku z obecnego sezonu i wyniesie 87,1 mln ton (-0,27% - r/r). Jednocześnie o 5% powinny wzrosnąć zbiory nasion w UE.

Oczekuje się, że rolnicy w Unii Europejskiej zbiorą w tym roku 20 milionów ton rzepaku. Tak przynajmniej zakłada Międzynarodowa Rada Zbożowa (IGC) w swoich obecnych szacunkach. Jeśli prognoza się sprawdzi, będzie to największy wolumen od sezonu 2018/19. 

Produkcja rzepaku na Ukrainie może ponownie osiągnąć rekordowe poziomy. Według zaktualizowanej oceny portalu APK-Inform zbiory nasion oleistych na Ukrainie w 2023 roku mogą wynieść około 3,5-3,6 mln ton. - Pomimo 9-procentowego zmniejszenia powierzchni zasiewów rzepaku, według wstępnych prognoz powierzchnia zbiorów może wzrosnąć o 8 proc. – wyliczają analitycy APK-Inform. Zdecydowana większość zebranego rzepaku trafi na eksport. 

USDA w marcowej prognozie o blisko 7 mln ton obniżył światową produkcję nasion oleistych w sezonie 2022/23. Za marcowe cięcie produkcji i zapasów nasion oleistych odpowiada soja.

Przerób rzepaku w 2022 roku w zrzeszonych w Polskim Stowarzyszeniu Producentów Oleju tłoczniach wyniósł łącznie 3,27 mln ton pozostając praktycznie na takim samym poziomie jak w rekordowym pod tym względem 2021 roku. Utrzymanie tak dużego poziomu przerobu nasion przez krajową branżę ma szczególne znaczenie dla rolnictwa wobec wysokiej podaży surowców na rynku polskim i europejskim.

- Według danych Komisji Europejskiej, kraje Unii Europejskiej zwiększyły w tym sezonie (2022/23) aż o 47% do 4,2 mln ton import nasion rzepaku. Wywiera to presję spadkową na notowania giełdowe i ceny nasion w kraju – informuje Andrzej Bąk z Warszawskiej Giełdy Towarowej.

Według danych Komisji Europejskiej kraje UE zwiększyły w tym sezonie (2022/23) aż o 47% do 4,2 mln ton import nasion rzepaku. Wywiera to presję spadkową na notowania giełdowe i ceny nasion w kraju.

Niemiecka minister środowiska, Steffi Lemke, zapowiedziała, że wkrótce prześle do rządu propozycje wycofania kraju z wykorzystywania biopaliw pochodzących z upraw w celu osiągnięcia redukcji gazów cieplarnianych.

- Polscy rolnicy mają problem ze sprzedażą rzepaku. Tegoroczne plony to 3,6 mln ton, a import od lipca to już ponad 0,6 mln ton. Spożycie krajowe wynosi 3,2-3,3 mln ton, ale eksport jest marginalny. Na koniec sezony w magazynach będzie zalegało milion ton rzepaku – oznajmia Związek Zawodowy Rolników „Korona”.

Jak podaje portal APK-Inform, ceny ofertowe eksporterów rzepaku na Ukrainie spadają od połowy grudnia.

Polska sprowadziła od początku tego sezonu (01.07 - 18.12.2022) 617,76 tys. ton nasion rzepaku spoza Unii Europejskiej w porównaniu do tylko 137,38 tys. ton w analogicznym okresie przed rokiem.

W 2022 r. do krajów Unii Europejskiej sprowadzono znacznie mniej soi niż w roku poprzednim. Z drugiej strony import śruty sojowej pozostał stabilny.

Jak podaje unijny komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski, w okresie 24.03-08.12 2022 drastycznie wzrósł import nasion i produktów oleistych z Ukrainy. Do krajów wspólnoty ściągnięto łącznie 6 498 000 ton tych produktów, z czego Polska była największym rynkiem zbytu z wynikiem 1 763 000 t.

Jak podaje portal APK-Inform, ceny ofertowe eksporterów rzepaku na Ukrainie spadają od połowy listopada. Presję na ceny wywiera osłabienie popytu ze strony importerów, którzy zgromadzili wystarczające zapasy na średnio- i długoterminową działalność. 

- Wyrażamy więc ubolewanie nad tym, że resort rolnictwa, mimo wielokrotnie przedstawianych argumentów, nie widzi potrzeby wsparcia tego rodzaju upraw, jak słonecznik czy facelia, zwłaszcza w sytuacji, gdy tyle mówi się o konieczności zapewniania bezpieczeństwa żywnościowego w naszym kraju. Dlatego ponownie zwracamy się do resortu rolnictwa o przygotowanie takich przepisów, które pozwolą na objęcie dopłatami do składek z tytułu ubezpieczenia upraw również takich roślin, jak słonecznik pastewny oraz facelia – czytamy w wystąpieniu Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych.

- W ciągu ostatnich miesięcy 2022 r. znacząco wzrósł import rzepaku z Ukrainy w porównaniu do analogicznego okresu, zresztą import wszystkich zbóż z Ukrainy wzrósł o kilkaset procent w stosunku do roku poprzedniego, ale przypomnę, że w poprzednim roku nie mieliśmy wojny. Import rzepaku wyniósł 167 tys. ton i jest 7 razy większy niż w poprzednim roku w porównywalnym okresie. Import z Ukrainy stanowi 33% całego przywozu rzepaku do Polski ogółem – informował podczas ostatniej sejmowej komisji rolnictwa wicepremier Henryk Kowalczyk.

Federacja Rosyjska przeprowadziła atak rakietowy na wydzierżawiony przez chińską korporację terminal w porcie Mikołajów, w wyniku którego zniszczono 17 tys. ton oleju słonecznikowego. Taką informację podał rzecznik MSZ w Kijowie, Oleg Nikolenko.

Zdaniem Komisji Europejskiej polscy rolnicy zasiali pod tegoroczne zbiory 26 tys. ha słonecznika, co powinno pozwolić zebrać 56,0 tys. ton nasion. Będzie to o ponad 60% więcej w porównaniu z rekordowymi 34,2 tys. ton w 2021 roku i 4,3 razy więcej w stosunku do średniej 5-letniej.

W okresie styczeń-sierpień 2022 r. Ukraina wyeksportowała oleje i tłuszcze za sumę 3,652 mld USD, co oznacza spadek o 11% w porównaniu z analogicznym okresem 2021 r. - powiedział zastępca dyrektora Narodowego Centrum Naukowego „Instytut Gospodarki Rolnej” przy NAAS, Nikołaj Pugaczow.

Działanie zapraw insektycydowych dostępnych w rzepaku ozimym zapewniają aktywną ochronę roślin maksymalnie do fazy 3-4 liści rzepaku. Po tym okresie należy wystawić żółte naczynia, aby nie przegapić nalotów śmietki kapuścianej i innych groźnych szkodników. Niestety to kolejny rok bez nowych substancji zarejestrowanych do ochrony przed agrofagami, dlatego możliwości ich zwalczania są bardzo ograniczone.