Ochrona roślin

Komisja Europejska przyjęła dziś „pionierskie wnioski mające na celu odbudowę zniszczonych ekosystemów i przywrócenie przyrody w całej Europie, od gruntów rolnych i mórz po lasy i środowisko miejskie”. Komisja proponuje również ograniczenie stosowania pestycydów chemicznych i związanego z nimi ryzyka o 50 proc. do 2030 r. - Są to sztandarowe wnioski ustawodawcze mające na celu realizację strategii na rzecz bioróżnorodności i strategii „od pola do stołu”, które pomogą zapewnić odporność i bezpieczeństwo dostaw żywności w UE i na całym świecie - informuje KE. 

Plany Komisji Europejskiej dotyczące ograniczenia stosowania pestycydów o połowę do 2030 r., w ramach strategii „od pola do stołu”, zostaną przedstawione jutro w Brukseli. Rozporządzenie w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów, które ma zostać opublikowane w środę, po trzymiesięcznym opóźnieniu, będzie pierwszym wiążącym unijnym prawem nakazującym rolnikom ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Według entuzjastów tego rozwiązania, będzie to kluczowy krok „w walce z europejskim współudziałem w światowym kryzysie klimatycznym”.

Rolnicy w Unii Europejskiej stosują coraz mniejsze ilości pestycydów. Jak wyjaśnia brukselski urząd statystyczny, stosowanie pestycydów chemicznych spadło o 1% w 2020 r. w porównaniu z 2019 r. Porównując zastosowana dawkę ze średnią z lat 2015-2017 redukcja wynosi 14%.

Unijny organ ds. bezpieczeństwa żywności (EFSA) może zakończyć zatwierdzania glifosatu dopiero w lipcu 2023 r. Problem w tym, że licencja dla tego herbicydu wygasa 15 grudnia 2022 r. Obecnie nie jest jasne, czy obecne zatwierdzenie zostanie przedłużone ze względu na opóźnione procedury, czy też może stosowanie glifosatu zostanie zawieszone przynajmniej na pół roku.  

Ceny środków ochrony roślin osiągną rekordowy poziom w 2022 roku. Pokazują to dane niemieckiego Federalnego Urzędu Statystycznego dotyczące kształtowania się kosztów zasobów rolnych. Ceny herbicydów (takich jak glifosat) wzrosły szczególnie gwałtownie, ponieważ większość z nich pochodzi z Chin.

W Brukseli 21 marca br. odbyło się posiedzenie Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH), w którym uczestniczył wicepremier, minister rolnictwa i rozwoju wsi Henryk Kowalczyk. Najważniejszymi tematami były Plany Strategiczne WPR, sytuacja na rynkach rolnych w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie oraz wniosek Polski dotyczący projektu rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.

Na początku roku wyciekł projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin uchylającego dyrektywę 2009/128/WE. Jak dotąd Komisja Europejska oficjalnie nie przedstawiła projektu aktów prawnych zastępujących obowiązującą dyrektywę. Jednak projekt aktu wzbudza dużo wątpliwości zakłada bowiem sztywne ograniczenie stosowania środków ochrony roślin i ryzyka z tym związanego na poziomie 50% do 2030 roku przy opcjonalnej możliwości redukcji po spełnieniu określonych warunków do 25%. 

Firma Bayer ostrzega przed możliwymi ograniczeniami w dostawach glifosatu. Niemiecki koncern napisał do klientów, że brakuje surowca, ponieważ jeden z kluczowych dostawców firmy zmaga się z awarią w swoich zakładach, co doprowadziło do znacznego obniżenia tempa produkcji.

W tym roku francuscy hodowcy buraków prawdopodobnie będą mogli ponownie użyć nasion zaprawionych owadobójczymi składnikami aktywnymi – neonikotynoidami. Rząd w Paryżu chce zatwierdzić stosowanie imidaklopridu lub tiametoksamu przez 120 dni. Glifosat powinien być nadal dozwolony, jeśli nie są dostępne żadne alternatywy.

Chiny - największy na świecie eksporter herbicydów, fungicydów i insektycydów, odnotowały najwyższe od 10 lat ceny eksportowe najważniejszych środków ochrony roślin i tendencja ta nasila się. Podobne doniesienia napływają z USA. Rolnicy będą musieli przez dłuższy czas spodziewać się niedoboru chemii rolniczej, rosnących cen i ograniczonych dostaw.

Zatwierdzenie substancji czynnej dikwat do stosowania w środkach ochrony roślin nie zostało odnowione. Zezwolenia wydane dla środków ochrony roślin zawierających dikwat zostały wycofane z dniem 4 maja 2019 r., zaś środki ochrony roślin wprowadzone do tego dnia do obrotu mogły być stosowane do dnia 4 lutego 2020 r.

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, dostrzegając zagrożenia, jakie mogą powstać w wyniku zastosowania niedopuszczonych do obrotu środków ochrony roślin, już po raz piąty uczestniczyła w koordynowanej przez EUROPOL międzynarodowej operacji Silver Axe VI, ukierunkowanej na zwalczanie handlu nielegalnymi i podrabianymi środkami ochrony roślin. 

Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych wyraża sprzeciw wobec planów nałożenia opłaty w wysokości 1% wartości wprowadzanych do obrotu środków ochrony roślin, z przeznaczeniem na promocję rolnictwa ekologicznego. - Zwracamy się z apelem do ministra rolnictwa Grzegorza Pudy o wycofanie tego zapisu – apeluje Federacja.

- Polskie ministerstwo rolnictwa jest za tym, żeby ograniczyć stosowanie glifosatu do desykacji roślin. Niektóre państwa już to zrobiły. W Polsce też tak powinno być – uważa profesor Marek Mrówczyński - dyrektor Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego.

W Niemczech zatwierdzono ustawę o wycofywaniu glifosatu. Używanie środków ochrony roślin zawierających ten herbicyd ma być początkowo zabronione w ogrodach, parkach i na boiskach sportowych. Jego stosowanie ma być całkowicie zakazane w 2024 roku.

- Zgodnie z polskim prawem rolnicy są zobowiązani do zwrotu opakowań, sklepy – do ich przyjęcia, a producenci i importerzy – do zorganizowania systemu zbierania i zagospodarowania tych opakowań. Wystarczy, aby czyste, wypłukane opakowania przynieśli do punktu sprzedaży, w którym kupili produkty – informuje Dolnośląska Izba Rolnicza.

Firma agrochemiczna i farmaceutyczna Bayer poniosła klęskę w drugiej apelacji w USA z powodu chorób nowotworowych, które mogą być wywoływane przez glifosat zawarty w środkach chwastobójczych. Sąd w San Francisco potwierdził w piątek wyrok, zgodnie z którym Bayer musiał zapłacić powodowi Edwinowi Hardemanowi łącznie 25 milionów dolarów (20,6 miliona euro) odszkodowania.

Austriackie partie rządzące, ÖVP i Zieloni, złożyły w zeszłym tygodniu wniosek do parlamentu o ograniczenie stosowania glifosatu jako składnika aktywnego zarówno w sektorze rolnym, jak i pozarolniczym. Według Austriackiej Izby Rolniczej w dokumencie planuje się zakaz wprowadzania do obrotu pestycydów zawierających substancję czynną glifosat na obszarach, które są używane przez ogół społeczeństwa. Są to ogólnodostępne tereny sportowe i rekreacyjne, baseny, placówki opiekuńczo-edukacyjne, place zabaw dla dzieci, cmentarze, a także parki i ogrody.

Funkcjonariusze podkarpackiej Krajowej Administracji Skarbowej zatrzymali nielegalny transport środków ochrony roślin w Barwinku. Chemikalia niewiadomego pochodzenia przewoził obywatel Ukrainy.

- Dla upowszechnienia rolnictwa zrównoważonego w Polsce konieczna jest zachęta finansowa dla stosowania biologicznych środków ochrony roślin – wzorem dofinansowania jakie stosowane są w innych krajach UE.  Konieczność wsparcia finansowego dla stosowania metod biologicznych w ochronie upraw wynika również z dodatkowych kosztów ponoszonych przez rolnika, ze względu na wyższą cenę preparatów biologicznych oraz działań przekształceniowych w produkcji rolniczej na zmodyfikowany system produkcji (podobnie jak w przypadku rolnictwa ekologicznego) – uważa Stanisław Kacperczyk, prezes Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych.