Warzywa i owoce

Choć Komisja Europejska prognozuje dla Polski wzrost gospodarczy, to ceny również wzrosną w tym roku nawet o 12%^[1]. Co to oznacza dla naszych portfeli podczas codziennych zakupów? Otóż, eksperci PKO BP nie pozostawiają złudzeń. Mimo, że produkty mączne tanieją, to dalej będą drożeć warzywa i owoce^[2].

- Polski rynek zalewa koncentrat jabłkowy z Ukrainy, co poważnie zagraża polskim sadownikom. Tymczasem ścigany w Polsce listem gończym Taras Barszczowski, który niegdyś oszukał polskich producentów, dziś znów bogaci się ich kosztem – alarmuje portal euractiv.pl.

Policjanci z grójeckiej komendy zatrzymali prezesa spółki, która skupowała jabłka nie płacąc sprzedawcom za owoce. Mężczyzna oszukał 23 osoby na łączną kwotę blisko 700 tysięcy złotych. Decyzją sądu został tymczasowo aresztowany.

- Już teraz magazyny są zapełnione importowanymi owocami mrożonymi, a przed nami sezon zbioru owoców miękkich. Ceny owoców mrożonych na rynku zaczęły spadać do poziomu niegwarantującego zysku tym, którzy kupowali owoce w ubiegłym roku od polskich sadowników – alarmuje Izba Rolnicza Województwa Łódzkiego.

Wzrosty cen warzyw coraz bardziej dają po kieszeniach Polakom. Przyczyną jest niekorzystny splot wielu okoliczności – od pogodowych i ekonomicznych po czysto polityczne. Rekordy bije np. cebula, której ceny rdr. poszły w górę o ponad 55%. Na dużym plusie jest też marchew ze wzrostem o przeszło 47% rdr.

O poszukiwaniach zagranicznych rynków zbytu dla polskich jabłek dyskutowano podczas konferencji sadowniczej zorganizowanej w ramach Targów Sadownictwa i Warzywnictwa, które w środę rozpoczęły się w Kielcach.

Mijający rok był dla polskich sadowników pełen wyzwań. Obok zdecydowanie pozytywnych zjawisk, do których należy zaliczyć sprzyjającą pogodę, pojawiały się również zagrożenia i niepewność. Polska będąc jednym ze światowych liderów w produkcji tych popularnych owoców jest graczem wyróżniającym się specyfiką funkcjonowania rynku wewnętrznego i zewnętrznego. Być może kończący się rok skłoni sadowników oraz dystrybutorów do zastanowienia się jak będzie, i jak powinno wyglądać polskie sadownictwo w 2023 roku.

- Rolnicy od kilku miesięcy czekają na zapłatę za towar dostarczony do zakładów przetwórczych w Milejowie i Rykach prowadzonych przez spółkę Kampol-Fruit. Teraz firma weszła w proces restrukturyzacji i proponuje, że pieniądze odda, ale tylko w połowie. Dla niektórych to utrata kilkuset tysięcy złotych – informuje portal tubalecznej.pl.

Kryzys w sadownictwie dotknął wiele krajów. Do kłopotów z wysokimi cenami nawozów i energii doszły braki w dostępie siły roboczej. Z tym problemem boryka się Francja, która jest jednym z największych w Europie producentów jabłek.

W związku z bardzo trudną  sytuacją na rynku jabłek przemysłowych (spadek cen do 0,35 zł/kg i zapowiadanymi dalszymi obniżkami), Łódzka Izba Rolnicza zaapelowała do wszystkich sadowników o nieoddawanie jabłek przemysłowych do punktów skupowych przy tak niskich cenach, które nie gwarantują nawet zwrotu kosztów ich produkcji.

Pomidory to prawdziwa bomba witaminowa. Stanowią bogate źródło likopenu, potasu a także witamin C i E oraz beta-karotenu. Co ciekawe pomidory to jedyne warzywa, które po przetworzeniu są równie a nawet bardziej wartościowe niż świeże. To za sprawą cennego likopenu, który uwalnia się podczas obróbki termicznej. Warto zatem jeść świeże pomidory w sezonie, a poza nim sięgać po przetwory z pomidorów.

HMC Farms® nawiązała współpracę z Tevel Aerobotics Technologies, aby pilotować swój system zbioru za pomocą latających autonomicznych robotów. Każdy agrodrone może latać, znajdować owoce, zbierać i układać owoce samodzielnie, bez ingerencji człowieka.

Finlandia ma duży problem ze zbiorem truskawek. Około dwóch milionów kilogramów tych owoców zgniło w bieżącym roku na polach Finlandii. Według SEEDS jagody nie zostały zebrane z powodu braku siły roboczej.

Upały i spowodowana nimi susza obniżają jakość warzyw i owoców, jednocześnie wymuszając na producentach sztuczne nawadnianie plantacji. Największym problemem są jednak wielokrotnie droższe nawozy, do produkcji których potrzebny jest bardzo drogi obecnie gaz, a także wyższe koszty energii oraz pracowników. Wzrost kosztów produkcji jest często wyższy niż wzrost cen owoców i warzyw. Wszystko to powoduje, że uprawa warzyw i owoców stała się mniej opłacalna.

Dialog między resortem rolnictwa a izbami rolniczymi w kwestii wsparcia dla producentów warzyw szklarniowych nie napawa optymizmem. Mimo zasygnalizowania poważnych problemów z jakimi zmaga się ten sektor związanymi m.in. dostępnością opału i jego rosnącymi kosztami, a co za tym idzie potężnym spadkiem opłacalności produkcji, ministerstwo nie widzi potrzeby pomocy.

Rolnicy, którzy dysponują kotłami o mocy poniżej 1MW nie mogą kupić miału węglowego do ogrzewania szklarni lub tunelu foliowego. Ponadto ceny opału znacznie wzrosły oraz pojawił się problem z dostępnością do surowca. Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do załamania produkcji ogrodniczej oraz zniszczenia infrastruktury ogrodniczej. 

W trudnej sytuacji znaleźli się producenci warzyw spod osłon. Do tej pory producenci warzyw radzili sobie ze wzrostem cen środków produkcji, energii czy też paliwa. Aktualnie jednak mamy do czynienia ze skokowym wzrostem kosztów produkcji w gospodarstwie, który w zależności od kierunku produkcji sięga od 30 do 50%. W przypadku warzyw ciepłolubnych koszty te wzrosły nawet o 80%!

– Nie jesteśmy powiązani z żadnym kapitałem rosyjskim ani żadną osobą z Rosji – podkreśla Piotr Pawiński, prezes Maga Foods. Spółka, która skupuje warzywa od polskich rolników i produkuje z nich surówki, należy w całości do holenderskiej grupy Signature Foods. Zaraz po wybuchu wojny w Ukrainie podjęła starania, żeby wyeliminować ze swojej struktury rosyjski akcjonariat. Co ciekawe, z firmą objętą sankcjami ściśle współpracuje Michał Kołodziejczak – lider Agro Unii.

Od połowy rolnicy, którzy dysponują kotłami o mocy poniżej 1MW nie mogą kupić miału węglowego do ogrzewania szklarni lub tunelu foliowego. Ponadto ceny opału znacznie wzrosły oraz pojawił się problem z dostępnością do surowca.

Polska należy do głównych graczy na rynku owoców i warzyw w Unii Europejskiej. Rynek ten jest jednym z najistotniejszych elementów całej branży spożywczej w Polsce. Dziś gałąź ta boryka się z wieloma problemami związanymi głównie z działalnością wielkich korporacji. Dużym problemem dla tej branży może być Europejski Zielony Ład.