AGROEKOSYSTEM - ONE HEALTH - WSPÓLNE ZDROWIE

Kto nie zna bociana białego Ciconia ciconia? Pytanie jest retoryczne, bo to chyba najlepiej znany gatunek ptaka w Polsce. Jest powszechnie lubiany, a nawet specjalnie przyciągany przez ludzi do gniazdowania dzięki montowaniu platform (kliknij tutaj). Wyczekiwany wiosną (kliknij tutaj), bohater wierzeń o przynoszeniu dzieci, a ostatnio także ikona programów ochrony przyrody w Europie. W trakcie trwających obecnie sianokosów w wielu miejscach można obserwować bociany jak żerują za pracującym ciągnikiem z kosiarką. Dlaczego tak się dzieję? Już dawno przypuszczano, że podczas sianokosów bociany chwytają okaleczone zwierzęta, albo wręcz zbierają zabite przez kosiarkę owady, płazy czy ssaki.

W czasie suszy szosa sucha. Łamiemy sobie język słownymi wygibasami, tymczasem to nie żart, bo upały i susza dają się we znaki stanowiąc rzeczywisty problem przyrodniczy. Wiele miejsc właśnie w tym okresie ujawnia swoje nieprzychylne strony dla dzikiej przyrody. O ile w normalnych warunkach, zwłaszcza w zielonych miejscach, ptaki całkiem dobrze sobie radzą, o tyle w zabetonowane miejsca z trudnym dostępem do wody właśnie upalne dni mogą być krytyczne dla ich losu.

To jedno z najczęściej pojawiających się pytań trafiających do zoologów. Lubimy podkreślać własną wyjątkowość i indywidualne trudności. Czy jednak tak bywa w rzeczywistości – na to pytanie odpowiedział zoolog, badający m.in. komary w miastach, prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Widzisz pudełko z azjatyckimi znaczkami i dopracowaną estetyką – wszystko to aż ciągnie myśli do japońskiego ogrodu. To gra Seikatsu. Właśnie w japońskim ogrodzie toczy się rozgrywka. Chodzi w niej o to by nasz ogród był najbogatszy pod względem ilości fauny i flory w nim zgromadzonej. Prawdziwe usprawnianie lokalnej bioróżnorodności w klimacie zen.

Gry, planszowe, ale i inne, ostatnio przebojem wdzierają się nie tylko na imprezowe stoły czy podłogi, ale i do edukacji. Stanowią już nie tylko punkt odniesienia dla graczy, gdy liczy się przede wszystkim dobra zabawa, ale są także oceniane także z innej, powiedzmy, bardziej naukowej strony. Staramy się – w Katedrze Zoologii UP w Poznaniu – przypatrywać przede wszystkim grom, które zawierają elementy zoologiczne. Jednakże, gdy trafiają się inne, z aspektami środowiskowymi, w tym rolnymi to także nie odpuszczamy. Gramy, zapisujemy uwagi, staramy się nimi dzielić z innymi.

Nawet gdy się bardzo lubi owce, to trudno nie dostrzec zalet i innych zwierząt gospodarskich. Na tych łamach wspominaliśmy już o różnych zwierzętach, w tym o kozach (kliknij). Tym razem jednak o kozach piszemy w dość, powiedzmy unikalnym, bo intelektualnym kontekście. I to nie za sprawą poprawiającego myśli wspaniałego twarożku z koziego mleka, czy pieczonej koźliny jako łechtającej podniebienie towarzyszki dobrego wina. Tylko wszystko to przez książkę, której okładkę przedstawiamy poniżej.

W Polsce mamy trzy lęgowe gatunki jaskółek: brzegówkę Riparia riparia, oknówkę Delichon urbicum i dymówkę Hirundo rustica. Te dwie ostatnie związane są z budowaniem gniazd na i wewnątrz budynków. Oknówkę łatwo rozróżnić od dymówki. Posiada wcięty ogon, skrzydła długie, zaostrzone. Upierzenie jest w zasadzie czarne z granatowym odcieniem, charakterystyczny zaś jest biały kuper, z równie białym podgardlem oraz brzuchem. W przeciwieństwie do dymówki, oknówka raczej preferuje miasta, choć i we wsiach można znaleźć kolonie tego gatunku.

Jak co roku właśnie 31 maja obchodzimy Dzień Bociana Białego, chyba najbardziej polskiego z naszych ptaków. Znany i lubiany stał się jednym z najdłużej monitorowanych gatunków na świecie. Liczebność wybranych populacji bocianów jest stale rejestrowana od blisko 100 lat.

Jeszcze parę minut i przestawiasz budzik, by pospać chwilkę dłużej. W weekend pozwalasz sobie na więcej, czasami zupełnie zapominasz o budziku i śpisz, ile dusza zapragnie. Chyba, że jesteś ptasiarzem, lubisz podglądać ptaki, a te, przynajmniej większość z nich, lubią wiosenne i letnie poranki.

Od wieków psy są towarzyszami ludzi, zapewniały ochronę, pomagały w zdobywaniu pokarmu, a nawet stawały się członkami rodzin. Są wykorzystywane przy zooterapii oraz pomagają osobom z niepełnosprawnościami jako zwierzęta asystujące. Ponadto pracując w policji czy górskim pogotowiu ratunkowym dzięki swojemu czułemu węchowi używane są w trakcie poszukiwań zaginionych lub rannych osób. Współpracując między innymi ze Strażą Graniczną, wykrywają i uniemożliwiają przewóz wielu nielegalnych obiektów, w tym zwierząt, co może ograniczyć napływ gatunków inwazyjnych na danym obszarze.

Znaki ostrzegawcze są dla większości użytkowników ruchu drogowego pewną oczywistością. Jednak ich wygląd, miejsca ustawienia i przekazywane informacje podlegają zmianom. Część znaków jest wycofywana, a równocześnie pojawiają się nowe. Oczywiście, pewne znaki zyskują uwagę opinii publicznej, np. dotyczące nowych form organizacji ruchu takich jak strefy czystego transportu. Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu we współpracy ze specjalistami z Uniwersytetu w Cambridge i Czeskiego Uniwersytetu Rolniczego w Pradze postanowili przyjrzeć się zmianom na znakach drogowych z całego świata dotyczących ostrzeżeń przed kolizjami ze zwierzętami.

Ogromnie nas cieszy, że jerzyki i problemy ich ochrony budzą coraz większe zainteresowanie. Jerzyki właśnie powróciły z afrykańskich zimowisk. Zatem, z wielką radością publikujemy tekst przekazany nam przez Pana inżyniera Adama Gatniejewskiego, znanego znawcy i miłośnika jerzyków, z zawodu inżyniera lotnictwa, czyli osoby, która z wytrawnością znawcy tematu doskonale rozumie jerzyki – prawdziwych mistrzów aerodynamiki.

Kolega podesłał mi krótki wywiad dr. Jacka Bartosiaka dla Radia WNET. Wysłuchałem z przyjemnością i nawet rozpocząłem poszukiwania całości wspominanego tekstu wymyślonej przemowy premiera na stronach Strategy & Future. Z sukcesem zresztą. Napisać nawet mogę, że prowokacja o zmianie modelu pracy naukowej i funkcjonowania uniwersytetów całkiem mnie przekonuje.

Okna dla skowronka powstają przez podniesienie siewnika o kilka metrów podczas wysiewu ziarna lub są tworzone już po wysiewie podczas kolejnych czynności na polach. Każde okno powinno mieć co najmniej 20 m² przy założeniu od 2 do 10 okien na hektar.

Jeszcze kilka lat temu nawet studentom biologii trzeba było tłumaczyć, że jerzyk Apus apus to nie jaskółka, a ich zauważalne podobieństwo wynika z powietrznego trybu życia i adaptacji do akrobatycznych pogoni za owadami. Bo jerzyki to mistrzowie aerodynamiki. Większą część życia jerzyk spędza w locie. W powietrzu zbiera pożywienie i materiał na gniazdo, pije krople deszczu, kopuluje i śpi, szybując z wiatrem na dużej wysokości (do 2,5 km). Może pozostawać w locie bez przerwy przez 2 do 3 lat. Ląduje przede wszystkim podczas okresu lęgowego, budując gniazdo i karmiąc pisklęta.

Bocian biały Ciconia ciconia należy do najlepiej i najdłużej badanych gatunków dzikich zwierząt, nadaje się więc szczególnie dobrze do oceny zmian parametrów biologicznych w czasie. Gniazda zakłada w obrębie siedzib ludzkich, jest więc względnie łatwym obiektem badań, a dzięki wielowiekowemu powiązaniu z człowiekiem jest w wielu krajach darzony wyjątkową sympatią, zaś w Polsce wręcz traktowany jako część dziedzictwa narodowego i ikona krajobrazu wiejskiego. Dzięki tym cechom już u początków nowoczesnej ornitologii podejmowano próby oszacowania wielkości populacji bociana oraz powiązania jej dynamiki z potencjalnymi zmiennymi modyfikującymi: przemianami obszarów rolnych, agrotechniki, klimatu.

Delfiny, wspaniałe ssaki morskie, budzą ogromne zainteresowanie ludzi. Tak spore, że w USA, corocznie 14 kwietnia obchodzi się Dzień Delfina, a wydarzenie to już kilkanaście lat temu dotarło do Europy. To wtedy delfinaria udostępniają swoje tereny, otwierają się wystawy, pojawiają się specjalne artykuły edukacyjne i dyskutuje się o potrzebie ochrony waleni. No dobrze, delfiny są piękne, charyzmatyczne, ale żeby zaraz dyskutować o nich w Polsce? Okazuje się, że można, a nawet trzeba.

Rosja poinformowała, że jako pierwsza na świecie utworzyła i zatwierdziła szczepionkę przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 dla zwierząt. Preparat ma być przeznaczony do stosowania dla psów i kotów oraz dla zwierząt futerkowych. Czy taka szczepionka faktycznie jest potrzebna? 

Ze względu na spadające koszty bezzałogowe statki powietrzne (UAV), często nazywane dronami, stanowią nie tylko obiekt marzeń lubiących technikalia dziewcząt i chłopców, ale także stanowią poważne i coraz częściej wykorzystywane narzędzie w badaniach i ochronie ptaków.

Wielkanoc to fantastyczny czas na pytania o naturę ptasich jaj. Skojarzenie to niemal oczywiste, bo przecież jaja są uniwersalnym symbolem życia. - Przygotowywanie pisanek to część wielkanocnych tradycji. Farbowanie w wodzie z cebula, malowanie farbkami, nakrapianie woskiem i rycie wzorów – wszystko to pamiętam z dzieciństwa - śmieje się prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Od razu jednak dodaje, że jednak nasza ludzka wyobraźnia pisankowa, to jednak nic przy prawdziwym zróżnicowaniu ptasich jaj w naturze.