AGROEKOSYSTEM - ONE HEALTH - WSPÓLNE ZDROWIE

Nietoperze już od zarania dziejów uważane były za symbol śmierci, piekła i zwiastuny złych wieści. Ich reputacji nie polepsza ani trochę to, że mogą stanowić źródło patogenów groźnych dla ludzi, w tym osławionego COVID-19. Czy jednak słusznie obwiniamy je o nową epidemię? W dobie pojawiania się wielu pytań i wątpliwości, warto przyjrzeć się kilku faktom.

Chcąc pomóc bocianom i przywołać je do posesji – nie wystarczy oferta w postaci miejsca na gniazdo. Potrzebne jest jeszcze miejsce zdobywania pokarmu. Czyli u boćków tez liczy się – sypialnia i stołówka.

Na łamach czasopisma Biologia w Szkole* przedstawiłem niedawno grę planszową, mocno utytułowaną i zdobywająca nowych fanów, znana pod nazwą Na skrzydłach, albo w oryginale Wingspan. Gra jest bardzo dobrze przygotowana, uczy i bawi, a jedyne poważniejsze zastrzeżenie jakie miałem dotyczyło wyboru gatunków. Po prostu sięgnięto po gotowe, amerykańskie rozwiązania i polski gracz musiał wykorzystywać karty i informacje o amerykańskich gatunków ptaków.

Przymusowy pobyt w domach w związku z zarządzonymi przepisami zaczyna coraz bardziej doskwierać. Porządki porobione, wykłady zdalne przygotowane, internet coraz wolniejszy* i trudno o obejrzenie czegoś sensownego. Z mediów dobiegają pesymistyczne komunikaty. Lepiej się wyłączyć. Warto nadrobić zaległości i poczytać - to normalne! – książki, a nawet pograć w gry planszowe. Szybko jednak cztery ściany zaczynają zwyczajnie męczyć.

Ostatnio książek o ptakach i przyrodzie pojawia się całkiem sporo. I dobrze. A przy tym bardzo zróżnicowanych, od zaawansowanych naukowo, po te najbardziej popularne. Jednakże o poziomie czasem lepiej nie dyskutować, bo chęci, niestety, zabijają warsztat pisarski i merytoryczną zawartość tekstu. Ale cóż rynek ukształtował świadomość i w księgarniach nie zawsze to co tam być powinno. Ba, czasami prawdziwe perełki są do kupienia wyłącznie w Internecie. Brak przepływu informacji (czyż to nie paradoks w erze informacji właśnie!) powoduje, że doprawdy nie wiadomo czego, gdzie i jak poszukiwać.

Większość ludzi usłyszała o nich dopiero teraz, wraz z nastaniem paniki związanej z epidemią koronawirusa SARS-CoV2. Koronawirusy są jednak przedmiotem intensywnych badań już od wielu lat, chociaż do niedawna stanowiły zainteresowanie wyłącznie lekarzy weterynarii. Co o nich wiemy i czy może to nas uchronić przed kolejnymi epidemiami? Skąd biorą się koronawirusy i dlaczego są takie groźne?

Wśród nas są tacy, którzy siedzą i pracują po nocach, ale też i tacy, którzy wstają wraz z pianiem koguta i najlepiej funkcjonują od białego rana. Takie osoby często, i to w różnych językach, nazywane są odpowiednio sowami i skowronkami. Czy jednak osoby o różnym wewnętrznym dobowym zegarze biologicznym, inaczej chronotypie, mają inne obiekty zainteresowań? W przypadku ornitologów i ptasiarzy zapytamy wprost: czy preferują różne gatunki ptaków?

Już ponad połowa populacji Homo sapiens żyje w miastach, a w krajach wysokorozwiniętych liczba ta sięga prawie 80%. Prowadzi to do silnego przekształcania przestrzeni terenów zurbanizowanych, a przede wszystkim zwiększonego wykorzystania czy wręcz niszczenia fragmentów cennych przyrodniczo – obszarów zielonych i wód, nazywanych odpowiednio: zieloną i niebieską infrastrukturą.

O problemach transportu i komunikacji na terenach wiejskich z ekspertem, dr. Michałem Beimem z Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, rozmawia prof. Piotr Tryjanowski – koordynator działu OneHealth na naszym portalu.

Badacze coraz częściej pytają rolników o ludowe metody leczenia różnych dolegliwości u zwierząt. Tradycyjne leki dla zwierząt zaczynają bowiem powoli przeżywać swój renesans. Budzą nadzieję na znalezienie dobrych alternatyw dla coraz mniej skutecznych antybiotyków. Proponują ciekawe i proste możliwości terapii i są szansą na leczenie zwierząt w sposób przyjazny środowisku i konsumentom.

Na swoich stronach internetowych Klub Jagielloński, stowarzyszenie o charakterze republikańskim i niepartyjnym, którego wypowiedzi zdecydowanie warto śledzić, o problemie urbanizacyjnym w Polsce pisze w sposób następujący: Statystyki potwierdzają hipotezę o zwiększającym się dystansie rozwojowym pomiędzy największymi metropoliami a mniejszymi miastami. Nie istnieje już w Polsce podział na biedny wschód i bogaty zachód. Czynnikiem różnicującym stało się posiadanie w regionie dużej metropolii.

W czasach ASF i powrotu małych gospodarstw, hodowcy chcą być wyjątkowi! Stąd renesans hodowli kóz! Ciekawym przykładem jest...

Leżąca tuż przy polskiej granicy, na terenie Śląska Cieszyńskiego – często znanego pod nazwą Zaolzia – Bystrzyca (czeska Bystřice) to swoisty fenomen. Wieś leżąca w pobliżu przemysłowego Trzyńca, wyróżnia się ogromnymi tradycjami, piękną lokalizacją i nieustannymi staraniami łączenia tradycji z nowoczesnością. Owocem tego jest przypominanie dawnych lat Bystrzycy i okolic, czego najnowszym efektem jest wydana w końcu ubiegłego roku, staraniem lokalnych władz samorządowych, książka autorstwa Henryka Wawreczki zatytułowana Z Bystrzycy w Beskidy (Wyd. WART, Trinec – Nebory, 2019).

Kilka osób zapytywało o polską wersję wywiadu z prof. Piotrem Tryjanowskim, który zamieszczono w Terr@ Plural. O samych problemach poruszanych w ostatnich dwóch zeszytach czasopisma, poświęconych ekologii średnich miast, napiszemy więcej wkrótce, bo temat ważny i interesujący także dla rolnictwa. Poniżej prezentujemy rozmowę z profesorem.