USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Przeprowadzono wywiady z 190 hodowcami drobiu z Polski i innych państw Unii Europejskiej. Spytano ich o bioasekurację - jakie rozwiązania i strategie wprowadzili na fermie, a co uważają za zbędne. Które elementy bioasekuracji hodowcy najczęściej lekceważą i dlaczego?
Wywiady z hodowcami z Polski i innych państw UE
Przestrzeganie zasad bioasekuracji jest kluczowe w komercyjnej hodowli drobiu. Pozwala zapobiegać rozprzestrzenianiu chorób zakaźnych, takich jak grypa ptaków, i unikać związanych z nimi ogromnych strat finansowych. Większość hodowców drobiu zdaje sobie z tego sprawę, a zasady i strategie solidnej bioasekuracji są im dobrze znane. Czy jednak są przez nich wprowadzane? W praktyce jest to trudne do oceny.
Aby zbadać, jak w rzeczywistości wygląda bioasekuracja na europejskich fermach drobiu, przeprowadzono wywiady z 192 hodowcami z 7 państw Unii Europejskich: Polski, Belgii, Francji, Hiszpanii, Włoch i Holandii. Reprezentowali oni różne kategorie ferm drobiu: fermy zarodowe, standardowe hodowle kur niosek, hodowle kur niosek na wolnym wybiegu, a także standardowe hodowle brojlerów kurzych, kaczek i indyków.
Hodowców spytano, które elementy bioasekuracji wprowadzają na swoich fermach, a które są dla nich mniej istotne – i dlaczego. Unia Europejska jest jednym z największych na świecie producentów drobiu, dlatego decyzje dotyczące bioasekuracji mogą wpływać nie tylko na indywidualne fermy, ale na ekonomię całych państw. Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych drobiu może mieć katastrofalne skutki gospodarcze dla UE.
Czy bioasekurację traktują poważnie?
Wyniki przeprowadzonych wywiadów wskazują, że większość hodowców drobiu (81%) deklaruje pełne wdrożenie wszystkich zasad bioasekuracji (zewnętrznej i wewnętrznej). Szczególnie wysoki poziom wdrożenia bioasekuracji odnotowano wśród hodowców brojlerów kurzych (87%) i kur niosek (82%).
Wśród elementów bioasekuracji najczęściej wdrażanych wśród wszystkich hodowców znalazły się kontrola gryzoni, ochrona składowanych pasz oraz codzienny monitoring ptaków (a dokładniej ocenianie, czy nie występują u nich objawy chorób zakaźnych). Szeroko stosowane były również takie standardowe praktyki bioasekuracyjne, jak: zabezpieczanie miejsc składowania obornika, obecność na fermie zamkniętego zbiornika utylizacyjnego na zwłoki, oraz przeprowadzanie czyszczenia i dezynfekcji silosów, pomieszczeń, sprzętu i systemu pojenia pomiędzy każdym cyklem hodowlanym.
W przypadku wielu ferm brojlerów kurzych, kaczek i indyków te zasady – a więc czyszczenie i dezynfekcja silosów i pomieszczeń między stadami drobiu – były niestety zaniedbane. Na hodowlach kur niosek z wolnym wybiegiem powszechnie stosowano „okres przestoju sanitarnego na wybiegu”. Wszyscy hodowcy kur niosek dbali również o wysoką bioasekurację pomieszczeń do sortowania i magazynowania jaj.
Lekceważone elementy bioaskuracji
Niestety, wiele istotnych elementów bioasekuracji nie znalazło się wśród deklarowanych przez rolników działań. W stadach zarodowych i na fermach kur niosek niektórzy hodowcy nie prowadzili kontroli i rejestracji pojazdów i osób wkraczających na obszar gospodarstwa. Hodowcy Ci nie wymagali również zmiany obuwia i ubrania przez osoby wchodzące na obszar fermy (w tym również m.in. przez dostawców piskląt). Zaniedbanie tych działań może mieć poważne konsekwencje i generować spore straty finansowe.
Do najrzadziej stosowanych środków bioasekuracji należały również czyszczenie i dezynfekcja w trybie „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”. Tej strategii nie wprowadzono zwłaszcza na licznych fermach kur niosek i hodowli kaczek.
Chociaż większość hodowców brojlerów, kaczek i indyków zadeklarowała, że wykorzystują na fermach dobrze zabezpieczone zbiorniki utylizacyjne na zwłoki, rzadko kiedy prowadzili ich czyszczenie i dezynfekcję między cyklami hodowlanymi. Większość producentów uważa, że jest to zbędne. W rzeczywistości nieoczyszczony zbiornik utylizacyjny może być źródłem skażenia fermy przez takie groźne patogeny, jak Clostridium botulinum – które mogą być rozwleczone przez gryzonie lub muchy.
Równie sceptycznie niektórzy hodowcy drobiu mięsnego podchodzili do regularnego czyszczenia i dezynfekcji silosów paszowych. Niechętnie stosowali również kontrolę skażenia bakteryjnego kurników – badania w tym kierunku ocenili jako zbędny wydatek.
Dlaczego niektóre środki nie są wprowadzane?
Gdy spytano rolników, dlaczego nie stosują w swoich gospodarstwach niektórych strategii bioasekuracji, stwierdzali, że „nie widzą korzyści z takich działań”, lub nie zostali przeszkoleni w tym zakresie i nie mają gdzie zasięgnąć na ten temat porady. Ważnymi przyczynami były również „brak czasu” na dodatkowe działania oraz brak środków na kolejne inwestycje.
Pomimo ogólnie dobrego poziomu bioasekuracji zgłaszanego przez hodowców drobiu w państwach UE, wyniki te podkreślają pewne braki. Wypowiedzi rolników sugerują, że wielu z nich byłoby chętnych rozszerzyć swój program bioasekuracji, gdyby otrzymali w tym zakresie dodatkowe informacje i/lub wsparcie finansowe.
Na podstawie:
Souillard, Rozenn, et al. "Biosecurity implementation on large-scale poultry farms in Europe: A qualitative interview study with farmers." Preventive Veterinary Medicine (2024): 106119.
