USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Naukowcom udało się stworzyć szczepionkę, która skutecznie chroni cielaki przed ciężkimi biegunkami w przebiegu kryptosporydiozy. Jest to pierwszy tego typu preparat. Jakie są dowody na jego efektywność i kiedy pojawi się na rynku?
Nowa metoda walki z pasożytem
Kryptosporydioza to choroba wywoływana przez mikroskopijnego pasożyta Cryptosporidium, powszechnie występująca u cieląt. Pasożyta tego wykrywa się właściwie we wszystkich gospodarstwach bydła mlecznego. Jest częstą przyczyną biegunek u cielaków w wieku 1-3 tygodni i powoduje poważne straty ekonomiczne. Cryptosporidium jest niezwykle odporny na warunki środowiska, może utrzymywać się miesiącami w środowisku obory i w praktyce nie da się go całkowicie pozbyć. Obecnie walka z tym patogenem polega głównie na utrzymywaniu wysokiej higieny otoczenia cieląt. Więcej na temat pasożyta można przeczytać tutaj: Kryptosporydioza: kosztowna choroba nie tylko cieląt.
Z niedawno opublikowanych, przechodzących jeszcze proces wydawniczy, badań naukowych wynika, że już wkrótce pojawi się nowa metoda zapobiegania kryptosporydiozie cieląt. Utworzono i przetestowano szczepionkę na pasożyta – konkretnie na gatunek Cryptosporidium parvum, który jest przyczyną biegunek cieląt. Podobne próby pojawiały się już wcześniej, ale preparaty ochronne okazywały się mało skuteczne. Nowa szczepionka ma być wysoce efektywna. Jeśli pojawi się na rynku, z pewnością odniesie ogromny sukces.
Nowy preparat to szczepionka rekombinowana, a więc zawierająca białko, które powstało z fragmentu materiału genetycznego pasożyta – w tym przypadku genu nazwanego gp40. Zdaniem naukowców białko gp40 jest niezbędne do tego, aby Cryptosporidium mógł przyłączać się do komórek nabłonka jelit i je zarażać. Dlatego jest dobre do „treningu” odporności i nauczenia organizmu walki z pasożytem. Przeciwciała skierowane wobec białka gp40, które w organizmie bydła powstają w przebiegu infekcji, skutecznie hamują działanie pasożyta. Aby przetestować skuteczność preparatu, naukowcy przeprowadzili kilka eksperymentów.
Eksperyment 1: szczepionka dla cielnych krów
W pierwszym teście nową szczepionkę podano cielnym jałówkom rasy holsztyńsko-fryzyjskiej w ostatnim trymestrze ciąży. Podano ją dwukrotnie - na około 8 tygodni i 3 tygodnie przed przewidywaną datą porodu. Jałówki otrzymały również standardową szczepionkę Bovilis® Rotavec® Corona® na około 4 tygodnie przed przewidywaną datą wycielenia, aby zapobiec chorobom zakaźnym wywoływanym przez patogeny inne niż Cryptosporidium.
W grupie kontrolnej, w celu porównania wyników, jałówki nie otrzymały szczepionki na Cryptosporidium. Następnie badano poziom przeciwciał wobec pasożyta we krwi jałówek, a po wycieleniu również w ich siarze. Zgodnie z oczekiwaniami stwierdzono, że po szczepieniach zarówno we krwi, jak i siarze jałówek znacząco wzrósł poziom przeciwciał skierowanych wobec pasożyta, w porównaniu do zwierząt, które nie były zaszczepione.
Eksperyment 2: szczepionka wraz z siarą dla cielaków rasy mlecznej
W dalszym etapie badań postanowiono sprawdzić skuteczność szczepionki u cieląt. W tym celu nowonarodzonym, zdrowym cielętom rasy holsztyńsko-fryzyjskiej manualnie podano po 3 litry siary pochodzącej od zaszczepionych jałówek. W grupie kontrolnej cielaki otrzymały siarę pochodzącej od niezaszczepionych jałówek. Następnie, kilka godzin po odpojeniu siarą, cielaki celowo zakażono oocystami (jajami) Cryptosporidium. Przez kolejne 4 dni cielaki otrzymywały dodatek siary do preparatu mlekozastępczego. Następnie oceniano poziom przeciwciał we krwi cieląt i sprawdzano ich stan zdrowia.
Wyniki pokazały, że cielaki, które otrzymały siarę od zaszczepionych krów, miały znacznie wyższy poziom przeciwciał skierowanych wobec pasożyta od cielaków z grupy kontrolnej. Potwierdziło to, że skutecznie pobrały przeciwciała obecne w siarze. Co istotne, cielęta, które otrzymały siarę od zaszczepionych krów znacznie rzadziej chorowały na biegunkę i przechodziły ją znacznie łagodniej. Po podaniu occyst pasożyta w grupach kontrolnych cielaki przeszły ciężkie epizody biegunki, która miała u kilku cieląt zejście śmiertelne. U cieląt, które otrzymały siarę od zaszczepionych krów nie wystąpiły takie przypadki.
Eksperyment 3: szczepionka wraz z siarą dla cielaków rasy mięsnej
Podobne testy przeprowadzono u bydła rasy Jersey, u którego cielaki nie zostały natychmiast odsadzone od matek. Cielnym jałówkom podano szczepionkę dwukrotnie, w ostatnim trymestrze ciąży. Narodzone cielaki pozostawiono przy krowach i dano im czas na pobranie siary. Po ok. 4-6 godzinach od wypicia siary zarażono je occystami pasożyta. Cielęta pozostawiono przy matkach na kolejne 15 dni. Sprawdzono u nich poziom przeciwciał i stan zdrowia. Grupę kontrolną stanowiły cielęta krów, które nie zostały zaszczepione.
Potwierdzono, że również w tym przypadku cielaki z powodzeniem pobrały przeciwciała skierowane wobec Cryptosporidium z siary matek. Ponadto u cielaków, które otrzymały siarę od zaszczepionych krów, rzadziej występowała biegunka, a jeśli już się pojawiła, miała bardzo lekki przebieg i w żadnym z przypadków nie skończyła się upadkiem. Dodatkowo cielęta te miały znacznie wyższe średnie przyrosty masy ciała w porównaniu do cieląt z grupy kontrolnej.
Naukowcy są zadowoleni z wyników swoich badań. Szczepionka co prawda nie uchroniła cielęta w 100% przed biegunkami, ale znacznie zmniejszyła ich częstość, czas trwania i nasilenie. Istotnie poprawiła zdrowie cieląt i ich wyniki. Okazała się skuteczna zarówno przy manualnym podaniu siary, jak i przez samodzielne pobranie siary przez cielaka. Może być więc z powodzeniem stosowana w konwencjonalnej hodowli bydła mlecznego i mięsnego. Autorzy badania zadeklarowali, że ich szczepionka jest „pierwszą komercyjnie zatwierdzoną do użytku” w profilaktyce kryptosporydiozy. Jest więc duża szansa, że niedługo pojawi się na rynku.
Na podstawie:
Timmermans, Marina, et al. "The first commercially approved efficacious cryptosporidium vaccine protecting new-born calves from severe diarrhea." Veterinary Vaccine (2024): 100054.
