USD -
4.0341
EUR -
4.3213
GBP -
5.0598
DKK -
0.5794
Coraz mniej lekarzy weterynarii decyduje się podjąć pracę przy zwierzętach gospodarskich na obszarach wiejskich. Problem ten widoczny jest w całej Europie i może mieć bardzo poważne konsekwencje. Dlaczego tak się dzieje i czy można coś z tym zrobić?
Lekarzy weterynarii brakuje w całej Europie
W ostatnich latach w Europie, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie obserwuje się postępujący niedobór lekarzy weterynarii pracujących na obszarach wiejskich. Coraz ciężej jest znaleźć osoby zainteresowane leczeniem zwierząt gospodarskich, a perspektywa pracy poza dużymi ośrodkami miejskimi nie zachęca. Dokładają się do tego inne wyzwania. Aby lepiej je zrozumieć, Europejska Federacja Lekarzy Weterynarii (FVE) przeprowadziła niedawno badania.
Zebrała dane dotyczące dostępności lekarzy weterynarii na obszarach wiejskich w 28 państwach Europy, m.in. w Polsce, Niemczech, Danii, Finlandii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Informacje na ten temat, razem z opiniami lekarzy weterynarii, dostarczyły organizacje członkowskie FVE. Okazało się, że niedobór lekarzy weterynarii na obszarach wiejskich jest problemem we wszystkich badanych, 28 krajach. 79% państw stwierdziło, że już ma problem z brakiem lekarzy weterynarii, podczas gdy reszta jeszcze nie doświadcza dużego niedoboru, ale obserwuje pogarszającą się sytuację.
Ogólnie rzecz biorąc w Europie nie brakuje lekarzy weterynarii. Weterynaria to bardzo oblegany kierunek studiów i co roku kończy go wielu absolwentów. W wielu państwach, tym w Polsce, studiować można go za darmo. Dlaczego więc tak niewiele osób decyduje się dzisiaj podjąć pracę przy zwierzętach gospodarskich poza ośrodkami miejskimi?
Trudna ścieżka zawodowa
Niedobór lekarzy weterynarii na obszarach wiejskich wynika głównie z preferencji życiowych i zawodowych lekarzy weterynarii. Większość absolwentów studiów weterynaryjnych woli pracować z psami, kotami i innymi zwierzętami towarzyszącymi w miejskich klinikach. Mniejszy odsetek osób zainteresowany bydłem, trzodą chlewną i innymi zwierzętami gospodarskimi najchętniej wybiera praktyki położone w pobliżu ośrodków miejskich.
Jako główne przyczyny niedoboru lekarzy weterynarii na obszarach wiejskich podaje się:
- Nieatrakcyjność obszarów wiejskich. Brak usług i infrastruktury oferowanych przez miasta kłóci się z aspiracjami wielu młodych ludzi, planujących rodziny i chcących zachować równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.
- Preferowanie pracy ze zwierzętami towarzyszącymi. Leczenie małych zwierząt wielu osobom przynosi więcej satysfakcji, ponieważ większość absolwentów weterynarii jako motywację do wyboru tej ścieżki zawodowej podaje troskę o dobro zwierząt. Zwierzęta gospodarskie traktowane są na poziomie stada, a nie indywidualnie, a opieka weterynaryjna prowadzona jest w zależności od jej opłacalności. Dlatego może nie spełniać aspiracji wielu absolwentów weterynarii.
- Trudności ekonomiczne doświadczane przez rolników. Ze względu na niskie dochody wiele małych i średnich gospodarstw nie może sobie pozwolić na opłacanie wysokich cen za usługi weterynaryjne. To z kolei skutkuje spadkiem popytu na usługi lekarzy weterynarii i mniejszymi dochodami.
- Problemy z założeniem dochodowej praktyki. Powiązane z poprzednim punktem: ograniczone dochody z pracy na obszarach wiejskich utrudniają lub uniemożliwiają zakładanie nowych praktyk weterynaryjnych
- Warunki pracy. Praca przy dużych zwierzętach na obszarach wiejskich wiąże się z długimi godzinami pracy, pokonywaniem dużych odległości, koniecznością organizacji całodobowych dyżurów. Często brakuje wystarczającej liczby współpracowników. Te warunki skutkują silnym stresem, wypaleniem zawodowym i rezygnacją z pracy w takim charakterze.
- Spadek zamówień publicznych. W większości krajów rząd zleca zadania prywatnym lekarzom weterynarii, takie jak wykonywanie obowiązkowych badań lub szczepień na obszarach wiejskich. W niektórych państwach Europy zamówienia publiczne stanowią ważną część dochodów wiejskich praktyk weterynaryjnych. W ostatnich latach obserwuje się jednak spadek liczby zleceń.
- Postępująca korporatyzacja zawodu lekarza weterynarii. W krajach Europy, przykładowo Wielkiej Brytanii, miejskie kliniki weterynaryjne dla małych zwierząt coraz częściej zostają przejęte przez korporacje. Wielu lekarzy weterynarii preferuje pracę w takich ośrodkach, ponieważ korporacje oferują dobrze wyposażone kliniki, zrównoważone godziny pracy i stabilne dochody.
- Brak lekarzy weterynarii na obszarach wiejskich jest częścią szerszego trendu odpływu ludności do miast.
Jak zachęcić lekarzy do pracy na obszarach wiejskich?
Niedobór lekarzy weterynarii może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji. Dobrostan i zdrowie zwierząt gospodarskich są kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa żywności. Dlatego państwa powinny podejmować działania mające na celu zachęcenie lekarzy weterynarii do pracy na obszarach wiejskich. Niektóre kraje już wprowadzają takie środki.
Do skutecznych działań należą m.in. programy stażowe dla studentów weterynarii. Przykładowo wydziały weterynaryjne we Francji oferują finansowane przez rząd praktyki na obszarach wiejskich, pod okiem doświadczonych lekarzy weterynarii. Aż 80% studentów biorących udział w tych praktykach podejmuje później pracę przy zwierzętach gospodarskich.
Nieodzowna jest również pomoc finansowa dla rolników przeznaczona na usługi weterynaryjne. Hiszpania, Szkocja i Francja oferują świadczenia dla małych i średnich gospodarstw, dzięki czemu zwiększa się popyt na pracę lekarzy weterynarii. Sprawia to, że założenie dochodowego biznesu przez młodego lekarza weterynarii staje się bardziej prawdopodobne.
W Finlandii, Grecji, Norwegii i Szwecji istnieje ustawowy obowiązek organizowania i finansowania podstawowych usług weterynaryjnych na szczeblu gminnym lub regionalnym na obszarach wiejskich. Tzw. państwowi lekarze weterynarii zyskują dzięki temu stałe dochody, a rolnicy mają zapewnioną opiekę dla swoich zwierząt.
Dobrym rozwiązaniem, stosowanym m.in. przez Szkocję, jest też koordynacja różnych praktyk weterynaryjnych pracujących w danych regionie. Dzięki podziałowi pracy lekarze weterynarii z różnych praktyk mogą lepiej organizować dyżury i ustalać atrakcyjniejsze grafiki pracy. To także sposób przeciwdziałania izolacji lekarzy weterynarii, ponieważ umożliwia kontakt profesjonalistów.
Na podstawie:
Federation of Veterinarians of Europe. Shortage of veterinarians in rural & remote areas.
