USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Żniwa kukurydziane w pełni. Ziarno większości odmian osiągnęło wilgotność około 30% i jest to optymalny kompromis pomiędzy terminem zbioru a kosztami suszenia. Po zbiorze roślin należy jednak jeszcze zadbać o zwalczanie coraz powszechniejszego szkodnika kukurydzy w naszym kraju, którym jest omacnica prosowianka.
Kukurydza od kilkudziesięciu lat na stałe wpisała się w polski płodozmian. Stosunkowo niskie koszty uprawy, niewiele zabiegów ochronnych sprawiają, że jest to dość łatwa w uprawie roślina. Początkowo jako nowa roślina w naszej strefie klimatycznej nie miała żadnych wrogów naturalnych w postaci chorób i szkodników. Jednak w miarę upływu lat i one zaczęły się pojawiać i przyzwyczajać do naszego klimatu. Dziś pod lupę weźmiemy omacnicę prosowiankę, której jeśli nie zaczniemy wszyscy solidarnie zwalczać stanie się ogromnym problemem w kukurydzy. Jej szkodliwość może stać się tak duża, że uprawa kukurydzy przestanie się opłacać. Tempo jej migracji jest błyskawiczne i w ciągu kilkunastu lat z pojedynczych miejsc na południu kraju rozprzestrzeniła się aż na Pomorze. Jednak wielu rolników wciąż lekceważy temat, dopóki boleśnie nie doświadczy jej na swojej plantacji.
Omacnica prosowianka to motyl nocny, który nalatuje na kukurydzę od połowy czerwca do końca lipca. Następnie składa jaja na spodniej części liści kukurydzy w tak zwanych pakietach po 20-30 sztuk. Po dwóch tygodniach wylęgają się larwy i to one są zagrożeniem dla kukurydzy. Początkowo żerują w pochwach liści, zawiązkach kolb i wiech. Po osiągnięciu około 15mm wgryzają się w łodygę żywiąc się miękiszem, drążąc tunele wędrują do kolby. Wówczas w górnej części kolby obserwować możemy białe trociny po żerowaniu larw w ziarniakach. Uszkodzenie ziarniaków nie stanowi większego problemu. Najgroźniejsze są złomy osłabionych łodyg kukurydzy. Najczęściej łamie się ona poniżej kolby, co skutkuje jej opadnięciem na glebę. Utrudnia to lub uniemożliwia zbiór kombajnem, którego przystawka nie będzie w stanie zebrać kolb z ziemi. W skrajnych wypadkach zjawisko to może dotyczyć całej plantacji.
Fot. 2: Jaja, larwa i motyl omacnicy prosowianki (źródło PIORIN)
W jaki sposób zwalczać omacnicę?
Walka z tym szkodnikiem nie jest prosta. W związku z rozmiarami kukurydzy jakie osiąga w momencie nalotów motyli, praktycznie niemożliwe jest jej zwalczanie w sposób chemiczny. Mogą sobie pozwolić tylko największe gospodarstwa dysponującymi wysokimi samojezdnymi opryskiwaczami. Dostępnym sposobem dla większości plantatorów jest walka biologiczna. Polega ona na wprowadzeniu naturalnego wroga omacnicy na plantację kukurydzy. Jest nim kruszynek – owad żerujący na larwach omacnicy prosowianki. Na rynku dostępne są zawieszki lub kulki zawierające larwy i poczwarki pożytecznego owada. Jego szkodliwość przeciwko omacnicy polega na składaniu jaj w jajach omacnicy co skutkuje brakiem wylęgu larw szkodnika kukurydzy. Co ważne kruszynek nie jest szkodnikiem żadnej rośliny uprawnej, dlatego nie istnieje żadne zagrożenie z jego strony. Wykorzystanie dwóch stadiów rozwojowych wroga omacnicy pozwala na wydłużenie jego działania. Mimo to dla lepszej skuteczności zaleca się, aby rozwieszanie kartoników lub rozrzucanie kulek ręcznie lub za pomocą dronów powtórzyć po dwóch tygodniach po pierwszej aplikacji. Funkcjonuje już sporo firm świadczące takie usługi. Należy pamiętać, że są to żywe organizmy i nie zawsze ich skuteczność będzie stuprocentowa ze względu na różne czynniki środowiskowe. Niemniej zastosowane larwy kruszynka w odpowiednim momencie wykazują bardzo wysoki poziom ochrony.
Fot.3: Charakterystyczne białe trociny po żerowaniu larwy omacnicy w kolbie
Drugim terminem do zwalczania szkodnika jest czas pożniwny. W tym czasie larwa omacnicy zeszła do nasady łodygi, kilka centymetrów nad ziemią, gdzie przygotowuje się do zimowania. Aby je zniszczyć należy zastosować mulczer lub kosiarkę bijakową. Stosowanie tych narzędzi powinno się odbywać możliwie nisko, aby zniszczyć możliwie jak najwięcej larw omacnicy. To z nich w przyszłym roku wylęgną się motyle, nalatujące na kolejne plantację. Najgorszym grzechem w uprawie kukurydzy jest pozostawianie ścierniska bez żadnych zabiegów do wiosny. I nie dotyczy to tylko kukurydzy ziarnowej.
Fot.4: Złomy kukurydzy spowodowane żerowaniem omacnicy w łodydze kukurydzy
Jeżeli nie dysponujemy mulczerem albo nikt w okolicy nie świadczy takich usług powinniśmy przynajmniej zastosować bronę talerzową i głęboko takie pole zaorać, aby uniemożliwić wyjście larw na powierzchnię. Natomiast osobom, które zastanawiają się czy opłaca się wynajmować usługę mulczowania po kukurydzy na ziarno warto powiedzieć o dodatkowych korzyściach. Rozdrabniając resztki ułatwiamy ich rozkład. Zapobiegnie to wyorywaniu pozostałości w następnym roku. Łatwiejsza i mniej energochłonna będzie także dalsza uprawa takiego pola. Nie narazimy się na dokuczliwe zapychanie się narzędzi z powodu dużej biomasy resztek. Na tak zmulczowane pole można także zastosować wapno co jeszcze lepiej wpłynie na mineralizację.
