USD -
4.0346
EUR -
4.3190
GBP -
5.0509
DKK -
0.5791
Rzepaki rozwijają się w zatrważającym tempie, a w południowych częściach kraju rozpoczęło się już kwitnienie. Wysoka wilgotność i ciepłe noce będą sprzyjać wysokiej presji zgnilizny twardzikowej. Wcześniejszy zabieg za płatek będzie konieczny, aby zabezpieczyć rośliny, przed infekcją.
Przyspieszona wegetacja o 2-3 tygodnie oraz anomalny przebieg pogody nie pozwalają na stosowanie znanych od lat schematów. Trzeba na bieżąco monitorować fazy rozwojowe roślin oraz aktualny przebieg pogody, od którego najczęściej zależy rozwój patogenów. Rzepaki w całej Polsce znajdują się w znacznie bardziej zaawansowanej fazie rozwojowej niż normalnie o tej porze. Na północy kraju przeważająca część plantacji rzepaku jest w fazie zielonego pąka, w środkowym pasie ten pąk jest już luźny, a na południu rozpoczyna się kwitnienie. Dynamiczny wzrost rzepaku prowadzi do pękania łodyg, których tkanki nie nadążają się rozciągać. Wszelkie zranienia zewnętrznej warstwy ochronnej to otwarte wrota do infekcji grzybowych. Biorąc pod uwagę panujące temperatury i wysoką wilgotność gleby należy się spodziewać wcześniejszego i bardziej intensywnego ryzyka porażenia roślin przez zgniliznę twardzikową. Ten groźny patogen atakując łodygę może doprowadzić do obumarcia całej rośliny.
Fot.1. Otwarte pęknięcia łodyg spowodowane m.in. dynamicznym wzrostem to miejsce wnikania patogenów chorobotwórczych.
Czym i kiedy zabezpieczyć przed zgnilizną twardzikową
W tym roku trudno mówić o zabiegu „na płatek” ponieważ warunki do rozwoju askospor z których wyrzucone zostaną zarodniki Sclerotinia sclerotiorum powodującego zgniliznę twardzikową występują właśnie teraz w całym kraju. Wydłuża to cały okres potencjalnego zakażenia rośliny, dlatego w tym roku z pewnością jeden zabieg przeciwko sprawcy tej choroby to będzie za mało. Wykonywane zabiegi skracania wcześniej niż 14 dni temu przestały chronić rośliny przed chorobami, a więc teraz trzeba jak najszybciej wykonać zabieg fungicydowy, który zabezpieczy rzepak przede wszystkim przed zgnilizną twardzikową.
Substancjami o najwyższej skuteczności przeciwko tej chorobie są obecnie fludioksonil w preparacie Treso oraz mieszanina fluopyramu z protiokonazolem w produktach Propulse 250 SE oraz Tavares 250 SE. Bardzo mocnym zabiegiem jest też zastosowanie boskalidu z piraklostrobiną w produktach Pictor czy Caprartis. Wszystkie te produkty jednak lepiej wykorzystać w drugim zabiegu przeciwko zgniliźnie twardzikowej, kiedy to zwiększy się ryzyko infekcji, czyli w okolicach opadania pierwszych płatków kwiatowych. Wówczas pyłek stanowiący doskonałą pożywkę dla grzybów jeszcze wzmaga porażenie roślin przez zgniliznę twardzikową.
Obecnie, kiedy priorytetem jest zabezpieczenie roślin przed infekcją można zastosować mieszaninę azoksystrobiny z difenokonazolem np. w produkcie Amistar Gold Max. Z dostępnych jednoskładnikowych preparatów można skomponować mieszaninę zbiornikową zabezpieczającą przeciwko zgniliźnie twardzikowej wykorzystując substancje z grupy strobiluryn jak np. azoksystrobina, mandestrobina, wraz z wybraną substancją z grupy triazoli spośród: tebukonazolu, protiokonazolu, difenokonazolu czy metkonazolu.
Fot. 2. Wczesny rozwój rzepaku i warunki pogodowe sprzyjające infekcji przez zgniliznę twardzikową wymuszą co najmniej dwukrotną potrzebę stosowania fungicydów.
Drugi zabieg zależy wykonać po około 10-14 dniach od pierwszego, gdy wcześniej zastosowane preparaty przestaną działać, a wciąż będą utrzymywały się warunki sprzyjające infekcji przez zgniliznę twardzikową.
Bardzo ważne jest zapewnienie ciągłej ochrony w czasie zarodnikowania apotecji, ponieważ gdy dojdzie do infekcji, żaden fungicyd już nie zatrzyma rozwijającej się wewnątrz grzybni. W tym roku dużym zagrożeniem może być także odglebowa forma tej choroby, która atakuje podstawę łodygi, prowadząc do zamierania całej rośliny. Wilgotna gleba sprzyja rozrostowi grzybni sprawcy zgnilizny twardzikowej, która może infekować rośliny poprzez korzenie. Przeciwko tej formie choroby można stosować jedynie przedsiewnie biologiczne preparaty, oparte na pasożytniczych grzybach względem Sclerotinia sclerotiorum.
