USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Aktualne opady, choć utrudniają żniwa, to znacząco poprawią warunki do siewu i rozwoju ozimin. Jest to także dobra informacja w kontekście odchwaszczania nowych zasiewów rzepaku, ponieważ odpowiednia wilgotność gleby rozszerza możliwości wyboru strategii zwalczania chwastów. Substancji jest wiele, a wybór odpowiednich zależy od terminu stosowania i występujących chwastów na polu.
Wkrótce rozpoczną się pierwsze siewy rzepaku, a wraz z nimi przedwschodowe zabiegi odchwaszczania. Jest to jeden ze sposobów na regulację zachwaszczenia plantacji, który pozwala utrzymać pole w czystości od samego początku. Wymaga on jednak sprawnego działania, ponieważ części substancji nie można zastosować po wschodach rzepaku. Nieco dłuższe okno do zabiegów występuje przy wyborze powschodowego zabiegu herbicydowego, wśród których znajdą się zarówno substancje działające odglebowo jak i nalistnie. Wykorzystując niektóre substancje, można także stworzyć mieszaninę, którą będzie można zastosować zarówno przed jak i po wschodach rzepaku, co z pewnością pozwoli zdążyć wykonać zabieg przy niesprzyjających warunkach pogodowych.
Przewagą zabiegów przedwschodowych jest całkowity brak konkurencji rzepaku z chwastami od początku wzrostu. Substancje takie jak: chlomazon, metazachlor, aminopyralid, napropamid, dimetanamid czy dimetachlor skutecznie zwalczają siewki chwastów tuż po wykiełkowaniu, często nawet przed ukazaniem się ich na powierzchni gleby. Warunkiem dobrej skuteczności substancji doglebowych jest wilgotna gleba, która zapewnia równomierne wysycenie wierzchniej warstwy gleby danym preparatem, który powoduje inhibicję wzrostu chwastów. Nadmierne opady mogą jednak przynieść odwrotny skutek, czego efektem będzie wypłukanie substancji w głąb profilu glebowego. W takiej sytuacji skuteczność zabiegu może nie być w pełni satysfakcjonująca, a rzepak może wykazywać mijające objawy fitotoksyczności na skutek pobrania szkodliwych substancji, które znalazły się w jego strefie korzeniowej.
Fot.1. Zwalczanie chwastów w rzepaku jesienią, to obowiązkowy element agrotechniki.
Chlomazon nie taki straszny
Każdy kto uprawiał rzepak bardzo dobrze zna często stosowaną substancję do odchwaszczania – chlomazon. Dziś już rzadziej stosowana substancja, z powodu widocznych, lecz niegroźnych efektów ubocznych jakie mogą wystąpić po jej zastosowaniu. Białawe przebarwienia i krótkie zahamowanie wzrostu to przemijające efekty zastosowania zbyt dużej dawki preparatu zawierającego chlomazon, lub przemieszczenia się substancji w strefę korzeniową rzepaku wraz z dużymi opadami. Ten efekt często występuje przy zastosowaniu środków w formulacji EC. Przebarwienia rzepaku znacznie rzadziej pojawiają się przy stosowaniu herbicydów w postaci zawiesiny kapsuł w cieczy, czyli formulacji CS. Wówczas substancja jest uwalniana do gleby stopniowo, co zmniejsza ryzyko wystąpienia fitotoksyczności. Chlomazon jest jednak bardzo dobrą substancją pod względem zwalczania chwastów. Największą zaletą chlomazonu jest zwalczanie tasznika pospolitego i tobołków polnych, które należą do tej samej rodziny botanicznej co rzepak. W zależności od dawki, skutecznie reguluje występowanie bodziszka drobnego, gwiazdnicy pospolitej, przytulii czepnej, jasnoty różowej, krzywoszyja polnego a także części chwastów jednoliściennych, co ogranicza występowanie samosiewów zbóż.
Mix na chwasty w rzepaku
W zabiegach doglebowych, których najczęściej podstawą jest chlomazon, należy zastosować dodatkowe substancje, aby zwiększyć wachlarz zwalczanych chwastów i wydłużyć działanie. Dobrym partnerem do mieszanin zarówno przed jak i powschodowych jest metazachlor. Stosowany w ilości 1,5 l/ha w przypadku preparatów zawierających 500 g/l metazachloru skutecznie zwalczy jasnoty, komosę, przetaczniki, przytulię pospolitą, chwasty rumianowate, tasznika pospolitego, gwiazdnicę pospolitą, a także chwasty jednoliścienne takie jak owies głuchy, wiechlinę roczną, włośnicę siną, włośnicę zieloną czy wyczyńca polnego. W sprzedaży znajdują się także preparaty zawierające metazachlor z dodatkiem chinomeraku. Ta substancja zwiększy garnitur zwalczanych chwastów o przetaczniki i przytulię czepną. Do mieszanin chlomazonu i metazachloru dobrym dodatkiem jest także napropamid. Jako substancja czynna zwalcza wiele chwastów eliminowanych przez chlomazon i metazachlor, dzięki czemu poprawia się ich skuteczność i możliwe jest obniżenie stosowanych dawek. Dodatkowo działa ona na chlomazon podobnie jak adiuwanty, zmniejszając ryzyko przemycia i odparowania. Napropamid stosowany solo przedsiewnie, dobrze jest wymieszać płytko z glebą z powodu jego foto niestabilności, gdzie po kilku dniach intensywnego słońca, rozpadowi może ulec połowa zastosowanej substancji. Zabiegu mieszania z glebą oczywiście nie wykonuje się w przypadku stosowania w mieszaninach z innymi substancjami, ponieważ będąc tam partnerem ma za zadanie jedynie poprawić skuteczność zabiegu. Na polach, gdzie duży problem stanowią bodziszki, do mieszaniny doglebowej warto dodać preparaty zawierające dimetanamid. Jest to jedna z niewielu substancji zarejestrowanych w rzepaku, zwalczająca bodziszka drobnego, bodziszka okrągłolistnego i bodziszka porozcinanego.
Fot. 2. Stosowane substancje należy dostosować do występujących chwastów na polu.
Adiuwanty do zabiegów doglebowych
Wybierając zabiegi doglebowe w odchwaszczaniu rzepaku, szczególnie oparte o chlomazon, warto do mieszaniny dołożyć adiuwant zmniejszający ryzyko przemieszczania się substancji w głąb profilu glebowego. Adiuwanty, które mają w składzie rafinowane oleje mineralne i estry metylowe oleju roślinnego pomagają utrzymać substancje doglebowe w wierzchniej warstwie gruntu, polepszając ich skuteczność w trudnych warunkach takich jak susza czy nadmierne opady oraz zmniejszając objawy fitotoksyczności. Dzięki nim, możliwe jest także niewielkie zmniejszenie ilości stosowanych substancji, właśnie dzięki polepszeniu warunków i skuteczności działania zabiegu.
Powschodowe zwalczanie chwastów w rzepaku
Zwalczanie chwastów po ich wschodach, ale także po wykiełkowaniu rzepaku stosuje się tam, gdzie warunki do zabiegów przedwschodowych były nieodpowiednie lub nie chcemy podejmować ryzyka niepowodzenia w doglebowych strategiach. W zabiegach powschodowych używa się także kilka substancji doglebowych, które stosuje się przedwschodowo. Są one bezpieczne dla rzepaku stosowane nalistnie, a ich doglebowe działanie eliminuje później wschodzące chwasty, wydłużając ochronę. Część substancji jest pobierana zarówno przez korzenie jak i liście chwastów, dzięki czemu są przydatne do zabiegów wykonywanych w fazie 2-6 liści rzepaku. Podstawę zabiegów wykonywanych w tym terminie jest metazachlor, łączony w mieszaninach z chlopyralidem, pikloramem i aminopyralidem. Jest to kompletne rozwiązanie zwalczające większość uciążliwych chwastów. Problemem w tej mieszaninie mogą sprawić jednak bodziszki, które nie są zwalczane w dostatecznym stopniu. Wówczas lepiej wybrać rozwiązanie oparte na metazachlorze, dimetanamidzie i chinomeraku. Mieszaninę dobrze zwalczającą bardzo szerokie spektrum chwastów łącznie z bodziszkami stanowią razem zastosowane: metazachlor, aminopyralid, pikloram i haluksyfen metylu.
Fot.3. Jesienią nie można zrezygnować ze zwalczania samosiewów zbóż, gdyż stanowią one ogromną konkurencję dla rzepaku.
Jednoliścienne osobno
Osobny temat stanowi zwalczanie chwastów jednoliściennych, które najczęściej stanowią samosiewy zbóż, ale także miotła zbożowa, perz właściwy, wyczyniec polny czy włośnica sina. Niektóre z substancji jak na przykład chlomazon czy metazachlor mogą zwalczać lub ograniczać niektóre z wymienionych chwastów, jednak najczęściej jest konieczny jeden lub dwa zabiegi zwalczające samosiewy zbóż występujące w dużym nasileniu. Graminicydy, czyli substancje zwalczające chwasty jednoliścienne nie powinny być stosowane razem z innymi herbicydami, z powodu możliwości wystąpienia interakcji między substancjami, niekorzystnie działając na rzepak. Substancjami używanymi do zwalczania samosiewów zbóż są: propachizafop, chizalofop-P etylu, chizalofop-P tefurylu, fluazyfop-p-butylu, kletodym lub cykloksydym. Są to substancje zwalczające jedynie chwasty jednoliścienne, więc nie ma ryzyka uszkodzenia rzepaku. Ze zwalczania samosiewów zbóż nie warto rezygnować nawet gdy są to zboża jare, ponieważ ich duże nasilenie i intensywny wzrost mogą spowodować dominację nad rzepakiem, powodując jego wypadnięcie. W przypadku stosowania technologii bezorkowych, mogą się pojawić problemy z nierównomiernymi wchodami samosiewów. Wówczas dobrym sposobem na ich zwalczanie będzie dwukrotne zastosowanie graminicydów w zmniejszonych dawkach.
