Ceny nawozów sztucznych osiągnęły astronomiczne wartości. Wielu rolników zastanawia się jak zaoszczędzić na nawożeniu, dla innych to okazja, aby zarobić na nadwyżce posiadanych nawozów naturalnych. Dzisiaj przeanalizujemy ich wartość, odnosząc do obecnych średnich cen nawozów sztucznych.
Aktualna sytuacja na rynku nawozowym nie jest łatwa dla rolników. Wysokie ceny skupu płodów rolnych takich jak pszenica czy rzepak nie rekompensują jeszcze wyższych cen nawozów. Niektóre z nich podrożały nawet o 300% w porównaniu do zeszłorocznych cen. Wielu producentów rolnych zapowiedziało, że w związku z tym ograniczą nawożenie w tym sezonie, lub nawet z niego zrezygnują. Nie jest to łatwa decyzja. Jednorazowo można zrezygnować z nawożenia tylko wtedy, gdy mamy zasobność gleby na bardzo wysokim poziomie i dotyczy to tylko fosforu i w mniejszej części potasu. Dłuższa rezygnacja z nawożenia może skutkować wyjałowieniem gleby i spadkiem plonów. Przy takich działaniach należy na bieżąco wykonywać badania gleby, aby nie dopuścić do spadków zasobności gleb w składniki do niskich poziomów. Niestety nie można całkowicie zrezygnować z stosowania azotu, bo utrata plonów będzie większa niż wydatki poniesione na nawóz. Część rolników chcąc przetrwać tą niekorzystną sytuacje na rynku nawozów skłania się do nawożenia nawozami naturalnymi. Często rolnicy nieposiadający chowu zwierząt kupują obornik od swoich sąsiadów. Wielu z nich ma problem, jak wycenić taki nawóz. Należy także brać pod uwagę spore koszty stosowania nawozów naturalnych, przez ich dużą ilość.
Jak oszacować wartość nawozów naturalnych? Najpierw trzeba obliczyć cenę czystego składnika w nawozach mineralnych. Robimy to dzieląc cenę nawozu przez procentową zawartość składnika. Do kalkulacji zrobimy to na przykładzie mocznika, soli potasowej i superfosfatu wzbogaconego, w których dominuje jeden pierwiastek.
Nawóz |
Makroelement |
Zawartość (%) |
Cena za tonę |
Cena 1kg czystego składnika |
Mocznik |
Azot |
46 |
3200 |
6,96 |
Superfosfat wzbogacony |
Fosfor |
40 |
1900 |
4,75 |
Sól potasowa |
Potas |
60 |
2800 |
4,67 |
Po ile obornik?
Tak obliczoną cenę czystych składników mnożymy przez skład nawozu naturalnego. Poniżej zaprezentujemy wartość 1 tony lub 1m3 oraz maksymalnej dawki nawozu jaką możemy zastosować na pole. W przypadku obornika będzie to 36 t/ha, obornika od trzody 33t/ha, gnojowicy bydlęcej 50 m3 oraz gnojowicy od trzody 46 m3. Maksymalna dawka do zastosowania wynika z zawartości azotu w nawozie. Według dyrektywy azotanowej, ilość ta nie może przekroczyć 170 kg azotu na rok.
zawartość (%) |
||||||
Rodzaj nawozu |
Azot |
Fosfor |
Potas |
Wartość 1 tony/ m3 |
Maksymalna dawka do zastosowania (170 kg N) |
Wartość pełnego nawożenia (zł/ha) |
Obornik bydlęcy |
0,47 |
0,28 |
0,65 |
76,367 |
36 |
2749 |
Obornik od trzody |
0,51 |
0,44 |
0,68 |
88,152 |
33 |
2909 |
Gnojowica bydlęca |
0,34 |
0,2 |
0,37 |
50,443 |
50 |
2522 |
Gnojowica od trzody |
0,37 |
0,33 |
0,23 |
52,168 |
46 |
2399 |
Widzimy, że obliczona wartość jednej tony obornika bydlęcego wynosi około 76 złotych. Wraz z pełną dawką obornika wprowadzimy 170 kg azotu, 101 kg fosforu oraz 238 kg potasu i łącznej wartości 2749 zł! Jest to bardzo uproszczona kalkulacja i dotyczy to tylko podstawowych składników – azotu, fosforu i potasu, a nie zapominajmy, że nawozy naturalne posiadają w swoim składzie również siarkę, magnez, wapń, oraz liczne mikroelementy. Jest także coś czego nie kupimy w żadnym nawozie sztucznym – próchnica. Stosując nawozy naturalne wprowadzamy węgiel organiczny, którego część zostanie przetworzona w próchnicę- bezcenny składnik, który przyczynia się do żyzności gleb. To ona podwyższa zdolność gleb to akumulacji składników pokarmowych, zatrzymuje wodę w glebie i poprawia strukturę gleby. Stosując nawożenie obornikiem należy mieć na uwadze, że pierwszego roku zostanie wykorzystana tylko część składników pokarmowych. Różne źródła literaturowe podają, że w pierwszym sezonie po aplikacji obornika rośliny będą mogły skorzystać z 30% azotu, 20% fosforu i 50% potasu. Proces mineralizacji zachodzi dosyć wolno i pełny rozkład obornika następuje po około 4 latach.