Co wiemy na temat tempa rozprzestrzeniania się wirusa i czy ma na nie wpływ liczebność dzików? Czy znacząca redukcja populacji dzików zapewni spektakularny sukces w walce z ASF? Czy istnieją inne metody pozwalające kontrolować liczebność tych zwierząt? W obliczu gorącej i w wielu przypadkach opartej na zbędnych emocjach dyskusji dotyczącej planowanego odstrzału dzików w Polsce, warto przyjrzeć się chłodnym faktom dotyczącym roli tych zwierząt w dynamicie rozprzestrzeniania wirusa ASF.
Sytuacja dzika w Europie
Obecnie brakuje wiarygodnych i rzetelnych danych dotyczących zagęszczenia populacji dzików, w skali całej Europy. Dostępne są jedynie fragmentaryczne informacje z badań dotyczących konkretnych obszarów, różniące się między sobą metodami szacowania i z tego powodu bardzo trudne do porównania i zebrania w całość. Sprawę utrudnia fakt, że dokładne obliczenie zagęszczenia populacji możliwe jest tylko na poziomie lokalnym, najlepiej korzystając z indywidualnie znakowanych osobników i ich późniejszej kontroli albo poprzez specjalistyczne odłowy, albo z wykorzystaniem zaawansowanych technologii, np. fotopułapek czy kamer termowizyjnych. Właśnie z powodu tych trudności, to dane łowieckie stale pozostają jedynym źródłem pozwalającym w przybliżeniu oszacować liczebność i rozmieszczenie całej europejskiej populacji tego gatunku. Jednakże nawet one są problematyczne do porównywania między sobą i trudne do jednoznacznej interpretacji, gdyż pochodzą z obszarów o odmiennych regulacjach łowieckich i tradycjach polowań. Aby lepiej poznać faktyczną sytuację dzika w Europie i poszczególnych krajach konieczne jest lepsze zorganizowanie i skoordynowanie gromadzenia danych w trakcie polowań. Na konkretnych obszarach bardzo dobrym rozwiązaniem może być również zastosowanie wspomnianych kamer-pułapek czy zbieranie próbek kału dzików przy użyciu wytresowanych psów myśliwskich. Ta ostatnia metoda może pozwolić dodatkowo na wykrywanie obecności wirusa ASF w odchodach dzików, a tym samym w relatywnie szybki i nieinwazyjny sposób sprawdzać jego występowanie na terenach dotychczas uznawanych za wolne od patogenu.
Czy liczebność dzików wpływa na tempo rozprzestrzeniania epidemii?
Trudno stwierdzić, czy dynamika transmisji afrykańskiego pomoru świń w Europie zależy w prosty sposób od liczebności i rozmieszczenia dzików. Eksperci z EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) wyciągają wnioski bazując głównie na doświadczeniach związanych ze zwalczaniem klasycznego pomoru świń. W jego przypadku rozprzestrzenianie się choroby zależy w pewnej mierze od zagęszczenia populacji dzików, jednak nie na wszystkich obszarach. Nie ma obecnie danych wskazujących na to, że istnieje minimalne zagęszczenie populacji dzików, zapobiegające utrzymywaniu się wirusa ASF na terenie, do którego dotarł i powstrzymującejego dalsze rozprzestrzenianie. Patogen ten pojawiał się na obszarach o bardzo zróżnicowanym zagęszczeniu dzików, w tym na terenach bardzo nielicznego występowania zwierząt. Przykładowo na obszarze Polski w latach 2014-2016 wirus pojawił się przy wschodniej granicy kraju, na obszarze o bardzo dużej gęstości populacji dzików, wynoszącej 1-4 osobniki na km2 i praktycznie w tym samym czasie wystąpił również w miejscach położonych bardziej na zachód, na których gęstość populacji była znikoma (szacowana na mniej niż 0,4 zwierzęcia na km2). Jak dotąd nic nie wskazuje na to, aby choroba znikała z obszarów nawet o bardzo niskim zagęszczeniu dzików.
Dziki wolą bliskich znajomych
Funkcjonowanie wirusa ASF jest bardzo złożoną kwestią, zależy bowiem od takich czynników, jak struktura populacji dzików, ich zachowania socjalne w obrębie grup rodzinnych oraz pomiędzy nimi. Nie wiemy jak często i pomiędzy jakimi osobnikami najczęściej zachodzi transmisja patogenu. Zagadką pozostaje również to, jak często dziki mają kontakt z zanieczyszczoną wirusem padliną i jak na ryzyko zakażenia z tego źródła wpływają czynniki pogodowe (np. rozkład padliny w wyższych temperaturach wiosną i latem, czy brak przykrycia zwłok śniegiem). W kwestii częstotliwości kontaktów pomiędzy żywymi zwierzętami w zeszłym roku ukazała się praca naukowa przeprowadzona na podstawie danych z Polski, Niemiec oraz Włoszech. Wynika z niej, że dziki przede wszystkim funkcjonują w obrębie swoich stałych grup socjalnych, tylko bardzo rzadko kontaktując się z innymi stadami (jak oszacowano, 17 razy rzadziej niż z osobnikami z własnej grupy). Oznacza to, że transmisja wirusa pomiędzy różnymi grupami tych zwierząt na większym obszarze jest bardzo ograniczona. Z tego powodu bardzo nierozsądnym pomysłem było rekomendowane jakiś czas temu dokarmianie dzików. Miało to w teorii pomóc utrzymywać zwierzęta w epicentrum obszaru zajętego przez ASF – w praktyce jednak było działaniem przyczyniającym się do częstszych kontaktów między odrębnymi stadami zwierząt i szybszego rozprzestrzeniania patogenu. Ten przykład pokazuje jak ważne jest dokładne poznanie epidemiologii wirusa, zanim podejmie się działania mające go zwalczyć. Dzisiaj wiemy już, że za rozprzestrzenianie wirusa w populacji dzików nie jest odpowiedzialne zagęszczenie. Oszacowane, na podstawie badań z Polski, tempo postępowania ASF jest mniej więcej stałe i wynosi 1-2 km/miesiąc.
Nieznane wektory?
Eksperci z EFSA przyznają, że istnieje mnóstwo niewiadomych dotyczących epidemiologii ASF. Nie wyjaśniona została jeszcze ewentualna rola owadów w rozprzestrzenianiu wirusa. Dotychczasowe dane z eksperymentów na kilku gatunkach owadów pokazują, że mogą one przenosić ASF jedynie w bardzo ograniczonym zakresie i jest mało prawdopodobne aby odgrywały znaczącą rolę w przebiegu epidemii. Możliwe jednak, że prawdziwy wektor biologiczny wirusa nie został jeszcze odkryty. Matematyczne modele rozprzestrzeniania ASF nie wykluczają udziału insektów w przenoszeniu wirusa, a zdaniem niektórych epidemiologów wręcz na nie wskazują. Najistotniejszą wskazówką jest pewna sezonowość występowania choroby, ze wzrastającą liczbą przypadków i ognisk w miesiącach wiosenno-letnich. W wielu przypadkach jednak wytłumaczeniem przeniesienia wirusa wśród dzików może być po prostu ich typowa aktywność w zasięgu 4-9km2. Transmisja choroby na odległości wynoszące nawet setki kilometrów od pierwotnych ognisk choroby najczęściej wskazuje, niestety, na poważną rolę człowieka.
Co proponuje EFSA w sprawie dzików?
Pomimo, że na podstawie danych jakimi obecnie dysponujemy, nie możemy wskazać zagęszczenia populacji dzików jako głównego czynnika rozprzestrzeniania wirusa ASF, to jednak rekomendowanym przez EFSA działaniem pozostaje dobrze zaplanowany i zorganizowany odstrzał części ich populacji. Eksperci z EFSA przeanalizowali, przy użyciu modeli matematycznych, wiele potencjalnych scenariuszy i za najbardziej skuteczną metodę uznali tzw. odstrzał ogniskowy. Zakłada on w przypadku wykrycia przypadku infekcji u dzika na nowym obszarze (gdzie udziału we wprowadzeniu patogenu nie miały świnie domowe) wytyczenie wokół każdego ciała zakażonego dzika stref rdzennych, o możliwie najwęższym zasięgu, na których nie prowadzi się żadnych działań (co ma za zadanie uniknięcie rozniesienia wirusa na dalsze odległości). Wokół nich wytyczyć należy kolejne strefy – buforowe, na których prowadzony ma być intensywny odstrzał zwierząt. Takie działanie ma zapewnić największy sukces. Właśnie dzięki zastosowaniu tego pomysłu wirusa ASF szybko wyeliminowano z terytorium Czech. Podkreślić jednak należy, że jest to strategia mająca sens jedynie w przypadku lokalnego pojawienia się wirusa na nowym terytorium. Powinna być organizowana bardzo szybko, natychmiast po wykryciu przypadków choroby i być połączona ze sprawnym i skutecznym usuwaniem zanieczyszczonych zwłok ze środowiska. EFSA rekomenduje również zapobiegawczy odstrzał dzików wokół obszarów zajętych już przez ASF, mający na celu zatrzymanie jego dalszego rozprzestrzeniania – działanie, wokół którego obecnie toczy się gorąca dyskusja w naszym kraju. Eksperci przyznają jednak, że działanie to samo w sobie nie jest w stanie zatrzymać pochodu wirusa. Niezwykle ważne są wszystkie pozostałe elementy walki z wirusem, obejmujące przede wszystkim profesjonalną bioasekurację w gospodarstwach.
Dziki próbowano zwalczyć już nie raz
W literaturze znaleźć można liczne przykłady dotyczące różnych metod ograniczania populacji dzików. Najbardziej intensywne i radykalne działania prowadzone były na obszarach, na których dziki są gatunkiem inwazyjnym, zostały sztucznie prowadzone przez człowieka i stanowią spore zagrożenie dla rodzimej przyrody i bezpieczeństwa zwierząt gospodarskich (np. w Ameryce Północnej czy Australii). EFSA w jednym z raportów zebrała dane z tych doświadczeń i przedstawiła efektywność różnych metod radzenia sobie z populacjami dzikich świń. W kontekście wieloletnich kontroli, rekreacyjne polowania zostały uznane za bardzo dobrą metodę utrzymywania liczebności populacji dzików na stabilnym poziomie, jednak tylko wtedy, gdy myśliwi nie skupiają się na odstrzale wyłącznie dużych samców i nie prowadzą dokarmiania zwierząt. W przypadku zwalczania chorób zakaźnych, doświadczenia pokazały, że radykalna depopulacja dzików jest możliwa wyłącznie na bardzo małych i ogrodzonych obszarach, a na większych terenach nie udaje się tego osiągnąć w większym stopniu niż 50%. Zwłaszcza na dużych obszarach bogatych przyrodniczo, intensywne działania mające ograniczyć populację dzików, na dłuższą metę są nieopłacalne i nieskuteczne. Jak powyżej wspomniano, najbardziej drastyczne i wyrafinowane metody, nastawione na zupełną eliminację wszystkich zwierząt, stosowano wobec inwazyjnych dzików i zdziczałych świń domowych. W ich przypadku radykalną redukcję – wynoszącą przykładowo na pewnych obszarach Australii aż 80% populacji, osiągano stosując strzelanie z helikopterów, wymyślne pułapki i polowania ze specjalnie wyszkolonymi psami. Niestety efekty były dość marne – już rok później odnotowano regenerację populacji do 77% wyjściowej liczebności. Podobnie nieskuteczne okazały się działania eliminujące niemal do zera populacje dzików w Stanach Zjednoczonych. Obszary, z których usunięto zwierzęta, wkrótce były ponownie zasiedlane przez dziki z sąsiednich terytoriów. Ciekawą, choć także budząca silne kontrowersje, alternatywną strategią pomagającą ograniczyć liczebność dzików może być stosowanie antykoncepcji doustnej rozrzucanej na terytoriach ich występowania. Jej prototyp przebadano już w warunkach eksperymentalnych. Docelowo tego typu środek ma nie oddziaływać na inne gatunki zwierząt i nie powodować zanieczyszczenia środowiska i mięsa dzików.
Czy ogrodzenia i płoty zatrzymają ASF?
Eksperci z EFSA zebrali także dostępne dane dotyczące ogrodzeń i przeszkód mogących pomóc w zatrzymaniu rozprzestrzeniania się wirusa wraz z migrującą populacją dzików. Dotychczasowe eksperymenty pokazały, że dużą skutecznością charakteryzują się ogrodzenia elektryczne, które mogą pomóc ochronić terytoria gospodarstw czy pola uprawne. Dziki przekraczały tego typu przeszkody jedynie będąc poddane ekstremalnemu stresowi, na przykład podczas intensywnych polowań z psami. Testowano również repelenty zapachowe, które okazały się skuteczne w bardzo zróżnicowanym stopniu i nie stanowią pewnej ochrony. Zupełnie nieprzydatne okazały się natomiast ciagle popularne odstraszacze świetlne, zaś dość dobre wyniki uzyskano stosując płoszące dźwięki, dzięki którym zmniejszano zniszczenia pól uprawnych przez dziki nawet o 67%. Doświadczenia terenowe pokazują, że stosowanie wysokich ogrodzeń mających na celu odgradzanie części populacji dzikich świń nie zapobiegają rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Trochę lepiej swoją rolę spełniają duże naturalne bariery, takie jak rzeki. Jednak nawet one nie są jednak w stanie powstrzymać wszystkich dzików przed migracją.
Pomimo wieloletniej i zawziętej walki z ASF w wielu państwach, nadal bardzo niewiele wiemy na temat jego dynamiki w środowisku i roli, jaką dla niego odgrywa populacja dzików. Konieczne jest dalsze monitorowanie epidemii i zbieranie wiarygodnych danych. Tylko one pozwolą zweryfikować przypuszczenia i znaleźć naprawdę skuteczne rozwiązania.
Na podstawie:
Lange, M., Guberti, V., & Thulke, H. H. (2018). Understanding ASF spread and emergency control concepts in wild boar populations using individual‐based modelling and spatio‐temporal surveillance data. EFSA Supporting Publications, 15(11)
EFSA AHAW Panel (2018). Scientific Opinion on the African swine fever in wild boar. EFSA Journal 2018;16(7)

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Może zainteresuje Cię również:
Ponad 600 przypadków ASF wśród dzików w 2021 r.
Minęły dopiero dwa miesiące bieżącego roku, a na terenie Pol
Chiny: ogromne zanieczyszczenie wody przez ASF
Zakaz skarmiania odpadami kuchennymi świń w związku z walką
Przedłużony termin składania wniosków o wsparcie n
Do 29 marca Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictw
Polski zespół naukowy pracuje nad szczepionką na A
Od 2017 r. polscy naukowcy pracują nad szczepionką na ASF. W
W tym roku będzie mniej pieniędzy na walkę z ASF
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wprowadziło na ter
Powiat piotrkowski w żółtej strefie ASF. Trwa dorz
Nie słabnie moc afrykańskiego pomoru świń, który w najlepsze
Niemcy, pomimo ASF-u, nadal eksportują wieprzowinę
Pomimo wykrytych kilkuset przypadków ASF u dzików, Niemcy na
Chciał zapobiec roznoszeniu ASF-u. Stanął przed są
Blisko rok temu grupa rolników z Michałem Kołodziejczakiem n
Pół tony rumuńskiego mięsa z ASF trafiło do Niemie
W niemieckim powiecie Offenbach celnicy odkryli duże ilości
Co z polskimi badaniami nad szczepionką na ASF?
Od kilku lat badania nad szczepionką na ASF prowadzi Państwo
Od półtora roku w strefie niebieskiej. Jak długo m
Różnica cen skupu w strefie niebieskiej i czerwonej sięga po
Chiny: duże firmy kwitną dzięki ASF
Najświeższa analiza przygląda się, jak duży wpływ na ceny wi
Ukraina objęła woj. zachodniopomorskie zakazem imp
Decyzją z dnia 13 stycznia 2021 r. strona ukraińska rozszerz
Myśliwi bez dodatkowych opłat za tusze dzików sani
W związku ze stale pojawiającymi się wątpliwościami odnośnie
Niemcy będą mogli utrzymywać świnie na wolnym wybi
Szefowie ministerstw rolnictwa poszczególnych landów w Niemc
Polska outsiderem w gronie unijnych państw walcząc
W ubiegłym roku na terenie Unii Europejskiej odnotowano ok.
Rolnicy z Brandenburgii domagają się radykalnego o
Związek rolników LBV w Brandenburgii apeluje o rozszerzenie
Na granicy województw powstało 34 km ogrodzenia. M
Zakończono prace w nadleśnictwach Starachowice i Ostrowiec Ś
Czy pandemia wirusa SARS -COV-2 wpłynęła na rozwój
Media obiegły informacje o tym, że wprowadzony w październik
Fałszywy alarm. Padły dzik pod Berlinem bez ASF-u
Niemieckie Krajowe Laboratorium Referencyjne nie potwierdził
Plany UE dla lepszej ochrony pszczół
Obecnie stosowane systemy wpływu pestycydów na pszczoły mogą
ASF u bram Berlina. Zaraza idzie na zachód
Dzisiaj niemieckie media podały informację o podejrzeniu wir
ASF na duńskiej fermie w Rumunii. Nie pomogły najw
Około 30 000 sztuk trzody chlewnej ma zostać poddanych ubojo
ASF jako system połączonych stref interesów. Na kr
- Bardzo ważnym elementem strategii było to, iż określiliśmy
Utylizacja świń po ogniskach ASF pochłonęła już se
Utylizacja świń z ognisk afrykańskiego pomoru świń to ogromn
To nie był rok świni. ASF, Covid-19 i Piątka dla z
- Trudno się zgodzić z chińskim kalendarzem według którego 2
Polsus spotkał się z ministrem rolnictwa. Przedsta
Przed świętami przedstawiciele PZHiPTCh „Polsus” spotk
Paszarnia daje idealne warunki do rozprzestrzenian
Wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) mógłby zostać szeroko
Prawie siedem lat walki z ASF. 20 mln zł na zakup
Polski Związek Łowiecki w ramach przedsięwzięcia „Ograniczen
Do 100 tys. dofinansowania na ochronę przed ASF. S
Od 31 grudnia 2020 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacj
ASF w woj. zachodniopomorskim. Zakażone dziki przy
Jak podaje Radio Szczecin, wirus ASF został po raz pierwszy
Płot na granicy województw ma zatrzymać ekspansję
W nadleśnictwach Starachowice i Ostrowiec Świętokrzyski w zw
Prognozy dla rynku trzody chlewnej na najbliższe m
- W nadchodzącym kwartale nadal będziemy obserwować niskie c
Ponad 300 dzików z ASF w Niemczech
We wschodnich Niemczech liczba dzików, u których wykryto afr
Minister Puda: Strategia walki z ASF była skuteczn
- Podejmujemy działania związane ze zmianami w strategii zwa
Ministerstwo podwoiło pulę środków na wyrównanie u
Do 21 grudnia 2020 r. został wydłużony termin na składa
Rosja: Gryzonie przeniosły ASF. Zutylizowano 17 ty
Rosja od ponad dekady toczy walkę z afrykańskim pomorem świń
Niemcy podejmują działania aby wznowić eksport wie
Niemieckie ministerstwo rolnictwa stara się o porozumienie r
Nieudolna „walka” z ASF. Sankcje dla rolników, a d
- Powiedziałem ostatnio powiatowemu lekarzowi weterynarii, ż
Kilkadziesiąt padłych dzików na odrzańskiej wyspie
Od początku tygodnia w Niemczech odnotowano blisko 50 padłyc
ASF wykryty w komercyjnej paszy dla świń
Badacze z Chin i USA w swojej najnowszej publikacji donoszą
Niemcy przystępują do likwidacji dzików w białej s
Budowa białej strefy ASF, podwójnego ogrodzenia pierwszego o
Czy wrócą polowania zbiorowe?
W związku z obostrzeniami z powodu pandemii COVID-19 od
Walka z ASF na barkach hodowców świń. Urzędnicy sk
– Zleciłem przegląd w zakresie przestrzegania zasad bioaseku
Ministerstwo rolnictwa chce smartfonem zwalczać AS
- Dziki nie są złe, tylko musimy je mieć pod kontrolą. By ją
Zniesiono dwie strefy niebieskie w Wielkopolsce
- Nareszcie pozytywne informacje dla producentów świń. Dzisi
Bruksela rozważa interwencję na rynku wieprzowiny
Komisja Europejska zamierza rozważyć interwencję na rynku wi
Zakaz polowań zbiorowych wzmocni ASF. Straty dla r
Wielkopolska Izba Rolnicza zwróciła się do Ministra Rolnictw
Czy rzeź norek jest uzasadniona? Opinie OIE i EFSA
Koronawirusa SARS-CoV-2 wykryto u norek na fermach w wielu p
Grzegorz Puda: Szczególnie trudna sytuacja panuje
Wczoraj odbyła się nieformalna wideokonferencja ministrów UE
Ile to już było tych szczepionek na ASF? Wietnamcz
Wietnam już w przyszłym roku może mieć szczepionkę na afryka
Stygmatyzowanie wieprzowiny ze stref niebieskich i
- Postulujemy wprowadzenie zakazu stygmatyzowania wieprzowin
Brandenburgia zaostrza walkę z ASF. W białej stref
W trybie pilnym władze Brandenburgii wydały decyzję o utworz
Środki na pomoc dla producentów świń ze stref ASF
Ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt rozporządzenia d
Chiny: Nielegalnie przewożone świnie są winne wiel
Nielegalnie transportowane świnie zakażone afrykańskim pomor
Najskuteczniejsze środki na ASF. Nowe badania pols
W niedawno przeprowadzonym eksperymencie naukowcy z Puław sp
Niemcy zabili rekordową liczbę dzików
W sezonie łowieckim 2019/20 (od 1 kwietnia do 31 marca) myśl
Pierwszy przypadek ASF w Saksonii. Zagrożenie dla
Instytut Friedricha Loefflera potwierdził pierwszy przypadek
Polowania zbiorowe zabronione. Będzie więcej dzikó
Obostrzenia związane z koronawirusem sprawiają, że obowiązuj
W tym roku odnotowano w Polsce już 103 ogniska ASF
Główny Lekarz Weterynarii poinformował dzisiaj o wyznaczeniu
Szczepionka na ASF może nigdy nie nadejść. Pozosta
Jeszcze długie lata przyjdzie nam poczekać na szczepionkę pr
Świętokrzyskie postawi 60-kilometrowy płot. Ogrodz
W Świętokrzyskim Urzędzie Wojewódzkim odbyło się w miniony p
Panika związana z koronawirusem przeniosła się na
- Wczorajsza panika na rynkach akcji i surowców przypominała
Ministerstwo zapowiada rekompensaty dla producentó
Na początku października Wielkopolska Izba Rolnicza zwróciła
Już 103 przypadki ASF w Niemczech
Instytut Friedricha Loefflera (FLI) potwierdził wczoraj dzie
ASF nadal niszczy polską hodowlę świń. Kolejne ogn
Główny Lekarz Weterynarii poinformował dzisiaj o wyznaczeniu
Niemcy boją się wirusa i chcą się odgrodzić od Pol
Frakcja FDP opowiada się za uszczelnieniem całej granicy pol
ASF: bakterie guźców chronią świnie przed chorobą
Afrykańskie guźce, dzicy krewniacy świni domowej, mają konta
20 mln zł na walkę z ASF. PZŁ kupi chłodnie
Polski Związek Łowiecki (PZŁ) otrzyma z Narodowego Funduszu
Kolejne ognisko ASF. „Setka” została przekroczona
Główny Lekarz Weterynarii poinformował wczoraj o wyznaczeniu
ASF już niebawem w Holandii? Są plany badania wszy
Wszystkie dziki zastrzelone w Holandii powinny zostać przeba
ASF w Niemczech: 80 przypadków, biała strefa na gr
Federalne Ministerstwo Żywności i Rolnictwa Niemiec (BMEL) p
Kilkadziesiąt gmin uwolnionych ze strefy niebieski
60 gmin w woj. lubelskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim zo
Będzie pomoc na wyrównanie dochodów producentów tr
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w swojej odpowiedzi z d
Jest symboliczne, setne ognisko ASF w tym roku. Ch
Główny Lekarz Weterynarii poinformował o wyznaczeniu na tery
Powiat szamotulski i poznański pozostaje w strefie
Komisja Europejska odrzuciła wniosek polskiej strony o znies
Za niedługo stuknie setka. Fatalna sytuacja związa
W cieniu protestów i politycznych zawieruch w zaciszach mały
Kolejny dzik z ASF w Brandenburgii. Będzie więcej
Instytut Friedricha Loefflera potwierdził dzisiaj kolejny pr
Pomoc dla hodowców świń, których dotknął ASF
W terminie od 15 października do końca roku rolnicy, którzy
ASF jest obecny w Niemczech co najmniej od lipca
Afrykański pomór świń prawdopodobnie występuje w Niemczech j
Już prawie 100 ognisk ASF w bieżącym roku
Główny Lekarz Weterynarii poinformował o wyznaczeniu na tery
W Niemczech jest już 46 przypadków ASF
Niemieckie Ministerstwo Żywności i Rolnictwa (BMEL) informuj
Niemcy tracą kontrolę nad rozprzestrzenianiem się
Wirus afrykańskiego pomoru świń może być bardziej rozpowszec
ASF nie zatrzymuje się. Drugie ognisko w powiecie
W miejscowości Janków Pierwszy w powiecie kaliskim
Dzik z ASF w powiecie obornickim
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Obornikach w związku z uzyska
W ubiegłym sezonie łowieckim Niemcy odstrzelili 85
Według wstępnych danych łowieckich zaprezentowanych przez Ni
ASF w powiecie lipskim. Do wybicia 846 świń
Główny Lekarz Weterynarii poinformował o wyznaczeniu na tery
Na Lubelszczyźnie chwalą się skuteczna walką z ASF
- Trudno powiedzieć, ze kontrolujemy ASF, ale zmierzamy
Kolejne przypadki ASF w Niemczech. Zwrócono się o
Niemieckie laboratorium referencyjne dla afrykańskiego pomor
Niemcy uruchomili machinę walki z ASF. Jak to wygl
- Niestety do dnia dzisiejszego w Polsce nie podejmuje się n
Kolejne niebieskie strefy w Wielkopolsce
Komisja Europejska wyznaczyła granice strefy niebieskiej ASF
Czy Niemcy opanują ASF? Dziewięć kolejnych przypad
Instytut Friedricha Loefflera oficjalnie potwierdził dzisiaj
Świński pomór harcuje w najlepsze. Kolejne trzy ma
Główny Lekarz Weterynarii poinformował dzisiaj o wyznaczeniu
Na granicy polsko-niemieckiej powstanie stałe ogro
Brandenburgia buduje stałe ogrodzenie na granicy z Polską w
Niemcy nie panikują. Organizacje branżowe wzywają
- Jeśli wszyscy uczestnicy rynku zareagują teraz ostrożnie,
W Niemczech jest już 20 przypadków ASF
Niemieckie laboratorium referencyjne dla afrykańskiego pomor
Niemcy informują o kolejnych przypadkach ASF. Trwa
Friedrich-Loeffler-Institut potwierdził w piątek sześć kolej
Gdzie są obrońcy praw zwierząt gdy wybija się proś
- Jest mi też przykro, że ludzie sądzą, że hodowca to tylko
Ognisko ASF na Mazowszu. Kolejne małe gospodarstwo
Dwa sektory rolnicze - drób i wołowina, otrzymały w nocy cio
ASF coraz silniej naciera w Wielkopolsce
Główny Inspektorat Weterynarii potwierdził nasze wcześniejsz