USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Lekarze weterynarii to, według wielu statystyk, grupa zawodowa najbardziej zagrożona popełnieniem samobójstwa. Z czego to wynika? Wielu osobom wydaje się, że leczenie zwierząt to piękna, satysfakcjonująca i świetnie opłacana praca. Niestety, rzeczywistość często daleko odbiega od tej wizji.
Leczenie zwierząt - kosztem własnego zdrowia
Liczne badania pokazują, że lekarze weterynarii są grupą społeczną szczególnie narażoną na wystąpienie zaburzeń psychicznych i śmierci przez samobójstwo. Stoi to w sprzeczności z powszechnym wśród ogółu społeczeństwa poglądem, że leczenie zwierząt to wymarzona, piękna praca, przynosząca wiele satysfakcji i niezwykle wysokie dochody. Niestety, dla wielu lekarzy weterynarii praca ta jest niezwykle stresująca i rozczarowująca, co odbija się na zdrowiu psychicznym i fizycznym.
Wielu lekarzy, a nawet już studentów, weterynarii, doświadcza depresji, zaburzeń lękowych i wypalenia zawodowego. Przyczyniają się do tego liczne czynniki – wystarczy wymienić tutaj długie godziny pracy, wysokie (a nawet nierealne) oczekiwania pracodawców i klientów, trudne przypadki kliniczne, konieczność przekazywania złych wiadomości właścicielom zwierząt, czy obciążenie psychiczne związane z przeprowadzaniem eutanazji. Dokładają się do tego interpersonalne konflikty w miejscu pracy. Nadmierne obciążenie pracą i często osobiste zaangażowanie w losy pacjentów i ich właścicieli sprawiają, że wielu lekarzy weterynarii ma problem ze znalezieniem równowagi między pracą zawodową, a życiem osobistym.
Stres i wysiłek nie zawsze przekładają się na satysfakcjonujące dochody. W polskiej rzeczywistości zarobki, zwłaszcza w przypadku młodych lekarzy weterynarii, są niskie, zwłaszcza jeśli spojrzeć, jak specjalistycznej wiedzy i umiejętności wymaga wykonywanie tego zawodu. Obecna sytuacja ekonomiczna, rosnące koszty utrzymania klinik i opieki weterynaryjnej dolewają oliwy do ognia. Właściciele zwierząt niechętnie płacą wysokie sumy za leczenie zwierząt – z których tylko ułamek trafia do kieszeni lekarza weterynarii.
Niepokojące statystyki ujawniają skalę problemu
Przyjrzano się przyczynom zgonów wśród lekarzy weterynarii w Ameryce Północnej w latach 1979-2015. Stwierdzono, że 398 z 11 620 (3,42%) lekarzy weterynarii zmarło w wyniku samobójstwa, przy czym 326 (82%) zmarłych stanowili mężczyźni. 298 (75%) lekarzy weterynarii popełniło samobójstwo w wieku poniżej 65 lat, a więc w okresie wykonywania pracy zawodowej. Odsetek samobójstw w badanym okresie był znacznie wyższy dla lekarzy weterynarii, niż dla reszty społeczeństwa. Mężczyźni– lekarze weterynarii byli 2-krotnie, a kobiety- lekarki weterynarii były aż 3,5-krotnie bardziej narażone na śmierć w wyniku samobójstwa od reszty populacji.
W innym badaniu przeanalizowano zgłoszenia zgonów 202 lekarzy i studentów weterynarii, których przyczyna śmierci została określona jako „samobójstwo” w latach 2003–2014. Z zebranych danych wynika, że mężczyźni-lekarze weterynarii i kobiety-lekarki weterynarii byli odpowiednio 1,6 i 2,4 razy bardziej narażeni na samobójstwo od reszty społeczeństwa. Co zaskakujące, wyższym ryzykiem samobójstwa obciążeni byli również technicy weterynarii.
Dane zebrane w innych badaniach, przeprowadzonych wśród lekarzy i studentów weterynarii, również są niepokojące. Warto zerknąć na wyniki kilku z nich:
- Badanie z 2020 roku przeprowadzone wśród 913 studentów weterynarii w Niemczech ujawniło, że aż 46% z nich cierpiało na depresję i 20% miało myśli samobójcze. 24% z nich określono jako osoby z ryzykiem samobójczym.
- Badanie z 2020 roku przeprowadzone wśród 3118 lekarzy weterynarii w Niemczech pokazało, że aż 28% lekarzy cierpiało na depresję i 19% miało myśli samobójcze. 32% było obciążonych ryzykiem samobójczym.
- Badanie z 2003 roku przeprowadzone wśród 10254 lekarzy weterynarii w Stanach Zjednoczonych ujawniło, że w tej grupie 25% mężczyzn i 37% kobiet cierpiało na depresję i 14% mężczyzn i 19% kobiet miało myśli samobójcze. 113 (1,1%) mężczyzn i 144 (1,4)% kobiet miało już za sobą próbę samobójczą.
Praca źródłem ogromnego stresu
Ankiety przeprowadzone wśród lekarzy weterynarii pokazują, że jednym z głównych czynników zwiększających w tej grupie zawodowej ryzyko zaburzeń psychicznych i śmierci przez samobójstwo jest stres zawodowy. Największym problemem jest brak równowagi między życiem zawodowym, a osobistym wśród lekarzy weterynarii. Nieregularne, długie godziny pracy i „zabieranie pracy do domu” przez emocjonalne zaangażowanie pozostawiają niewiele czasu i energii na zajęcie się innymi obszarami życia.
Szczególnie stresującymi aspektami pracy lekarzy weterynarii są również relacje z przełożonymi i kolegami – wielu młodych adeptów weterynarii wskazuje, że otrzymują od nich niskie wsparcie. Poza tym bardzo obciążające psychicznie są trudne przypadki kliniczne, nad których wynikiem leczenia ma się niewielką kontrolę. Tak jak w medycynie ludzkiej, czasami mimo najlepszych chęci, wiedzy i umiejętności terapia, z różnych przyczyn, nie kończy się powodzeniem.
Częścią pracy lekarzy weterynarii są również konflikty moralne i etyczne, które mogą mieć negatywny wpływ na psychikę. Takie konflikty często pojawiają się przy podejmowaniu decyzji o eutanazji zwierzęcia – przykładowo w sytuacji, gdy właściciel zwraca się z prośbą (a nawet żądaniem) o wykonanie eutanazji, ale w opinii lekarza weterynarii zwierzę to nie kwalifikuje się do tego zabiegu - jest zdrowe lub może być z powodzeniem poddane leczeniu.
Niestety, jednym z powodów, dla których ryzyko śmierci przez samobójstwo jest tak wysokie wśród lekarzy weterynarii jest łatwy dostęp do środków znieczulających, opioidów i innych farmaceutyków, które przedawkowane prowadzą do zgonu. Ponure statystyki pokazują, że jest to metoda, po którą najczęściej sięgają lekarze weterynarii w próbach samobójczych.
Wspieraj swojego lekarza weterynarii
Zagrożenia dla zdrowia psychicznego lekarzy weterynarii to szerszy problem, który wymaga systemowych zmian nie tylko w miejscach pracy, ale już na etapie studiów weterynaryjnych. Lekarze powinni wiedzieć, jak radzić sobie z zawodowym stresem, stawiać granicę między pracą, a życiem osobistym i gdzie szukać pomocy w razie kryzysu.
Jednak sami możemy coś zrobić w tej kwestii – jeśli korzystamy z usług lekarzy weterynarii. Warto zawsze okazywać zrozumienie i szacunek dla ich ciężkiej pracy, a potencjalne konflikty rozwiązywać pokojowo. Częstym źródłem napięcia w relacjach między klientami, a lekarzami są ceny za ich usługi. Pisaliśmy na ten temat tutaj: Dlaczego weterynarz tyle kosztuje?
Na podstawie:
da Silva, Carina Rodrigues, et al. "Suicide in veterinary medicine: A literature review." Veterinary world 16.6 (2023): 1266.
