USD -
4.0276
EUR -
4.3198
GBP -
5.0427
DKK -
0.5792
W agroklimatycznych warunkach Polski wapnowanie jest niezbędnym, lecz często zaniedbanym zabiegiem agrotechnicznym. Według IUNG, prawie połowa polskich gleb wymaga natychmiastowej interwencji w celu podniesienia odczynu gleby.
Większość gleb w Polsce ma naturalną tendencję do samoistnego zakwaszania się z powodu polodowcowego charakteru powstawania utworów glebowych. W wyniku tego procesu naniesione zostały kwaśne skały z terenów Skandynawii, a następnie wraz z ustąpieniem lodowca wymyte zostały znaczne ilości wapnia i magnezu. Dodatkowo do zakwaszenia dochodzi wraz z stosowaniem nawozów mineralnych, szczególnie siarczanu amonu, mocznika i saletry amonowej. Zbyt kwaśna gleba rodzi szereg problemów we wzroście roślin, przyswajalności składników pokarmowych, przemian materii organicznej i utrzymywaniem odpowiedniej struktury gleby.
Kwaśna gleba ogranicza pobieranie najważniejszych składników
W warunkach zbyt niskiego pH mniej przyswajalne stają się makroskładniki, których koszt w procesie uprawy roślin jest wysoki. W szczególności fosfor jest składnikiem, którego dostępność poniżej pH 7,0 drastycznie maleje. Przy pH 6,0 jest dostępny w 52%, a przy pH 5,0 już tylko w 34%. Również potas, siarka i azot stają się w mniejszym stopniu przyswajalne dla roślin przy zbyt kwaśnym odczynie gleby. Odwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku mikroskładników. Mangan, miedź, cynk i żelazo stają się mniej dostępne dla roślin wraz ze wzrostem odczynu, jednak ze względu na niewielkie ilości pobierane przez rośliny, ich spadek przyswajalności nie jest tak groźny jak braki makroskładników. Należy jednak o tym pamiętać zwłaszcza przy krytycznie niskim pH gleby, aby nie stosować wapna w zbyt wysokich dawkach. Warto także w pierwszym roku po wapnowaniu zasilić rośliny mikroskładnikami dolistnie.
Gleby jak wapno – nie wszystkie są takie same
Wybór odpowiedniego wapna powinien się rozpocząć od poznania gleby, na której będziemy je stosować. Na glebach lekkich, z niewielkim kompleksem sorpcyjnym i potencjałem buforowania należy stosować wapna węglanowe, wolniej działające, nie przesuszające gleb w takim stopniu jak wapna tlenkowe. Na takich glebach wapnowanie powinno obywać się częściej, mniejszymi dawkami. Pozwoli to uniknąć nadmiernego szoku dla fauny i mikrobów zasiedlających glebę i przyczyniające się do prawidłowego przebiegu wielu przemian chemicznych.
Natomiast gleby ciężkie, zbite można potraktować wapnem tlenkowym, które jest drastyczniejsze w działaniu. Pozwoli to na rozluźnienie gleby, przywrócenie odpowiednich warunków powietrzno-wodnych. Poza podziałem ze względu na chemiczny typ wapna, klasyfikować możemy je także ze względu na pochodzenie – naturalne lub odpadowe. Do wapien naturalnych zaliczamy tlenki wapnia pochodzące z przerobu skał o zawartości CaO od 50 do 80% lub węglany wapnia o zawartości CaO w granicach 40-50%. Do wapien naturalnych zaliczamy także kopaliny - różnego rodzaju wapna węglanowe - kredowe o zawartości CaO 20-35%. Pomimo stosunkowo niewielkiej zawartości przeliczonej zawartości tlenku wapnia jest to jeden z cenniejszych typów wapna ze względu na jego wiek i wysoką reaktywność a co za tym idzie zdolność odkwaszania gleb. Jest to najszybciej działające wapno węglanowe, polecane również na gleby lekkie wymagające natychmiastowej interwencji. Przy zakupie wapien naturalnych warto zwracać uwagę na stopień ich rozdrobnienia. Zasada jest prosta – im wapno drobniej zmielone, tym większa jego skuteczność.
Pozostałe wapna mają znaczenie lokalne, dostępne w pobliżu cukrowni, sodowni, miejscach przerobu celulozy. Charakteryzują się one niewielką zawartością wapnia, niskiej reaktywności, więc znajdą zastosowanie na glebach w dobrej kulturze, w celu podtrzymania odpowiedniego odczynu. Posiadają jednak jedną wielką zaletę – oprócz podstawowego zadania jakim jest odkwaszanie posiadają znaczne ilości makro i mikroskładników wzbogacając tym samym glebę.
Okazja na tańsze wapno przed żniwami
Choć wapna nawozowe nie są drogie i w zależności od jakości trzeba za nie zapłacić od kilkudziesięciu do kilkuset złotych za tonę, to dużą część kosztów stanowi transport. Szczególnie rolnicy z północnej części kraju muszą płacić za wapno więcej ze względu na znaczne odległości do transportu z kopalni na południu. W okresie przedżniwnym firmy transportowe mają mniejsze obłożenie i oferują znacznie niższe stawki. Warto więc zaopatrzyć się w wapno już teraz i po żniwach zadbać o żyzność swoich gleb.
