USD -
4.0276
EUR -
4.3198
GBP -
5.0427
DKK -
0.5792
Dyskusje o dokarmianiu ptaków i ich konsekwencjach dla poszczególnych osobników, jak i całych populacji, coraz częściej pojawiają się na łamach specjalistycznych czasopism ornitologicznych i ekologicznych. Poza analizą obserwacji, pojawia się coraz większa liczba eksperymentów, mająca wykazać jakie elementy użytkowania karmnika są kluczowe czy to służące uatrakcyjnieniu miejsca podawania pokarmu dla największej liczby osobników i gatunków, czy też jak najbezpieczniej zapewnić podaż pokarmu przylatującym ptakom.
O ile ten ostatni element najczęściej był rozumiany jako taki sposób posadowienia karmnika, by był bezpieczny od wpływu drapieżników (zwłaszcza kotów), to ostatnimi czasy bardzo ważne staja się rozważania o pasożytach i patogenach, które mogą być rozprzestrzeniane właśnie w karmnikach. W sumie nie powinno to dziwić, gdyż w karmnikach spotyka się wiele osobników wielu gatunków i to ułatwia transport bakterii i wirusów, co nieco przypomina… porty lotnicze ważne dla zrozumienia zdrowia populacji ludzkiej. Wpisuje się to w koncepcję One Health, o której przecież sporo informujemy na łamach naszego działu.
Bardzo trudno wyeliminować sposoby transmisji niektórych bakterii, np. z grupy Campylobacter, gdyż ich transmisje nie muszą być związane z obecnością karmników, a po prostu ze zwiększonymi zagęszczeniami ptaków – albo przy źródłach pokarmu (tutaj karmniki oczywiście pełnią ważną rolę jako miejsca spotkań), ale też w czasie zbiorowych noclegowisk. Znacznie ciekawsze pozostają te zagadnienia, gdzie ewentualnej transmisji patogenów możemy zapobiegać. Do takiej grupy należą dobrze przecież znane bakterie Salmonella. Wiele wcześniejszych badań wskazywało właśnie na karmniki jako główne źródła transmisji, choć nasze badania wykonane przekrojowe w całej Polsce, nie potwierdziły tego czarnego scenariusza. Mając do dyspozycji 204 próbki pobrane z dna karmników, w żadnej z nich – nowoczesnymi metodami mikrobiologicznymi i molekularnymi – nie stwierdziliśmy obecności bakterii z grupy Salmonella. Podejrzewamy (próbki zbierano w styczniu i lutym 2018), że powodem tego była stosunkowo mroźna zima, która po prostu wymroziła bakterie. Tym niemniej biorąc pod uwagę doświadczenia własne, jak i innych badaczy dokonaliśmy drobnej modyfikacji karmnika PROFESOR (kliknij), tak aby jeszcze bardziej zminimalizować możliwość transmisji patogenów. Drewniane szufladki zostały zastąpione elementami wykonanymi z tworzywa sztucznego, łatwego do umycia w ciepłej wodzie, z delikatnym dodatkiem detergentów. Tym samym utrzymanie czystości w karmniku stało się jeszcze łatwiejsze.
Ryc. Czasami nawet drobne modyfikacje mogą mieć spore znaczenie. Autor artykułu pokazujący nowe szufladki w karmniku typu PROFESOR.
Może na zakończenie warto jeszcze wspomnieć o rzeczy praktycznie niedostrzeganej. Ptaki naprawdę lubią czyste i schludne miejsca, i jak pokazują badania wykonane w USA i Kanadzie, chętniej z nich korzystają ciesząc nasze oczy i uszy, a to doznanie niemal terapeutyczne (więcej np. tutaj - kliknij).
Literatura:
Enany, S., Piccirillo, A., Elhadidy, M. & Tryjanowski, P. (2021) Editorial: The Role of Environmental Reservoirs in Campylobacter-Mediated Infection. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 11, 773436.
Frątczak, M., Indykiewicz, P., Dulisz, B., Nowakowski, J. J., Janiszewski, T., Szeptycki, J., ... & Tryjanowski, P. (2021). Lack of Evidence That Bird Feeders Are a Source of Salmonellosis during Winter in Poland. Animals, 11(6), 1831.
Schaper, L., Hutton, P., & McGraw, K. J. (2021). Bird-feeder cleaning lowers disease severity in rural but not urban birds. Scientific Reports, 11(1), 1-8.
Tryjanowski, P., Møller, A. P., Morelli, F., Indykiewicz, P., Zduniak, P., & Myczko, Ł. (2018). Food preferences by birds using bird-feeders in winter: a large-scale experiment. Avian Research, 9(1), 1-6.
Tryjanowski, P., Nowakowski, J. J., Indykiewicz, P., Andrzejewska, M., Śpica, D., Sandecki, R., ... & Klawe, J. J. (2020). Campylobacter in wintering great tits Parus major in Poland. Environmental Science and Pollution Research, 27(7), 7570-7577.
Wilcoxen, T. E., Horn, D. J., Hogan, B. M., Hubble, C. N., Huber, S. J., Flamm, J., ... & Wrobel, E. R. (2015). Effects of bird-feeding activities on the health of wild birds. Conservation Physiology, 3(1).
