USD -
3.7861
EUR -
4.5764
GBP -
5.2720
DKK -
0.6154
Świnie zdecydowanie wolą muzykę klasyczną od rocka. Krowy przedkładają nad niego muzykę country i indyjskie klimaty. Mozart jest absolutnym hitem wśród ryb. Odkrycia dotyczące muzyki całkiem na serio wykorzystuje się na wielu komercyjnych gospodarstwach. Może mieć ona bowiem bardzo pozytywny wpływ na samopoczucie, a w efekcie na wydajność zwierząt gospodarskich.
Muzyka dla relaksu ludzi i zwierząt
Od dawna wiadomo, że ludzie ze słuchania muzyki czerpią zarówno psychologiczne, jak i fizjologiczne korzyści. Stwierdzono, że muzyka może u nich wpływać na zmniejszenie lęku, złagodzenie bólu oraz stresu.
Uważa się, że podobną percepcję muzyki i reakcje na nią można znaleźć u zwierząt – i z tego względu wielokrotnie badano ten aspekt u różnych gatunków. Esperymenty sprawdzające wpływ muzyki na różne gatunki zwierząt miały zazwyczaj na celu przetestowanie jej potencjału do poprawy ich zdrowia i dobrostanu.
Wyniki eksperymentów nie zawsze były jednoznaczne. Nie dziwi to jeśli uświadomimy sobie, że wiele gatunków zwierząt fizycznie nie jest w stanie odbierać muzyki w taki sam sposób jak ludzie. Zwierzęta mogą mieć bardzo duże różnice we wrażliwości na dane częstotliwości dźwięków, a ich własne dźwiękowe sposoby komunikacji bardzo różnią się od naszych.
Wnioski z badań pokazują jednak, że przynajmniej niektóre gatunki zwierząt odpowiadają pozytywnie pod względem dobrostanu i fizjologii na puszczaną im muzykę.
Muzykę uznaje się obecnie za dobrą metodę poprawy dobrostanu zwierząt gospodarskich i laboratoryjnych poprzez maskowanie potencjalnie niepokojących dźwięków w tle. Dzięki temu u zwierząt potencjalnie można zmniejszać odczuwanie lęku, stresu i przejawianie agresywnych zachowań.
Ważny jest tutaj rodzaj muzyki – niedopowiednio dobrana może nie mieć żadnego wpływu na zwierzę, lub mieć wręcz odwrotne, negatywne efekty i prowadzić do stresu.
Wyrafinowany gust muzyczny krów
Praktycznym aspektem badań dotyczących muzyki i zwierząt było sprawdzenie, czy pod jej wpływem można pozytywnie wpływać na fizjologię i wydajność zwierząt: większą produkcję mleka u krów mlecznych, czy wydajniejsze przyrosty masy u drobiu, trzody chlewnej oraz ryb.
Z jednego badania wynika, że ekspozycja na muzykę zwiększa produkcję mleka u bydła mlecznego. Krowom z pewnego stada odgrywano indyjską klasyczną muzykę instrumentalną przed i podczas dojenia wieczornego.
Naukowcy wykazali, że te właśnie melodie przypadły zwierzętom do gustu i zwiększyły produkcję mleka aż o 12,64%.
Autorzy donieśli również, że krowy wydawały się bardziej „spokojne… ciche… i posłuszne podczas dojenia, kiedy grała muzyka”, nie przedstawili jednak żadnych danych na poparcie tej luźnej obserwacji.
Inne badanie przeprowadzone na krowach mlecznych wykazało, że muzyka może być wykorzystana do sprawniejszego zarządzania zwierzętami.
W eksperymencie krowom przez 69 dni odtwarzano muzykę podczas dojenia – i sprawdzano ile z nich dobrowolnie podchodzi do hali udojowej. Wyniki porównano z zachowaniem krów w dni, w które nie odtwarzano zwierzętom muzyki.
Okazało się, że w dni, w które odtwarzano muzykę, znacznie więcej krów pojawiało się dobrowolnie w hali udojowej, co zdecydowanie ułatwiało pracę na gospodarstwie. Stwierdzono, że odtwarzanie muzyki może być łatwym i bezstresowym sposobem przenoszenia krów w stronę hali udojowej.
Ważny jest jednak rodzaj muzyki. W podobnym badaniu krowy chętniej podchodziły do hali udojowej i wchodziły do niej, gdy odgrywano im muzykę country, niż gdy grano im muzykę rockową.
Czy muzyka działa na drób i ryby?
Nieliczne badania sugerują, że również drób może czerpać korzyści z ekspozycji na muzykę.
W jednym z eksperymentów stwierdzono, że muzyka przyspiesza przyrosty masy u brojlerów kurzych. Brojlery słuchające muzyki klasycznej, jadły znacznie częściej i znacznie lepiej wykorzystywały paszę od kurczaków pozbawionych dostępu do takich bodźców kulturalnych.
Ze względu jednak na to, że brojlerom puszczano muzykę w dość nieregularnych odstępach czasu, uznano, że wyniki tego badania mogą nie być do końca wiarygodne.
Znacznie więcej wiadomo na temat produkcyjnie korzystnych efektów muzyki u ryb.
Jedno z badań wykazało, że karpie wystawione na muzykę mają znacznie większe przyrosty masy ciała niż ryby niesłuchające muzyki. Ekspozycja na kompozycję Mozarta zwiększyła u ryb wzrost, a ponadto poprawiła u nich skład tuszy i zawartość w niej kwasów tłuszczowych.
W kolejnych badaniach karpie wystawiono na działanie jednej z dwóch różnych kompozycji Mozarta. Po zakończeniu eksperymentu ryby te miały większą wagę i długość niż karpie, które nie miały kontaktu z muzyką. Co ciekawe, jedna z kompozycji zapewniała lepszą efektywność żywienia karpii niż druga.
Muzyka rockowa stresuje świnie
Badania dotyczące świń przynoszą czasami sprzeczne sobie rezultaty. W jednym z eksperymentów nie wykazano, aby muzyka zmniejszała w jakiś sposób stres u świń.
W badaniu tym monitorowano reakcje głosowe świń – będące miernikiem stresu - podczas dwóch symulowanych stresujących procedur na farmie. Podczas niektórych z nich odgrywano muzykę, aby sprawdzić, czy zagłuszy niepokojące zwierzęta dźwięki w tle.
Odtwarzanie muzyki nie miało znaczącego wpływu na wokalizację świń i nie wydawało się ich uspokajać.
Inny eksperyment pokazał, że kontakt z niektórymi rodzajami muzyki może być wrecz szkodliwy dla produkcji trzody chlewnej.
Wśród rosnących świń narażonych na wolną muzykę, szybką muzykę (a dokładniej rockową) lub brak muzyki, te, które słuchały rocka miały zmniejszone dzienne przyrosty masy ciała i mniej wydajnie wykorzystywały paszę. Ekspozycja na wolną muzykę nie zmniejszyła ani nie poprawiła tych parametrów produkcji.
Nieco inne badanie wykazało, że muzyka pozytywnie wpływa na zachowanie prosiąt, działając jako wskazówka kojarząca się z pozytywnym doświadczeniem.
W badaniu tym jednej grupie prosiąt przed odsadzeniem puszczano muzykę (a dokładniej utwory Elgara i Bacha) i jednocześnie udostępnianio im specjalny „pokój zabaw”. Druga grupa prosiąt słychała muzyki, nie miała jednak dostępu do pokoju zabaw.
Po odsadzeniu świnie, które wcześniej przebywały w pokoju zabaw, były bardziej aktywne i wykazywały częstsze zachowania związane z zabawą, gdy puszczano im muzykę. Sugeruje to, że muzyka została powiązana u nich z zabawą.
Jedno z świeższych badań, przeprowadzone przez zespół z Uniwersytetu w São Paulo w Brazylii wykazało ponadto, że „sensoryczne wzbogacanie środowiska” świń, również poprzez puszczanie muzyki, prowadzi do ich wyższego dobrostanu, utrzymania wysokiego tempa wzrostu i mniejszego spożycia paszy (większej wydajności jej wykorzystania).
Mozart do posiłków
Odkrycia te wykorzystała niedawno w bardzo kreatywny sposób firma zajmująca się agrotechniką.
Brazylijska firma Roboagro, z siedzibą w mieście Caxias do Sul w stanie Rio Grande do Sul, opracowała robota służącego do zadawania paszy świniom na komercyjnych fermach. Firma Roboagro szacuje, że ich urządzenie generuje oszczędności w wysokości 4200 EUR rocznie na każdą partię 1000 zwierząt w ponad 500 gospodarstwach w południowej Brazylii.
Robot wykorzystuje liniowe podajniki, a zwierzęta są podzielone na kojce, dzięki czemu każde z nich otrzymuje odpowiednią ilość paszy w ciągu dnia. To jednak nie wszystko – robot podczas dostarczania paszy odgrywa utwory muzyki klasycznej:
Dowody na pozytywny wpływ puszczania muzyki na dobrostan i wydajność świń przynoszą również inne praktyczne jej zastosowania. Wiele komercyjnych gospodarstw, a nawet ubojni, wykorzystuje muzykę do zmniejszenia stresu u trzody chlewnej.
Źródła:
Alworth, Leanne C., and Shawna C. Buerkle. "The effects of music on animal physiology, behavior and welfare." Lab animal 42.2 (2013): 54-61.
de Jonge, Francien H., et al. "Music during play-time: Using context conditioning as a tool to improve welfare in piglets" Applied animal behaviour science 115.3-4 (2008): 138-148.
Godyń, Dorota, Jacek Nowicki, and Piotr Herbut. "Effects of Environmental Enrichment on Pig Welfare—A Review." Animals 9.6 (2019): 383.
