Zalecenia uprawy wybranych roślin strączkowych

04 kwiecień 2018

Joanna Kaźmierczak

Uprawa roślin strączkowych niesie za sobą szereg zalet. Stanowią cenny nawóz, który korzystnie wpływa na żyzność i urodzajność gleb, a ponadto są świetnym przedplonem w uprawie wielu roślin.W tym roku zasiewy wiosenne nieco się opóźniły. Na niektóre pola w dalszym ciągu nie można wjechać. Jednak nadchodzący wyż może bardzo szybko zmienić tą sytuację.

Groch w miarę możliwości jak najwcześniej

W Polsce przeważają gleby lekkie, na których świetnie sprawdzają się gatunki o mniejszych wymaganiach, w tym odmiany pastewne grochu siewnego. Groch siewny jest agrotechnicznie bardziej elastyczny. Może być uprawiany w całym kraju i na różnych glebach (groch pastewny na III-V klasie o pH zbliżonym do obojętnego), jednak pod uprawę odmian ogólnoużytkowych warto przeznaczyć lepsze stanowiska. Gatunek ten ma wiele cennych zalet, m.in.: duża zawartość białka w nasionach, mała zawartość w nasionach substancji antyżywieniowych oraz jest doskonałym przedplonem dla wielu roślin uprawnych. Potencjał plonowania grochu siewnego wynosi nawet do 5 t/ha.

Wiosną prace polowe przygotowujące pole pod zasiew grochu powinny być rozpoczęte w miarę możliwości jak najwcześniej. Związane to jest przede wszystkim z ograniczeniem strat wody. Siew grochu (200-300 kg/ha) powinniśmy przeprowadzić najpóźniej do końca marca (jednak początek kwietnia, szczególnie w przypadku gleb dostatecznie wilgotnych również może przynieść zadawalający plon) na głębokości 5-12 cm. Głębiej siejemy w przypadku wczesnych siewów. Natomiast rozstawa rzędów powinna wynosić 12,5-15 cm. Docelowo powinniśmy otrzymać obsadę roślin 90-120 roślin na 1 m², przy czym większą w przypadku odmian wąskolistnych. Ważne jest, aby pole pod zasiew grochu było wyrównane, a odmiany odporne na wyleganie. Groch często pokłada się na ziemie, co utrudnia zbiór, dlatego po siewie pole należy zwałować w celu wciśnięcia kamieni lub bardzo dokładnie je pozbierać, aby nie dostały się do wnętrza kombajnu. Warto również wyposażyć kombajn w sita na podajnikach oraz przenośnikach ślimakowych w celu pozostawienia na polu gleby, która dostała się do kombajnu wraz ze zbieraną masą. Przed zbiorem zaleca się, ze względu na nierównomierne dojrzewanie roślin, przeprowadzenie desykacji, ale tylko wtedy, gdy jest to konieczne.

Bobik wcześnie i głęboko

Wśród roślin bobowatych bobik wyróżnia się najwyższym potencjałem plonotwórczym, wynoszącym w sprzyjających warunkach nawet 4-5 t nasion z 1 hektara. Bobik uprawiany jest głównie na nasiona, które mogą zawierać nawet 30% białka o wysokiej wartości biologicznej. Bobik ma małe wymagania termiczne (siewki bobiku znoszą wiosenne przymrozki do -7 °C przechodząc wówczas pełną jarowizację), a duże wymagania wodne. Najlepiej uprawiać go na glebach zwięzłych (III-IV klasa bonitacyjna) o pH zbliżonym do obojętnego. Najważniejszym warunkiem gwarantującym powodzenie w uprawie bobiku jest wczesny i głęboki siew w ilości 220-260 kg/ha dla odmian tradycyjnych i 240-300 kg/ha dla samokończących, na głębokości 8-10 cm, przy rozstawie rzędów 20-25 cm. Obsada roślin na 1 m² jaką powinniśmy uzyskać to 45-50 roślin dla odmian o tradycyjnym typie wzrostu i 55-60 roślin dla odmian samokończących. Dzięki korzeniom przybyszowym bobik mniej wylega i lepiej znosi suszę. Dobrze prowadzona plantacja bobiku rzadko wymaga desykacji.

Najpóźniej można siać łubiny i soję

W przypadku łubinów istnieje błędne przekonanie, że podobnie jak żyto poradzi sobie on w każdych warunkach. Tymczasem trzeba pamiętać, że najlepsze dla łubinów są gleby przepuszczalne, ale niemające skłonności do przesuszania się. Ponadto należy unikać gleb zasadowych.

Łubin żółty ma niższe wymagania glebowe (IV-V klasa) niż łubin wąskolistny (IVa i IVb). Lepsze stanowiska rekompensuje wyższymi plonami zielonki (40 t/h zielonej masy), natomiast plon nasion pozostaje na podobnym poziomie jak na glebach słabszych (1,5-2,5 t/ha). Łubin żółty (pH>4,8) posiada również wyższą tolerancję na kwaśny odczyn gleby niż łubin wąskolistny (pH>5,5).

Na klasach bonitacyjnych IVa i IVb bardziej racjonalny jest łubin wąskolistny, ponieważ daje wyższe plony (3 t/ha) i jest bardziej odporny na antraknozę. Oba łubiny powinny być siane w ilości 150-200 kg/ha (łubin żółty w ilości dolnej granicy przedziału), na głębokości 3-4 cm przy rozstawie rzędów 15-20 cm. W przypadku odmian tradycyjnych powinniśmy uzyskać obsadę wynoszącą około 95 roślin na 1 m², nieco wyższą (do 110 r./m²) u odmian samokończących łubinu żółtego i do 130 roślin na 1 m² u tych odmian ale w przypadku łubinu wąskolistnego. Ponadto pamiętajmy, że wszelkiego rodzaju fizyczne uszkodzenia zmniejszają zdolność kiełkowania nasion obu łubinów.

Decydując się na uprawę soi trzeba zwrócić uwagę na wczesność odmiany, ponieważ jest ona rośliną dnia krótkiego, ciepłolubną. Gatunek ten najlepiej sprawdzi się w następujących regionach Polski: Śląsk, Małopolska, Podkarpacie, Wielkopolska, Mazowsze i Pomorze Zachodnie. Soję można uprawiać na glebach o klasach bonitacyjnych I-IVa, w wysokiej kulturze, przewiewnych oraz zasobnych w składniki pokarmowe i wodę gruntową. Termin siewu zależy od temperatury gleby, a ponieważ soja najlepiej kiełkuje przy temperaturze gleby na głębokości siewu powyżej 10ºC, przypada on na przełom kwietnia i maja. Norma wysiewu soi zależy od typu odmiany. Soja jest rośliną wybitnie światłolubną, dlatego najlepiej sprawdza się tutaj siew punktowy w rozstawie rzędów 45 cm. Wybierając soję póki co należy liczyć się z ryzykiem związanym z jej uprawą, ponieważ nie jest to rodzimy gatunek, ale przystosowywany przez hodowców do uprawy w naszym klimacie. Plony soi w Polsce tak jak roślin strączkowych rodzimych są niestabilne w latach i wynoszą w zależności od roku i regionu kraju od poniżej 1 tony nasion do 3 ton nasion z hektara.

Autor: Joanna Kaźmierczak

Absolwentka Rolnictwa na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.
Zainteresowania: rośliny bobowate, systemy uprawy roli.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Wszystkie artykuły autora

Najnowsze artykuły autora:

Może zainteresuje Cię również:

Brazylia zmniejsza eksport soi, choć zbiory są imp

Brazylia wyeksportuje w tym sezonie około 85 milionów ton so

Argentyna: Zmiana katastrofalnych prognoz zbiorów

Obfite deszcze w ostatnich tygodniach w Argentynie zmieniły

Bez importowanej soi produkcja drobiu i trzody chl

Bez importu i jednoczesnego, znacznego zwiększenia unijnej p

Wiadomość z kategorii: Oleiste i strączkowe

strączkowe , groch , uprawa grochu , soja , bobik , łubin , uprawa strączkowych