USD -
3.9415
EUR -
4.2773
GBP -
5.0709
DKK -
0.5732
W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi tworzony jest nowy projekt ustawy o organizacji, hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich. W dzisiejszym artykule chciałabym zwrócić uwagę na to, że w wykazie zwierząt gospodarskich planowanej ustawy ujęto alpakę. Powstanie mającej wejść w życie już w listopadzie 2018 r. ustawy ma na celu dostosowanie krajowych przepisów do prawa europejskiego. Uznanie alpaki za zwierzę gospodarskie oznacza dopuszczenie jej do hodowli i chowu przez polskich rolników, a co się z tym wiąże umożliwi hodowcom ubieganie się o dopłaty unijne. Istnieje wprawdzie cały szereg zapisów z tym związanych, ale wymagają konkretnych ustaleń. Są to np. przepisy weterynaryjne, w tym: zwalczanie i monitorowanie chorób zakaźnych, warunki rozrodu i uboju, badanie mięsa i wprowadzenie go do obrotu oraz wydawanie świadectw zdrowia.
Do listopada pozostało już niewiele czasu, może zatem warto zainteresować się hodowlą alpak lub alpakoterapią? Podpowiem Państwu że warto, wyjaśnię dlaczego tak uważam oraz dlaczego tak uważają sami hodowcy i osoby zajmujące się alpakoterapią.
Na początek trochę informacji o bohaterkach artykułu. Alpaki to niezwykle ciekawe i wyjątkowe zwierzęta. Są roślinożernymi ssakami, pochodzącymi z Ameryki Południowej. Nie występują w stanie dzikim. Hoduje się je w Andach, na wysokości 4000 do 4700 m. Najczęściej można je spotkać w Peru, Boliwii, Ekwadorze i Chile. Alpaki są zwierzętami stadnymi. Często mylone są z lamami, ponieważ są do nich bardzo podobne, ale mniejsze. Długość ciała alpaki wynosi 128–151 cm, a wysokość w kłębie 80–100 cm. Zwierzęta te ważą 55–85 kg. Swoją budową przypominają również owce. W systematyce alpaki zostały zakwalifikowane do rzędu ssaków parzystokopytnych, rodziny wielbłądowatych. Hodowane są dla wełny i mięsa. Karmi się je specjalistycznymi paszami, sianem i trawą, a ich przysmakami są marchewki. Dzięki dwudzielnej wardze nie wyrywają zjadanej trawy. Do wyżywienia wystarczą im słabe gleby, nawet piątej i szóstej klasy o niewielkim areale. Sierść alpaki wyróżnia się jedwabistym połyskiem. Występują dwie rasy alpak: suri i huacaya, które różnią się okrywą włosową. Sierść alpak jest hipoalergiczna. Włosy suri dorastają do 50 cm długości. Z wełny alpak produkuje się koce, poncza oraz wysokiej klasy odzież.
Sama hodowla alpak nie jest trudna i nie wymaga dużych nakładów związanych z dostosowaniem pomieszczeń. Na początek wystarczy stodoła czy stara szopa. Z czasem i rozwojem hodowli można wybudować prawdziwą alpakarnię. Zwierzęta te nie potrzebują dużych powierzchni do wybiegu. Na 1 ha pastwiska może utrzymać się ok. 30 szt. alpak. Ze względu na niedużą wielkość tych zwierząt wystarczy proste ogrodzenie powyżej 120 cm. Do pojenia posłużyć mogą wiadra lub kastry. Zwierzęta można sprowadzić samemu z Peru czy innych państw, poprosić o pomoc w sprowadzeniu hodowcę lub zakupić zwierzęta z hodowli. Ceny alpak wahają się od kilku do 30 tys. za sztukę. Jest to uzależnione od tego skąd pochodzą. Warto zainwestować w te nieco droższe, a o sprawdzonym pochodzeniu i dużej czystości rasy i przede wszystkim pozbawione chorób. Rasa suri jest rasą rzadszą, dlatego droższą. Włókno pochodzące od suri jest cieńsze, cieszy się zatem większą popularnością. U rasy huacaya wełna rośnie prostopadle i przypomina owczą. Hodowcy twierdzą, że hodowlę można zacząć już od pięciu samic ciężarnych i jednego samca, chociaż można go wypożyczać. Dochód przyniesie wełna, ale największe zyski to sprzedaż samic ciężarnych i samców rozpłodowych. Jednak należy zdawać sobie sprawę, że w pierwszym okresie hodowca narażony jest na koszty, a na zyski trzeba poczekać przez około 2 lata. Po tym czasie nastąpi przyrost stada i rozwój dochodowości hodowli.
O szczegóły związane z hodowlą alpak postanowiłam zapytać w Alpakarni P&M, mieszczącej się w okolicach wielkopolskiego Ślesina. Doświadczeni hodowcy Marta i Piotr Pietrzykowscy zgodzili się odpowiedzieć na moje pytania.
- Czy wiedzą Państwo ile w tej chwili jest w Polsce hodowców alpak? Czy już istnieje związek hodowców?
Ilu konkretnie hodowców, nie wiemy, ale szacuje się, że wszystkich alpak może być około 4000 osobników. Szacuje się, że w większych hodowlach powyżej 50 osobników jest około 1200 szt., których w Polsce jest około 10-ciu. Od 2012 roku istnieje Polski Związek Hodowców Alpak (PZHA), obecnie zrzesza ok. 50 członków posiadających 1500 szt. alpak. Od 2017 r. trwa rejestracja zwierząt by stworzyć pierwsze księgi stadne, jak również trwają prace nad wzorcem hodowlanym obu ras. Od jesieni tego roku wchodzi ustawa o rejestrach zwierząt hodowlanych i gospodarskich, gdzie alpaka została ujęta w projekcie. PZHA został zaproszony przez Ministerstwo Rolnictwa do konsultacji i rozmów.
- Proszę mi powiedzieć, jak nazywają się karmy dla alpak? Czy robią je polscy producenci? Jaki jest do nich dostęp i ceny?
Co do pasz nie chcę robić kryptoreklamy. Na polskim rynku są dostępne pasze polskich i zagranicznych producentów. Ceny wahają się od 50-150 zł za worek 20 kg. Niektórzy hodowcy sami robią karmę, tak jest w przypadku naszej hodowli, gdzie cena waha się w granicach około 30 zł za 20 kg. Dostępność do zakupu jest łatwa, większość sprzedawców i producentów stosuje sprzedaż wysyłkową.
- Którą z ras alpak możecie Państwo polecić i dlaczego?
W przypadku naszej hodowli preferujemy i rasę suri i rasę huacaya. W naszej hodowli można znaleźć pełną paletę kolorystyczną obu ras. Rasa suri stanowi tylko 10% całej populacji alpak na świecie. W Europie zachodniej jak i na świecie jest rasą droższą, ze względu na liczebność jak i walory włókna. W Polsce niestety jednak mniej doceniana.
- Czy alpaki trudno się rozmnażają w warunkach naszego kraju? Jak wygląda cykl rozrodczy tych zwierząt?
Świadomy i przeszkolony hodowca nie ma problemu, by w hodowli odpowiednio zadbać o rozród alpak. Istnieje kilka systemów krycia. Znając je i fizjologię rozrodu, można z dokładnością co do dnia wyliczyć spodziewany poród. Niemniej jednak zdarzają się niedonoszone jak i przenoszone ciąże. Książkowa ciąża trawa 345 dni. Takie przenoszone nawet ponad rok. W większości porodów radzą sobie doskonale same samice. W nielicznych przypadkach potrzebna jest interwencja hodowcy bądź weterynarza.
- Czy trudno o zbyt młodych alpak? Sprzedajcie je Państwo też na mięso? A wełna – czy w Polsce istnieją skupy alpaczej wełny?
Rynek sprzedaży alpak w Polsce wciąż rośnie. Jeszcze bardziej w ostatnim czasie ze względu na możliwości jakie da wejście ustawy, oraz różnorodności form wykorzystania alpaki jako zwierzęcia tj.: w turystyce i rekreacji, alpakoterapii, możliwość pozyskiwania włókna, jak i zysków z odsprzedaży. Młode dobrze odchowane sprzedajemy w wieku około 1 roku. Młode przy matce musi bezwzględnie przebywać 6 miesięcy. U dobrze szanującego się hodowcy nie wszystko jest na sprzedaż. W naszej hodowli zawsze zachowujemy linię genetyczną. Prawdziwy hodowca również z dokładnością i szczegółami opowie o historii danego osobnika. Mówię o tym, ponieważ można spotkać w Polsce handlarzy, którzy może na podstawie dokumentacji opowiedzą o historii i linii z alpaki, ale na pewno nie o preferencjach i cechach poszczególnych osobników. Często kupujący sugerują się ceną alpaki. Pamiętajmy, że cena jest wyznacznikiem jakości. Zachęcamy do odwiedzin kilku hodowli, przejściu szkoleń. Czasem lepiej wydać kilkaset złotych i sprawdzić, czy to jest to, co chce się robić, niż wydać kilka tysięcy i uczyć się na błędach.
Co do mięsa. W Polsce nie ma rynku, przypuszczalnie wejście ustawy w życie i zrobienie z alpaki zwierząt gospodarskich może taki rynek stworzyć. Jednak my sobie nie wyobrażamy zjeść alpaki, każda z nich posiada swój charakter i osobowość. Są to niezwykle inteligentne zwierzęta. Cześć z nich jest przez nasz szkolona do pracy w alpakoterapii, jednej z dziedzin zooterapii (animaloterapii) terapii z udziałem zwierząt, naturalnej metody wspomagającej inne formy terapeutyczne i rehabilitacyjne osób z niepełnością, jaki i osób zdrowych.
Włókno alpaki, bo tak prawidłowo posługujemy się nazewnictwem, jest jednym z najcenniejszych na świecie. W Polsce cena 1kg surowego runa kształtuje się od 40 do 100zł. Nie istnieją skupy. Każdy z hodowców sam organizuje sobie rynek zbytu, bądź poddaje runo procesom przetwarzania. Zwiększa to kwotę uzyskania dochodu z 1kg nawet pięciokrotnie. Istnieją w Polsce dwie firmy zajmujące się przerobem runa.
- Proszę jeszcze na koniec powiedzieć jak narodził się Państwa pomysł na stworzenie Alpakarni.
Pomysł zrodził się spontanicznie prawie 14 lat temu.
Wiele ciekawych informacji można znaleźć na stronie internetowej Alpakarni P&M:
http://www.alpaka.net.pl/hodowla-alpaki.html
Bajkowy wygląd alpak jest odzwierciedleniem ich spokojnej i łagodnej psychiki. Te "żywe maskotki" nie boją się ludzi, a nawet lubią towarzystwo zarówno dzieci jak i dorosłych. Dzięki temu, że nie wykazują agresji i dzięki swojemu niepospolitemu wyglądowi, wzbudzają dużą sympatię.
Od już dość dawna praktykuje się różne metody zooterapii, jak hipoterapia - terapia z wykorzystaniem konia i dogoterapia - terapia z wykorzystaniem psa. Powstała niedawno nowa dziedzina terapii zwana alpakoterapią. Polega ona na współpracy terapeuty i pacjenta z alpaką. W relacji tej alpaka stanowi motywator do podjęcia działania przez pacjenta. Wpływa to pozytywnie na jego sferę emocjonalną, poznawczą, a nawet społeczną. Kontakt z alpakami ma wyjątkowe skutki w leczeniu dzieci, które pod wpływem tych zwierząt uspokajają się, rozluźniają mięśnie, zwiększają rozwój ruchowy i samoocenę. Dzieci uwielbiają przytulać się do alpak, a to czyni cuda.
Alpakoterapia nie jest samodzielną metodą leczenia. Stosuje się ją w leczeniu zarówno dzieci, jak i dorosłych. Polecana jest dla osób z nerwicą, zaburzeniami lękowymi, depresją, ADHD, autyzmem zespołem Downa oraz dziecięcym porażeniem mózgowym.
Powstają w Polsce pierwsze ośrodki apakoterapii. Jednym z nich są "Złotnickie alpaki" – Alpakoterapia prowadzona przez panią Agnieszkę Sporną w podpoznańskich Złotnikach.
Więcej na temat alpakarni w Złotnikach dostępnych jest pod linkiem:
https://www.facebook.com/alpakoterapia.poznan.zlotniki/
Sam kontakt z alpakami to miła przygoda i pozytywny nastrój. Możliwość ich hodowli to codzienny uśmiech i dochód. Pionierzy polskich hodowli już są, ale może i tak warto znaleźć się wśród pierwszych?
Serdecznie dziękuję pani Marcie Pietrzykowskiej – Alpakarni P&M za bardzo ciekawą rozmowę oraz udostępnienie zdjęć.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Alpaka_(zwierz%C4%99)
http://www.alpaka.net.pl/hodowla-alpaki.html
https://www.agrofakt.pl/co-z-alpaka-zwierzeta-gospodarskie/
https://www.agrofakt.pl/alpaki-hodowla-oplacalna/
https://www.juniorowo.pl/alpakoterapia-dla-chorych-i-dla-spragnionych-kontaktu-ze-zwierzetami/
