Mająca obowiązywać od 1 lutego br. obniżka VAT na żywność z 5 do 0 % to element Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej. Jednostki przeprowadzające stały monitoring cen wybranych artykułów żywnościowych to Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcja Handlowa. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny zaapelował o obniżki cen produktów.
Od pierwszego lutego, zgodnie z przygotowaną przez Premiera Mateusza Morawieckiego Rządową Tarczą Antyinflacyjną, obniżkami stawek VAT do 0 proc. objęte są produkty spożywcze opodatkowane obecnie stawką 5 proc. Są to m.in. mięso i ryby oraz przetwory z nich, produkty mleczarskie, warzywa i owoce, przetwory ze zbóż i wyroby piekarnicze, niektóre napoje czy choćby produkty do żywienia niemowląt oraz dzieci, np. kaszki.
Według informacji uzyskanych przez Ceny Rolnicze w Biurze Prasowym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów monitoring cen rozpoczął się już w kończącym się właśnie tygodniu (od 24. stycznia). Przeprowadzane kontrole umożliwią weryfikację reakcji sprzedawców na wprowadzane zniżki.
- Do sprawdzanego przez nas cyklicznie koszyka włożymy m.in. takie produkty jak pieczywo, nabiał, warzywa czy owoce. Wartość koszyka dóbr podstawowych będziemy monitorować w największych sieciach handlowych w Polsce. Chcemy zweryfikować reakcję sprzedawców na ustawowe obniżki. Zachęcamy również mniejszych przedsiębiorców do odpowiedzialności i niewykorzystywania sytuacji do podnoszenia cen i marż kosztem konsumentów - wyjaśnia Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Towary spożywcze objęte stawką 0% VAT od 1 lutego do 31 lipca 2022 r. (sklasyfikowane w Nomenklaturze Scalonej wg. wskazanych kodów CN) to:
- CN 02 – Mięso i podroby jadalne
- CN ex 03 – Ryby i skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce wodne – z wyłączeniem homarów i ośmiornic oraz innych towarów objętych CN 0306 - CN 0308
- CN 04 – Produkty mleczarskie; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone
- CN 0504 00 00 – Jelita, pęcherze i żołądki zwierząt (z wyjątkiem rybich), całe i w kawałkach, świeże, schłodzone, zamrożone, solone, w solance, suszone lub wędzone
- CN 07 – Warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy, jadalne
- N 08 – Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów
- CN 10 – Zboża
- CN 11 – Produkty przemysłu młynarskiego; słód; skrobie; inulina; gluten pszenny
- CN ex 12 – Nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce różne; roślinyprzemysłowe lub lecznicze; słoma i pasza - wyłącznie towary przeznaczone do spożycia przez ludzi
- CN ex 15 – Tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego lub mikrobiologicznego oraz produkty ich rozkładu; gotowe tłuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego - wyłącznie jadaln
- CN ex 16 – Przetwory z mięsa, ryb lub skorupiaków, mięczaków lub pozostałych bezkręgowców wodnych, lub z owadów - z wyłączeniem: kawioru oraz namiastek kawioru objętych CN 16042) przetworów z homarów i ośmiornic oraz z innych towarów objętych CN 1603 00 i CN 1605
- CN 19 – Przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze
- CN ex 20 – Przetwory z warzyw, owoców, orzechów lub pozostałych części roślin - z wyłączeniem produktów o rzeczywistej masowej mocy alkoholu powyżej 1,2%
- CN 2104 – Zupy i buliony i preparaty do nich; złożone przetwory spożywcze, homogenizowane
- CN 2105 00 – Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao
- CN ex 2106 – Tłuszcze złożone z produktów roślinnych lub zwierzęcych (miksy), wyroby seropodobne (analogi serów) oraz preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne, mleko i mleko modyfikowane dla dzieci, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
- CN 2202 – Wody, włącznie z wodami mineralnymi i wodami gazowanymi, zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub wody aromatyzowane i pozostałe napoje bezalkoholowe, z wyłączeniem soków owocowych, z orzechów i warzywnych, objętych pozycją CN 2009 - wyłącznie produkty:
1) jogurty, maślanki, kefiry, mleko nieobjęte działem CN 04 – z wyłączeniem produktów zawierających kawę oraz jej ekstrakty, esencje lub koncentraty,
2) napoje bezalkoholowe, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego,
3) preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne, mleko i mleko modyfikowane dla dzieci, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
4) niezawierające produktów objętych pozycjami od CN 0401 do CN 0404 lub tłuszczu uzyskanego z produktów objętych pozycjami od CN 0401 do CN 0404:
a) napoje na bazie soi o zawartości białka 2,8% masy lub większej (CN 2202 99 11),
b) napoje na bazie soi o zawartości białka mniejszej niż 2,8% masy; napoje na bazie orzechów objętych działem CN 08, zbóż objętych działem CN 10 lub nasion objętych działem CN 12 (CN 2202 99 15)
Bez względu na CN – Dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
W wybranych placówkach handlowych działania przeprowadzają pracownicy Inspekcji Handlowej. Kolejnym krokiem mogą być postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, za które grozi kara do 10 proc. obrotu. Prezes UOKiK nie wyklucza działań również wobec innych podmiotów.
Wszyscy sprzedawcy towarów spożywczych muszą pamiętać o obowiązku umieszczenia przy kasie w lokalu, w którym dokonywana jest sprzedaż "czytelnej informacji, że od dnia 1 lutego 2022 r. do dnia 31 lipca 2022 r. dla towarów spożywczych obowiązuje stawka podatku od towarów i usług obniżona do wysokości 0 procent".
UOKiK na swojej stronie internetowej apeluje: „Konsumencie, jeżeli zauważyłeś nieprawidłowości związane z ceną towarów po obniżkach VAT – zawiadom UOKiK. Uruchomiliśmy specjalny adres email, który ułatwi ci zgłoszenie nieprawidłowości: […]”.
Źródło: Ministerstwo Finansów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta