USD -
3.9415
EUR -
4.2773
GBP -
5.0709
DKK -
0.5732
Już niedługo domy zapachną choinką, wyjątkowymi potrawami jedzonymi zazwyczaj tylko raz w roku oraz często też aromatycznym siankiem, które zwyczaj nakazuje włożyć pod wigilijny obrus. Jakie jest znaczenie i symbolika siana? Jaki jest jego skład botaniczny i chemiczny? Czy ceny rynkowe siana przeznaczonego do skarmiania zwierząt są jednakowe w całej Polsce?
SIANKO POD WIGILIJNYM OBRUSEM - CO SYMBOLIZUJE?
„Sianko, które wkładamy pod wigilijny obrus powinno być miękkie, suche i aromatyczne. Pachnieć pięknie łąkowym bukietem ziół i traw” - mówi redakcji, oderwana od świątecznych przygotowań, znawczyni koni, a tym samym siana lek. wet. Eliza Anna Niemczycka z bogatego w piękne użytki zielone Podkarpacia.
Zwyczaj wkładania siana pod wigilijny obrus praktykowany jest w wielu domach, jednak nie wszyscy znają jego znaczenie. Mianowicie, sianko jest symbolem ubóstwa, w którym narodził się Jezus. Jest też symbolem skromności.
Korzenie zwyczaju siana pod obrusem sięgają pogaństwa i obchodów przesilenia zimowego. Według pogańskich wierzeń siano rozścielone po całej podłodze miało zapewnić domownikom dobrobyt w nadchodzącym roku, a także wskazać dobrym duchom dojście do stołu.
Nie wszystkim znany jest zwyczaj wyciągania źdźbeł siana spod wigilijnego obrusa. Stanowi to wróżbę polegającą na tym, że osoba, która wyciągnie najdłuższe i proste źdźbło, będzie miała największe szczęście w zbliżającym się nowym roku. Z kolei ten, kto wyciągnie spod obrusa połamane i krótkie źdźbło, może spodziewać się w nadchodzącym roku rozmaitych kłopotów.
Do dziś praktykowana jest również wigilijna tradycja karmienia inwentarza siankiem spod obrusa. Po zakończonej Wieczerzy pójście z siankiem do posiadanych zwierząt ma zapewnić im zdrowie w kolejnym roku.
SIANO - ŁĄKA - ŁĄKARSTWO
Jak wiadomo siano to łąka, a jak łąka to związana z nią dziedzina wiedzy jaką jest łąkarstwo. Czym zatem jest łąkarstwo? Łąkarstwo to bardzo mało znana dyscyplina naukowa, której przedmiotem badań są łąki i pastwiska nazywane użytkami zielonymi, jest to również działalność, polegająca na pozyskiwaniu paszy zielonej i siana oraz utrzymywanie użytków zielonych w wysokiej kulturze i ochrona ich walorów przyrodniczych. Łąkarstwo obejmuje całokształt wiedzy o siedliskach łąkowych, metodach uprawy i sposobach użytkowania runi łąkowej i pastwiskowej, metodach zbioru i konserwowania paszy, metodach ochrony siedlisk łąkowych.
Łąkarstwo, które rozwija się w środkowej Europie od końca XVIII w. początkowo koncentrowało się na zagadnieniach związanych z uzyskiwaniem jak najwyższych plonów o dużej wartości pokarmowej. Natomiast w drugiej połowie XX wieku cele tej dyscypliny naukowej zaczęły ewoluować i coraz większą rolę odgrywa ochrona zasobów przyrodniczych łąk oraz kształtowanie i ochrona krajobrazu przyrodniczo-rolniczego.
Przedmiotem badań łąkarzy - specjalistów w dziedzinie łąk, są zbiorowiska roślinne tworzone przez byliny ze znacznym udziałem traw. Stosowane są różne kryteria przy definiowaniu i wyodrębnianiu łąk odwołujące się do składu i struktury pokrywy roślinnej oraz sposobu użytkowania i funkcjonowania w krajobrazie. W szerokim znaczeniu termin łąka obejmuje wszelkie formacje trawiaste występujące na Ziemi, w tym stepy i sawanny, a łąka wąsko definiowana to półnaturalne lub antropogeniczne zbiorowisko, którego utrzymywanie się zależne jest od koszenia. Łąki przeciwstawiane są naturalnym formacjom trawiastym oraz pastwiskom. W klasyfikacji fitosocjologicznej łąki właściwe należą do klasy roślinności Molinio-Arrhenatheretea.
Charakterystyczną cechą łąk jest to, że korzenie i rozłogi roślinności łąkowej tworzą darń, dzięki której łąka może odrastać na nowo po każdym skoszeniu i spoczynku zimowym. Dlatego rośliny rosnące na użytkowanych rolniczo łąkach są pozyskiwane na paszę.
PRZYKŁADOWY PODZIAŁ ŁĄK
W łąkarstwie wyróżnia się szereg podziałów użytków zielonych w zależności od warunków naturalnych i glebowych, pochodzenia, położenia, użytkowania, itp.
Przykładem podziału łąk może być podział według częstotliwości użytkowania.
|
Użytkowanie |
Częstotliwość użytkowania |
Nawożenie N (kg·ha-1 ) |
||
|
łąka |
pastwisko |
łąka |
pastwisko |
|
|
Intensywne |
3-4 pokosy |
5-6 rotacji |
180 |
120 |
|
Półintensywne |
2-3 pokosy |
4-5 rotacji |
90 |
90 |
|
Niskointensywne |
1-2 pokosy |
2-4 rotacje |
60 |
60 |
|
Ekstensywne |
1 pokos |
wypas wolny |
- |
- |
Trawa i siano to pokarm wielu gatunków zwierząt, w tym gospodarskich, jednakże ich preferencje żywieniowe są różne i zależą także od terminu koszenia.
- Konie preferują siano twardsze, które jest później koszone. Natomiast krowy lubią siano miękkie, koszone wcześniej” - tłumaczy naszej redakcji lek. wet. Eliza Anna Niemczycka (kliknij) . - Siano pochodzące z drugiego pokosu trawy charakteryzuje się niższą wartością pokarmową - dodaje doktor Niemczycka.
Ciekawym jest fakt, że wśród ponad 300 gatunków traw znanych w naszym kraju, 196 należy do trwale zadomowionych, z czego 160 to rośliny rodzime, a 36 to obce gatunki.
DOTACJE
Wszelkie dotacje to temat bardzo ważny dla polskich farmerów. Przysługują one także w przypadku posiadania użytków zielonych. Korzystając z nich należy pamiętać, że do 31. lipca w roku dotacji beneficjent zobowiązany jest do wykonania co najmniej jednego zabiegu agrotechnicznego.
Sama dotacja jest składową jednolitej płatności obszarowej oraz płatności za zazielenienie.
Sposób pozyskania dotacji został wyjaśniony w poradniku ARiMR zamieszczonym tutaj - kliknij
Wysokość dotacji na rok 2021 nie jest jeszcze znana.
HANDEL SIANEM I JEGO CENY
Głównymi odbiorcami siana są posiadacze stadnin, hodowcy królików i innych zwierząt futerkowych, a także drobnych zwierząt domowych i oczywiście osoby wkładające je pod wigilijny obrus. Dlatego cena zależna jest od sposobu konfekcjonowania.
Bardzo rzadko sprzedaje się siano luzem. Najczęściej odbiorcy dużych ilości nabywają je w kostkach i belach. Przy obu formach, jak zgodnie mówią wszyscy kupujący, obowiązuje zasada mówiąca o tym, że najkorzystniej jest kupić siano latem, zaraz po zbiorze. Ceny pod koniec zimy bywają dwukrotnie wyższe.
Lekarz weterynarii Eliza Anna Niemczycka, która kupuje siano od dwudziestu lat, podkreśla, że planując budżet przeznaczony na jego zakup do podanych informacji o cenach, zawsze należy doliczyć koszty transportu. Pani Doktor mówi również redakcji, że ceny siana nie są jednakowe dla całego kraju. Zaznacza, że ceny potrafią bardzo się od siebie różnić. Czasem większe zagęszczenie odbiorców podnosi cenę na zasadzie zwiększonego popytu, innym razem, niewielka ilość odbiorców również potrafi podnieść ceny i w ogóle wygenerować problemy z zakupem siana, bo brakuje też wtedy jego producentów. Niekiedy trafiają się sytuacje paradoksalne, gdy siano jest tańsze w okolicach miast tak dużych jak Warszawa czy Poznań, a więc o dużym zagęszczeniu ośrodków jeździeckich, a droższe w rejonach charakteryzujących się dużą ilością trwałych użytków zielonych, są to jednak sytuacje sporadyczne, nie będące żadną regułą.
Ceny siana dla całego kraju podane przez wielką miłośniczkę koni, którą jest lek. wet. Eliza Anna Niemczycka wynoszą:
- kostka: 3-6 zł,
- bela: 50-100 zł.
W podanym ogólnopolskim przedziale mieści się cena, którą płaci za kostkę siana jeden z wielkopolskich hodowców królików. Wynosi ona 5 zł za kostkę.
Właściciel koni z okolic Poznania płaci za belę siana średnio 80-90 zł, podkreśla jednak, że na przedwiośniu rolka siana potrafi kosztować w Wielkopolsce nawet 120 zł.
Internetowi sprzedawcy siana w niemalże bajkowy sposób opisują sprzedawany przez nich produkt. Możemy przeczytać np.: „Z łąki bezpośrednio do Twojego domu! Siano i słomę produkujemy z pełnym doświadczeniem, starannością i miłością. Uszczęśliw swojego małego gryzonia i zamów – w krótkim czasie otrzymasz paczkę, która pysznie pachnie soczystą łąką! Dzięki wieloletniemu doświadczeniu wiemy, że dobre siano łąkowy nie jest po prostu suszoną trawą. Wysokiej jakości siano składa się z wyważonej mieszanki traw i ziół . Potrzebuje żyznych, dobrze zarządzanych ziem, czystego powietrza i właściwego nawadniania, aby Twoje małe zwierzę mogło otrzymać zdrową, bogatą w składniki odżywcze karmę”.
To pysznie pachnące soczystą łąką siano może kosztować hodowcę domowych królików czy np. chomików 20 zł za 3,5 kg kostkę. Czyli ok. 4 razy więcej niż hodowca koni wyda na kostkę ważącą 6-10 kg.
Inne przykładowe internetowe oferty siana przeznaczonego dla domowych gryzoni to: 15,99 zł za opakowanie wynoszące 4,5 kg siana, a liczone w opakowaniu 5 kg.
Kolejna przykładowa oferta za sianko dla domowych gryzoni to 24,98 zł za 5 kg.
W Internecie dostępne są również oferty sprzedaży sianka pod wigilijny obrus. Ceny kształtują się już od 1,20 zł. Czasem można spotkać umieszczony przy takiej ofercie opis: „pakowane w paczuszkach”. Niektórzy sprzedawcy zdradzają, że waga sianka pod wigilijny obrus wynosi przeważnie 15 g.
KILKA CIEKAWOSTEK I ŚWIĄTECZNYCH POMYSŁÓW
Sianko to nie tylko tradycja umieszczania go pod wigilijnym, białym obrusem. Jest również ciekawym materiałem do wykonywania urokliwych, naturalnych dekoracji świątecznych i można je umieszczać też na tradycyjnej choince i pod opłatkiem lub ozdabiać nim wigilijny stół. Wśród przyjaciół koni praktykuje się zwyczaj dzielenia siankiem z przyjaciółmi.
Czytelnikom naszego portalu Eliza Anna Niemczycka (kliknij) proponuje coś specjalnego. Jest to kąpiel w sianie. „Po trudach przygotowań świątecznych możemy zrelaksować się w rozluźniającej, ciepłej i aromatycznej kąpieli”- mówi redakcji uśmiechnięta Pani Weterynarz.
Aby przyrządzić kąpiel z siana musimy najpierw zagotować je w wodzie, potem kilka minut gotować pod przykryciem i przecedzić. Następnie pozostaje nam wlanie wywaru do wanny z wodą oraz czerpanie przyjemności i ukojenia z nietypowego zabiegu. Według doktor Niemczyckiej uzyskamy efekt rozluźnienia i dobroczynnego wpływu takiej kąpieli na naszą skórę. Pozostaje tylko spróbować.
Wszystkim moim Czytelnikom życzę wyjątkowych, zdrowych i szczęśliwych Świąt Bożego Narodzenia, spędzanych przy wspaniałym zapachu sianka umieszczonego pod wigilijnym obrusem.
Podziękowanie:
Serdecznie dziękuję Pani Elizie Annie Niemczyckiej za ogromną życzliwość, bardzo interesującą rozmowę i przekazane podczas niej informacje oraz ciekawostki.
