USD -
4.0559
EUR -
4.3309
GBP -
5.0589
DKK -
0.5805
Rolnictwo precyzyjne to przyszłość gospodarowania, które pomaga zaoszczędzić sporo pieniędzy, dzięki znajomości każdego skrawka naszego gruntu i umiejętnemu wykorzystywaniu tej wiedzy. Pozwala na to wykorzystanie dostępnych danych satelitarnych i wdrożenie działań poprawiających efektywność. Od czego więc zacząć, jeśli jeszcze nigdy nie miało się z tym do czynienia?
GPS to dopiero początek
Bardzo często dane pole było postrzegane i traktowane jako jednorodna gleba, z podobnymi warunkami. Choć znane i widoczne były gołym okiem różnice w obrębie gruntu w składzie granulometrycznym czy zdolności do utrzymywania wilgoci, a w konsekwencji różnego rozwoju roślin, to przez brak narzędzi i możliwości, wszelkie zabiegi wykonywało się z wcześniej ustaloną jedną dawką, czy normą wysiewu na całe pole. Ogromny postęp techniki, którego jesteśmy świadkiem pozwala na ciągłe podnoszenie efektywności prac. Pierwszym krokiem ku rewolucji w rolnictwie precyzyjnym było wykorzystanie sygnału GPS z korekcją RTK do prowadzenia równoległego maszyn z dokładnością do kilku centymetrów. Dane o położeniu ciągnika przechwytywane są przez anteny, a następnie system zintegrowany z systemem jezdnym pozwala utrzymywać zadany tor maszyny. Dzięki temu prace agrotechniczne stały się łatwiejsze dla operatorów, a jakość tych zabiegów wzrosła przez brak nakładów i omijaków.
Kolejnym krokiem do podniesienia wydajności było wykorzystanie sygnału GPS nie tylko do prowadzenia, ale również do sterowania poszczególnymi sekcjami roboczymi maszyn, np. opryskiwacza. W najbardziej zaawansowanych maszynach, każdy rozpylacz może zostać automatycznie odłączony, jeśli znajdzie się w zasięgu już opryskanego kawałka pola.
Fot.1 . Wdrożenie systemów GPS do rolnictwa stworzyło ogrom możliwości do jego wykorzystania – nie tylko do prowadzenia maszyn.
Satelity widzą to, czego nie widzi oko
Obecnie prowadzenie równoległe maszyn staje się standardem, a jego możliwości są zwiększane przez wykorzystywanie obrazów satelitarnych. Obróbka powszechnie dostępnych danych z międzynarodowej satelity Sentinel 2 jest obecnie narzędziem do pozyskiwania wielu cennych informacji o polu na którym uprawiamy rośliny. Kamery multispektralne w które wyposażone są satelity pozyskują informacje o ilości odbitych fal, obrazując przy tym różnice w wegetacji roślin w postaci wskaźnika NDVI. Pozwala to na wyznaczanie względnych różnic pomiędzy stanem roślin na jednym polu. Wydawać by się mogło, że z kosmosu nie da się zobaczyć więcej niż z bliskiej odległości. Jednak nowoczesny sprzęt „widzi” to czego ludzkie oko nie jest w stanie dostrzec. Pomiary podczerwonych fal elektromagnetycznych, które odbijają się od zielonych części roślin pozwalaj precyzyjnie określić ilość zgromadzonej biomasy, która powiązana jest z potencjałem produkcyjnym. Czy to rzeczywiście działa sprawdziliśmy w tym roku na jednym z pól. W tym celu skorzystaliśmy z serwisu oferującego między innymi wyznaczanie potencjału plonowania na podstawie map wegetacyjnych wygenerowanych w oparciu o dane satelitarne. Skonfrontowaliśmy je z mapami plonu uzyskanymi podczas omłotów kombajnem oferującym takie pomiary. Uzyskane mapy są zdumiewająco podobne, pomimo że dzieli je niemal ośmiotygodniowy odstęp czasu i rożne metody pomiaru. Mapa satelitarna ukazująca stan wegetacji z 26 czerwca przedstawia niemal te same różnice, jak ta z zobrazowanym plonem przez kombajn na końcu lipca. Tak precyzyjnie uwydatniane różnice przez satelity możemy generować nawet dla wcześniejszych lat, ponieważ dane historyczne są archiwizowane.
Fot.2. Dane satelitarne wiernie odzwierciedlają aktualną sytuację w wegetacji na całości pola. Po lewej stronie satelitarna mapa wegetacyjna pszenicy z 26 czerwca 2022 r, po prawej stronie mapa plonu z 28 lipca 2022 r.
Dostęp do archiwalnych obrazów pozwala na wyznaczanie potencjału produkcyjnego danego pola w oparciu o jeden rok lub nawet kilka lat wstecz. Aktualne dane, możemy wykorzystać do zmiennego wysiewu nawozów, bo przecież nie ma sensu dawać go tam, gdzie rośliny nie będą w stanie przekuć go na plon. Z drugiej strony tam, gdzie rośliny mają większy potencjał możemy zaaplikować większą dawkę, aby zmaksymalizować zyski. Dane wieloletnie na temat potencjału plonowania możemy natomiast wykorzystać np. do tworzenia map zmiennego wysiewu nasion. Jeżeli dane miejsce na polu permanentnie ma gorszy potencjał, to wysiew jednakowej ilości materiału siewnego jak tam, gdzie plony są regularnie przyzwoite, mija się z celem. Pozwoli to na realne oszczędności na nasionach. W zależności od zmienności pola a tym samym różnic w ilości wysiewanego materiału kukurydzy można zaoszczędzić około 100 zł/ ha w porównaniu do standardowej stałej obsady na całości pola. Przeprowadzone doświadczenia pokazują także, że całkowity plon z pola jest nawet odrobinę wyższy, jeżeli na słabszych miejscach zastosujemy zmniejszony wysiew, ponieważ potencjał pojedynczej rośliny się zwiększa przez mniejszą konkurencję. Analogicznie możemy tworzyć mapy aplikacyjne, dedykowane zmiennemu wysiewowi nawozów, aby ograniczyć koszty na słabych stanowiskach, a zwiększyć plony na żyznych kawałkach. To przyniesie wymierne oszczędności na nawozie i poskutkuje zyskami z zwiększonych plonów.
Fot. 3. Mapa potencjału plonowania na podstawie danych pochodzących z ostatnich lat pozwala na stworzenie map do zmiennego wysiewu nasion. Jej zastosowanie pozwoli oszczędzić ok. 11 jednostek kukurydzy na 55 hektarów analizowanego pola.
Jak wdrożyć rolnictwo precyzyjne u siebie w gospodarstwie?
Rolnicy dysponujący nowoczesnymi technologiami będą budowali przewagę nad tymi, którzy z nich korzystać nie będą. Aby nie przegrać tej walki warto próbować wdrażać u siebie rozwiązania, które z jednej strony pozwolą na oszczędności, i jednocześnie zwiększą zyski przez optymalizację i precyzję zabiegów. Inwestycje, choć kosztowne, to w przypadku kilkudziesięciohektarowego gospodarstwa z pewnością się wrócą. Kluczowe jest wcześniejsze przeanalizowanie kosztów wdrożenia technologii i zestawienie ich z oszczędnościami i zyskami jakie przyniosą. Jeżeli bilans ten okaże się jednak ujemny i ze względu na zbyt małą powierzchnię gruntów gwarantujący zwrot zakupu systemu GPS z modułem RTK lub ciągnika w nie wyposażonego wraz z maszynami pozwalającymi na zmienny wysiew nawozów, siewnika precyzyjnego można pomyśleć nad skorzystaniem z usługi. Może okazać się bowiem, że użytkowanie własnego sprzętu, którym np. musimy wysiewać znacznie więcej nasion, aby uzyskać zakładaną obsadę, stworzy większe koszty niż wynajęcie siewnika precyzyjnego. Wówczas możemy tylko wykupić licencje programu lub dostęp do portalu oferującego monitorowanie map wegetacyjnych i tworzenie map aplikacyjnych własnych pól, co nie jest dużym kosztem. Mapy te posiadają ustandaryzowany typ plików, dlatego bez problemu możemy przekazać się usługodawcy na pendrive, aby mógł je zastosować podczas pracy na naszym polu. W tym wszystkim warto także korzystać z usług kombajnów wyposażonych w mapowanie plonu, aby monitorować, jak stosowane przez nas precyzyjne zabiegi wpływają na wydajność na poszczególnych fragmentach pola.
