Ochrona roślin

Na skutek decyzji Komisji Europejskiej nie będzie procedowany podczas prezydencji belgijskiej projekt rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin (SUR). Nie oznacza to, że nie będzie powrotu do przynajmniej części pomysłów zwartych w kontrowersyjnym rozporządzeniu.

Wg danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, zużycie środków ochrony roślin przypadające na 1 ha upraw w wielu krajach europejskich było co najmniej 2-, a nawet 3-krotnie większe niż w Polsce. Wniosek jest prosty: produkujemy bezpieczną i zdrową żywność.

Niebawem rolnicy rozpoczną prace polowe, ale już teraz się do nich przygotowują. Jedną z podstawowych spraw jest zaopatrzenie w dobrej jakości materiał siewny. Pod szczególnym nadzorem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa jest materiał siewny roślin rolniczych i warzywnych.

Ursula von der Leyen ogłosiła dzisiaj w Parlamencie Europejskim wycofanie spornej ustawy, która miała na celu ograniczenie stosowania środków ochrony roślin w całej Unii Europejskiej, co wg komentatorów oznacza pierwszą poważną porażkę autorów Zielonego Ładu.

Dwa europejskie stowarzyszenia zajmujące się ochroną środowiska uważają ponowne zatwierdzenie glifosatu za nielegalne. Chcą pozwać tą decyzję do różnorakich instytucji odwoławczych.

- Nie możemy zgodzić się na coraz bardziej restrykcyjne prawo wobec polskich rolników będących przecież członkami wspólnoty europejskiej przy jednoczesnym otwarciu na żywność ze wszystkich kierunków świata niepodlegających choćby w ułamku przepisom związanym z bezpieczeństwem żywności, ochroną środowiska i klimatu – czytamy w wystąpieniu Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej.

Rolnicy nie wyrażają zgody na jednakowe ograniczenie zużycia substancji czynnych (o 50%) we wszystkich państwach Unii Europejskiej. W wielu państwach UE jest ono o 50% wyższe niż w Polsce.

Kolejne podejście do redukcji zużycia chemicznych środków ochrony roślin musi być bardziej realistyczne i oparte na dobrze przygotowanych planach oraz celach strategicznych związanych z poziomami redukcji. 

Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej z Hrebennego ujawnili 80 litrów i ponad 4 kg nielegalnych środków ochrony roślin. Większość pestycydów przewożona była w nieoryginalnych opakowaniach, co sugeruje, że mogą być podrabiane. 

Samodzielne utylizowanie opakowań po środkach ochrony roślin, spalanie lub wyrzucanie do lasu jest złamaniem prawa i może być niebezpieczne dla środowiska. Zabrania się wykorzystywania opróżnionych opakowań po środkach ochrony roślin do innych celów. Co więc powinniśmy z nimi robić? Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa przygotowała kilka cennych wskazówek.

Rozporządzenie Komisji Europejskiej, dotyczące ochrony roślin, poniosło porażkę w Parlamencie Europejskim. Nieznaczną większością głosów wstrzymano dziś planowane przepisy (SUR). Oznacza to, że ambitny plan Komisji, zakładający ograniczenie stosowania pestycydów w UE o 50 procent do 2030 r. nie powiódł się. Całkowity zakaz stosowania wszelkich środków ochrony roślin na wrażliwych obszarach chronionych również nie wchodzi w grę.

Znaczny spadek dochodów rolników oraz ograniczenie możliwości uprawy niektórych gatunków roślin. Zdaniem polskich rolników takie będą skutki przyjęcia przez Parlament Europejski rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin – SUR.

Rolnicy w Unii Europejskiej mogą w dalszym ciągu stosować glifosat. Komisja Europejska przedłuży zatwierdzenie dla tej substancji. 

- Komisja Europejska proponuje, by przedłużyć stosowanie glifosatu na 10 lat, choć pojawiają się głosy z niektórych państw członkowskich, by był to nawet krótszy okres. Nie ma podstaw do tego, by zezwolenie obowiązywało krócej. Jeżeli tak się stanie, mielibyśmy do czynienia z precedensem, gdzie dowody naukowe nie stanowią żadnego zabezpieczenia dostępu ważnych substancji dla rolników, a decyzje podejmowane są wyłącznie na drodze politycznej – czytamy w wystąpieniu Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych, które zostało skierowane m.in. do unijnego komisarza ds. rolnictwa, Janusza Wojciechowskiego.

W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 17 października 2023 r. o dalsze działania w celu odnowienia przez KE zatwierdzenia glifosatu jako substancji czynnej do stosowania w rolnictwie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało swoje stanowisko w tej sprawie.

Komisja Środowiska Parlamentu Europejskiego wzywa do zastosowania ostrzejszych reguł planowanego unijnego rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin (SUR). Komisja wzywa do ograniczenia stosowania szczególnie niebezpiecznych środków ochrony roślin do 2030 r. o 65%. Propozycja Komisji Europejskiej wzywa do 50-procentowej redukcji wszystkich chemicznych pestycydów. 

Podczas unijnej dyskusji na temat odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej glifosat nie uzyskano większości kwalifikowanej i nie podjęto decyzji w tej sprawie. Zdaniem samorządu rolniczego, ze względu na zachowanie zarówno bezpieczeństwa żywnościowego Europy, jak i konkurencyjności gospodarstw europejskich, konieczne jest przedłużenie pozwolenia na stosowanie środków ochrony roślin zawierających glifosat.

Komisja Europejska chce przedłużyć zatwierdzenie glifosatu do 2033 roku. Decydujące głosowanie zaplanowano na 13 października. 

- Zakaz stosowania glifosatu bez zapewnienia alternatyw dla producentów rolnych miałby nie tylko skutki o charakterze ekonomicznym, ale wpłynąłby również negatywnie na środowisko naturalne – twierdzą działacze Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych i Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych.

W lipcu Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności UE (EFSA) chce ostatecznie rozstrzygnąć kwestię glifosatu. Oczekuje się, że Komisja Europejska zdecyduje, czy o losach stosowania tej substancji do końca 2023 r.