USD -
3.9415
EUR -
4.2773
GBP -
5.0709
DKK -
0.5732
W większości kraju można już stosować nawozy azotowe według kryterium temperaturowego wprowadzonego w zeszłym roku. Czy gwałtowne ochłodzenie spowoduje, że z nawożeniem znów będzie trzeba czekać?
Kryterium wcześniejszego nawożenia azotem to kompromis wobec stosowanego wcześniej zakazu stosowania azotu przed pierwszym marca. Obecne prawo zezwala na wysiewanie nawozów azotowych na oziminy, jeśli przez pięć kolejnych dni średnia dobowa temperatura powietrza przekroczy 3°C w danym powiecie. W uprawach jarych jest to możliwe po przekroczeniu 5°C. Informacje, o tym czy kryteria te zostały spełnione, są publikowane od pierwszego do ostatniego dnia lutego na stronie AGROMETEO IMGW-PIB w zakładce kryterium wcześniejszego nawożenia azotem - kliknij.
Temperatura nie jest jednak jedynym wyznacznikiem możliwości stosowania nawozów, nie tylko azotowych. Te szczegółowo wyjaśnia ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu oraz nowszy dokument - ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne. Nawożenia nie można wykonywać, jeśli gleba jest zamarznięta, zalana wodą, nasycona wodą lub pokryta śniegiem. Ma to na celu ochronę wód, ale zapobiega także utracie składników, które odpłynęłyby wraz z nadmiarem wody. Ustawa precyzuje także pojęcie zamarzniętej gleby, za którą nie uznaje się wtedy, gdy rozmarza przynajmniej powierzchniowo w trakcie dnia. Zatem wykonywać nawożenie w trakcie mrozów można wykonywać tylko wtedy, gdy w dzień pojawi się odwilż.
Czy wcześniejsze nawożenie azotem zostaje cofnięte, gdy zrobi się zimno?
Obecnie rolnicy dopiero drugi sezon mogą korzystać z kryterium wcześniejszego nawożenia azotem. W zeszłym roku nie przyniosło to wielkiej rewolucji, ponieważ panujące temperatury w lutym nie pozwalały na dużo wcześniejsze zastosowanie azotu. Tylko w nielicznych powiatach południowej części kraju możliwe było stosowanie nawozów azotowych w ostatniej dekadzie lutego. Pozostała część rolników mogła ruszyć w pole z azotem dopiero pierwszego marca.
Fot.1 . Aktualnie rolnicy z większości powiatów mogą stosować nawożenie azotowe (źródło IMGW na dzień 10.02.2024).
Tegoroczny luty wygląda zupełnie inaczej. Pod koniec stycznia nastąpił napływ ciepłych mas powietrza do Polski, w efekcie czego już pierwszego lutego nawożenie azotem mogli rozpocząć rolnicy z nadmorskich powiatów. W ciągu kolejnych dni zasięg terytorialny objęty możliwością wcześniejszego nawożenia azotem powiększał się i obecnie w większości kraju można stosować nawozy azotowe.
Co, jeśli po fali ciepła zrobi się znów zimniej niż 3°C? Czy znów będzie trzeba czekać na ponowne ocieplenie? Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie "Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu" jasno definiuje zasady wcześniejszego nawożenia azotem. Od momentu przekroczenia pięciodniowego progu temperaturowego 3°C dla roślin ozimych można rozpocząć nawożenie azotem, bez względu na to czy w późniejszym czasie nastąpi spadek temperatury. W dokumencie nie ma informacji o konieczności wstrzymania nawożenia, jeśli pogoda ulegnie późniejszemu załamaniu. Wiąże się to z rozpoczęciem wegetacji, która nastąpiła, a dalszy jej przebieg będzie ulegał jedynie spowolnieniu lub przyspieszeniu, w zależności od warunków.
Fot. 2. To azot powinien czekać na rośliny, a nie rośliny na azot.
Ruszyć, jeśli tylko się da!
W tym roku to nie ustawa wstrzymuje rolników z nawożeniem, ale warunki na polu! Wiele gleb na których rosną oziminy są nadmiernie wysycone wodą, co uniemożliwia wjazd z rozsiewaczem. Tymczasem rośliny rozpoczęły już swój wzrost i czekają na azot, co nie powinno mieć miejsca. Grunt wyczerpany z azotu przez bardzo dobrze rozwinięte rzepaki, wypłukany dodatkowo przez długotrwałe opady może mieć negatywny wpływ na dalszą kondycję upraw. Jeśli rośliny w trakcie wzrostu odczują brak składnika niezbędnego do rozwoju, wówczas rozpoczną się procesy redukcji plonu. Z tego powodu należy wykorzystać każdą okazję, aby dostarczyć jak najszybciej chociaż niewielką ilość azotu roślinom, tak aby nie głodowały do czasu rozpoczęcia intensywnego wzrostu i pozostałego nawożenia azotem. To samo dotyczy zbóż, które odwdzięcza się plonem, jeśli nie zabraknie im na starcie azotu.
