USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Najlepszym czasem na pobieranie prób do badania gleby jest okres pożniwny. Można ustalić wówczas zawartości składników pokarmowych i właściwości fizyko-chemiczne gleby przed nawożeniem kolejnej rośliny. Wyniki badania pomogą zdiagnozować występujące problemy z glebą, ale także pomóc oszczędzić pieniądze, stosując nawożenie odpowiednie do potrzeb.
Badanie gleby jest pierwszą rzeczą jaką należy wykonać przed rozpoczęciem nawożenia pola, o którym nie mamy pełnych informacji. Takie analizy najlepiej przeprowadzać nie rzadziej niż co 4 lata, aby monitorować zmiany zachodzące w zasobnościach gleb i utrzymywać wysoką produkcyjność. Wyniki podstawowych analiz obejmujących pH, fosfor, potas i magnez dadzą nam wskazówki odnośnie do potrzeb wapnowania, a więc utrzymywania optymalnych warunków do rozwoju roślin i dostępności składników. Pozwolą także zbilansować nawożenie, aby nie tracić pieniędzy na składniki, których może być w glebie pod dostatkiem. Badanie gleby powinno być też pierwszym wyborem w walce z trudnościami na polu objawiającymi się zmiennością w plonie w obrębie mozaikowatego pola, z tak zwanymi wypaleniskami. Problemy z odpowiednim pH, czy zawartością składników mogą dotyczyć także fragmentów pola, dlatego przy pobieraniu próbek, miejsca ich poboru dobrze wyznaczać na podstawie zmienności glebowej, rozwojowej roślin lub map plonowania z poprzednich lat. Raz na jakiś czas warto wykonać badanie na zawartość mikroelementów i zawartości węgla organicznego, które dostarczą bardziej szczegółowych informacji o stanie gleby i składników, których nie dostarczamy z nawozami pogłównymi.
Fot. 1. Mało które pola są jednorodne, a ich zróżnicowanie najlepiej widać na mapach plonów i na ich podstawie najlepiej wyznaczać miejsca do analiz glebowych.
Jak pobierać próby do analiz glebowych
W przypadku niewielkich areałów, pobieranie prób i dostarczenie ich do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej można przeprowadzić samemu. Przy kilkudziesięciu hektarach warto już zlecić to zadanie firmom, które za pomocą quadów lub samochodów wyposażonych w odpowiednie przyrządy, w sposób automatyczny pobiorą próby, a także stworzą mapy zasobności. Rozwijająca się technologia umożliwia także wygenerowanie na tej podstawie mapy zmiennego nawożenia, dopasowanego do stanu zasobności gleb. W zależności od posiadanego budżetu, usługi obejmują całe spektrum analiz obejmujących makro i mikro elementy, a także określenie składu granulometrycznego, zawartości substancji organicznej, zwięzłości gleby, zdolności wymiany kationów i kilka innych parametrów dających pełny obraz o posiadanym gruncie.
Pobierając samemu próby do analiz należy uzbroić się w Laskę Egnera lub szpadel i pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Pierwszym krokiem jest sporządzenie szkicu pola, a najlepiej wykonanie wydruku z Geoportalu gdzie doskonale widać zmienność glebową. W celu uzyskania dokładnych wyników, wszelkie miejsca odstające należy badać osobno, aby dowiedzieć się, dlaczego akurat w tym miejscu rośliny są w innej kondycji.
- Wielkość obszaru, z którego wykonamy próbę zbiorczą nie powinna przekraczać czterech hektarów. Na próbę zbiorczą składa się od 10 do 20 miejsc z których zostanie pobrana gleba.
- Każda próbka powinna być pobrana za pomocą laski Egnera, z przekroju gleby od jej powierzchni do głębokości 20 centymetrów. Opcjonalnie glebę można pobrać za pomocą szpadla, dbając o to, aby pobrać próbę równomiernie z całej warstwy ornej.
- Zaleca się, aby glebę pobierać z wyznaczonej powierzchni według jednego z trzech schematów poruszania się zapewniających reprezentatywność próby:
Fot. 2. Zalecane trasy poruszania się po fragmencie badanego pola zapewniające równomierność i reprezentatywność próby. - Próbki pierwotne należy dokładnie wymieszać i zapakować około 0,5 kg do oznaczonego pudełka lub worka strunowego. Oznaczenie próby warto odnotować na schemacie pola, aby później łatwo zidentyfikować jej pochodzenie.
- Próbki powinno się jak najszybciej dostarczyć do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej, wraz z dowodem opłaty, który zagwarantuje rozpoczęcie analiz.
Fot. 2. Zalecane trasy poruszania się po fragmencie badanego pola zapewniające równomierność i reprezentatywność próby.
Próbki nie powinny zawierać materiału roślinnego w postaci resztek pozbiorowych czy grubych korzeni, które mogą zaburzyć faktyczną zasobność gleby. Z tego samego powodu pobieranie prób glebowych należy wykonywać przed nawożeniem. Fragmenty pola z szczególną, widoczną zmiennością glebową lub roślinną wymagają pobierania osobnych próbek i niemieszania ich z inną glebą, aby poznać przyczyny zróżnicowania.
Wyniki podstawowych analiz zwracane przez Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze zawierają informacje o pH gleby, potrzebach wapnowania, zawartości fosforu, potasu i magnezu.
Fot. 3. Wyniki badania gleby pozwolą zracjonalizować nawożenie.
Przy spadającej rentowności upraw rolniczych, wykonywanie analiz glebowych jest najlepszym sposobem na szukanie oszczędności. Na ich podstawie można bezpiecznie dokonać redukcji nawożenia w przypadku wysokich i bardzo wysokich zasobności składników lub zainwestować w wapno poprawiając wykorzystanie makroelementów. Jeżeli analizy wykażą niskie zasobności składników pokarmowych, wówczas nawożenie może przynieść efektywny wzrost plonów. Średnie zawartości składników to wskazanie do nawożenia odpowiadającego składnikom wynoszonych z pola w postaci plonu nasion i słomy. Jeżeli pole okaże się zróżnicowane pod względem zawartości pierwiastków, wówczas można zastosować nawozy tylko tam, gdzie ich brakuje, zamiast stosowania jednakowej dawki na całej powierzchni. W ten sposób można wyrównać pole i wyeliminować słabsze fragmenty. Badania bardziej zaawansowanych właściwości takich jak skład granulometryczny, zawartość węgla organicznego i próchnicy może pomóc wyjaśnić nam problemy z magazynowaniem wody w glebie. Ta wiedza jest niezbędna w przypadku chęci zmian i poprawy jakości swoich gleb, poprzez prowadzenia dodatkowych źródeł materiału organicznego, lub poprawy życia biologicznego gleby.
