USD -
4.0559
EUR -
4.3309
GBP -
5.0589
DKK -
0.5805
Zbliża się termin, kiedy rolnicy zgodnie z przepisami mogą ruszyć z nawożeniem azotowym. Pierwsza dawka azotu jest dla roślin najważniejsza, a więc jej wysokość oraz nawóz w jakim zostanie dostarczona nie może być przypadkowa. Powinna być zależna także od naszych dalszych planów nawożenia i na tej podstawie dobrać odpowiednią strategię. Czy sypanie jednej dawki azotu ma sens?
Nawożenie azotowe w tym sezonie to nie lada wyzwanie i ogromna odpowiedzialność. Wielu rolników deklaruje radykalne cięcia nawożenia. Decyzja ta powinna być jednak dobrze przemyślana, bo pochopne działania podjęte w nadmiarze emocji mogą przynieść fatalne skutki. Trzeba wiedzieć, gdzie i ile uciąć, aby straty w plonie były jak najmniejsze.
Pierwsza dawka jak śniadanie
Śniadanie nazywane jest najważniejszym posiłkiem dnia, a takim jest dla roślin pierwsze nawożenie azotowe. Ogromną krzywdę zrobili urzędnicy rolnikom ustalając sztywny kalendarzowy termin możliwości zastosowania azotu w uprawach polowych. Pogody nie da się zamknąć w ramach, często zdarza się, że 1 marca wegetacja jest już w pełni i rośliny czekają na azot. W okresie, w którym uprawy powinny intensywnie rosnąć niezbędna jest odpowiednia ilość składników pokarmowych. Jeżeli rośliny zaczną głodować rozpoczną się procesy obronne takie jak redukcja pędów bocznych bez których niemożliwe będzie wykorzystanie pełnego potencjału plonowania. Stąd bierze się powiedzenie, że to azot powinien czekać na rośliny a nie odwrotnie.
Wysokość pierwszej dawki w zbożach zależy między innymi od stopnia rozwoju roślin i typu gleby, na której rosną. Mocne plantację, posiadające co najmniej 4 dobrze rozwinięte pędy rosnące na glebie dobrej klasy, nie potrzebują tak dużej dawki startowej jak późno siane zboża na gorszych stanowiskach. Po pierwsze, prawidłowo rozwiniętych plantacji, nie trzeba dodatkowo pobudzać do intensywnego i szybkiego rozwoju, bo mają już odpowiedni potencjał pod budowę plonu, a dobra gleba gwarantuje większy zapas azotu. W takiej sytuacji pierwsza dawka nie musi być wysoka i wystarczy 50-60 kilogramów azotu na hektar. Na dobrze rozwiniętych plantacjach znacznie ważniejsza i wyższa będzie druga dawka, która będzie miała za zadanie wzmocnić rozwój zawiązków kłosów.
Natomiast zboża z kilkoma liśćmi lub szpilkujące, siane po kukurydzy wymagają dokrzewienia, do którego pobudzi je duża dawka azotu w formie saletrzanej. Brak odpowiedniej ilości pędów na jednostce powierzchni, przełoży się na mniejszą ilość kłosów a tym samym na niższy plon. Zakładając plon powyżej 6 ton z hektara z takiej plantacji, w pierwszej dawce należy dostarczyć co najmniej 80 kg N/ha aby rośliny mogły szybko nadrobić opóźnienia w rozwoju.
Rzepak nie lubi kompromisu i aby uzyskać wysoki plon, równie wysokie musi być nawożenie. Wiosną startuje z rozwojem najwcześniej spośród roślin, a jego dobowe przyrosty masy są najwyższe. Stąd już w pierwszej dawce należy dostarczyć takich ilości azotu, aby nie zabrakło go do rozwoju. W przypadku tego gatunku należy zadbać także o siarkę, którą możemy zastosować w najbliższym czasie, jeśli wystąpią sprzyjające warunki i nie planujemy stosować później nawozu azotowo-siarkowego. 1 marca należy zastosować co najmniej 90 kilogramów azotu, jeśli jesienią rzepak miał minimum 10 liści i na naszych polach możemy spodziewać się plonu w okolicy trzech ton.
Należy pamiętać, że podane dawki są orientacyjne, zakładające niewielkie zapasy azotu w glebie przy średniej jakości gleb – dominujące w naszym kraju a pełny obraz sytuacji można mieć tylko wtedy, kiedy wykonamy badania na zawartość azotu w glebie i na tej podstawie dostosujemy ilość wysianego nawozu pod aktualną kondycję roślin na naszym polu.
Jaki wybrać nawóz?
Sprawa nie jest jednoznaczna i zależy od kondycji plantacji i gleby na jakiej gospodarujemy. Ważna jest jej pojemność sorpcyjna – czyli zdolność do magazynowania wody i składników odżywczych. Plantacje w optymalnym stadium rozwoju na ten moment, czyli z 3-4 rozkrzewieniami w przypadku zbóż i co najmniej 10 liśćmi w przypadku rzepaku na dobrych glebach można rozważyć zastosowanie nawozu, w którym przeważa forma amonowa. Oferowany na rynku saletro-siarczan zawierający 26% azotu w tym 7% w formie saletrzanej będzie przydatny na plantacjach niewymagających dokrzewienia i dużych ilości azotu ze względu na spore zapasy glebowe. Niewielka ilość azotu azotanowego, który nie jest zatrzymywany przez kompleks sorpcyjny zostanie szybko pobrana przez rośliny, a azot amonowy, mniej podatny na wymywanie będzie dostępny dla roślin w każdej chwili.
Nawóz ten jednak nie sprawdzi się w przypadku plantacji potrzebujących silnej dawki startowej na dokrzewienie. Pobudzająco na enzymy odpowiedzialne za krzewienie się zbóż działa tylko forma azotanowa azotu i w przypadku słabych zbóż powinniśmy wybierać nawozy, które zawierają jej najwięcej. Są nimi saletra amonowa lub nawozy azotowe z siarką, zawierające po równo formy azotanowej i amonowej.
Stosowanie RSM-u na pierwszą dawkę jest też możliwe, ale wymaga aplikacji większej ilości nawozu, ze względu na to, że połowę azotu stanowi forma amidowa, która potrzebuje znacznie wyższych temperatur do tego, aby zaszły przemiany do form przyswajanych przez rośliny. Zmniejszy to jednak wymaganą ilość azotu przez rośliny w kolejnej dawce.
Przez wspomnianą wcześniej formę amidową azotu, mocznik nie jest użytecznym nawozem w startowej dawce azotu.
Czy możliwe jest nawożenie tylko jedną dawką azotu?
Azot jest niezbędny roślinom do wzrostu aż do końca fazy nalewania ziarna, która trwa do końca czerwca a czasem dłużej. Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy nasza gleba jest w stanie zgromadzić na tyle dużo azotu, aby rośliny mogły z niej czerpać przez kolejne 4 miesiące? Wszystko zależy także jakie plony chcemy i możemy realnie osiągnąć. Z pewnością, w strategii nawożenia azotem jedną dawką nie wyprodukujemy pszenicy o jakości konsumpcyjnej ani nie osiągniemy plonów powyżej 7 ton. Jeżeli jesteśmy tego świadomi, to przy chęci zastosowania całości azotu na raz powinniśmy wybrać nawozy z formami o różnej dynamice dostępności i pobierania. W tym przypadku sprawdzi się saletro-siarczan, którego forma amonowa będzie mogła zostać zatrzymana w kompleksie sorpcyjnym, a jeszcze lepiej sprawdzi się RSM, gdzie są dostępne wszystkie trzy formy azotu. Należy mieć na uwadze, że jednorazowa aplikacja całości przewidzianego azotu niesie ze sobą ryzyko jego wypłukania w przypadku ulew, co może skutkować głodem azotowym roślin w późniejszych fazach.
