USD -
4.0341
EUR -
4.3213
GBP -
5.0598
DKK -
0.5794
W związku z odbywającymi się Europejskimi Dniami Ptaków naukowcy z Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu po raz pierwszy zorganizowali spacer ornitologiczny, połączony z silnymi wątkami terapeutycznymi i jak się okazało, poznańsko-historycznymi.
Zatem wymyślona nazwa PeSTka okazała się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę, jasno bowiem nawiązywała do poznańskości (poprzez nawiązanie do popularnej nazwy szybkiego tramwaju), ale i do trudności – okazała się, że zaproponowana trasa była do pokonania dla osób w różnej kondycji i wieku (uczestnicy liczyli sobie od 2 do ponad 75 lat!).
- Może to przez cukierki krówki, którymi poczęstowaliśmy uczestników spaceru, zapewniając, że taka dawka kalorii nie zaszkodzi, bowiem zdecydowanie zostanie spalona – żartuje prof. Tadeusz Mizera, współprowadzący spotkanie.
Rozpoczęliśmy pod pomnikiem Siewcy autorstwa Marcina Rożka, gdzie poinformowano o planie spaceru – wiadomo porządek musi być – kolejnych przystankach na trasie, kulturowym znaczeniu ptaków, jak i specyfice spacerów ptasio-terapeutycznych.
Zgodnie z zaleceniami koncepcji ornitologii terapeutycznej (szerzej o tym w książce - kliknij) nie ścigaliśmy się kto zobaczy więcej i najrzadszych gatunków, a po prostu chcieliśmy spędzić wspólnie czas na świeżym powietrzu, zaś ptaki są wspaniałym dodatkiem. Dzięki ich obecności ćwiczymy uważność, skupiamy się na głosach i wyglądzie, ale ulegamy całemu urokowi środowiska.
Zdjęcie grupy uczestników pod pomnikiem Siewcy (Fot. Paweł Lenarczyk)
Pustułka na Collegium Maximum nie zawiodła i była pierwszym obserwowanym gatunkiem (Fot. Jacek Bukowski)
Pierwszym kulturowym nawiązaniem do ptaków, był mural przy Collegium Maximum, gdzie przedstawione są wizerunki trzech gatunków ptaków: zimorodka, rudzika i … koguta. Dalej przemaszerowaliśmy pod UCMW, gdzie była okazja, by wspomnieć o naszym dobrze działającym na rzecz ratowania ptaków Ptasim Azylu, a jednocześnie zwrócić uwagę, że czasami ludzka działalność, okazywana na siłę empatia, może tragicznie się dla ptaków skończyć, zwłaszcza dla podlotów, które w przypływie dobrych myśli bywają zabierane z trawników i skwerów i przynoszone do azylu, choć w ten sposób zabierane są spod opieki rodziców. Ten wątek postępowania z ptakami zdecydowanie wymaga szerszej refleksji edukacyjnej.
Kupując i instalując budki lęgowe dla ptaków – kierujmy się jakością wykonania (Fot. Jacek Bukowski)
W czasie spaceru pokazywano także jak zaprosić ptaki bliżej siebie – do ogródka, a nawet na balkon. Oczywiście kluczem mogą być odpowiednie budki lęgowe i karmniki, przy czym koniecznie należy zwracać uwagę na jakość ich wykonania – po prostu powinny spełniać standardy ornitologiczne. Wielką zasługę w rozpowszechnianiu budek lęgowych, ale i szeroko pojętych badaniach nad biologią ptaków i popularyzacją ornitologii miał prof. Jan Bogumił Sokołowski, przy którego pamiątkowej tablicy na budynku Kolegium Cieszkowskich także chwilę się zatrzymaliśmy i prof. Mizera opowiedział szereg anegdot z życia tego uczonego. Prof. J. Sokołowski był organizatorem i pierwszym dziekanem Wydziału Zootechnicznego WSR. Był także czas na opowieści związane z terapeutyczną rolą ptaków w chwilach krytycznych, w trakcie, jak i po wojnie. Ciekawostką, o której mało kto wie, jest informacja, iż w trakcie II wojny światowej jako nazistowski oficer przebywał w Poznaniu Konrad Lorenz - twórca nauki o zachowaniu zwierząt – etologii, laureat Nagrody Nobla. Ptaki zdecydowanie pomogły mu w ułożeniu powojennych relacji z innymi badaczami.
Po wątkach historycznych i wejściem na teren Ogrodu Dendrologicznego UP, rozpoczęliśmy bardziej przyrodniczy charakter spaceru. Był czas na chwilę odpoczynku, rozmowy o terapeutycznej roli ognia i spotkań przy ogniskach (więcej o terapeutycznej roli ognia np. tutaj- kliknij), wspólnym rozwiązywaniu problemów. Następnie przeszliśmy się do Parku Sołackiego i tutaj wreszcie można było bliżej zobaczyć wiele gatunków. Posłuchać o nietypowym podziale ról płciowych u kokoszki wodnej, syndromie brzydkiego kaczątka u łabędzi, a także o wyglądzie kaczek krzyżówek, czy precyzyjniej mówiąc, przede wszystkim kaczorów tego gatunku.
Kokoszka wodna – to idealny gatunek to stymulowania rozmów o roli płci u ptaków (Fot. Marta Nowak)
Frekwencja była doprawdy zaskakująca i na spacer przybyło około pięćdziesięciu osób. To zdecydowanie za dużo na prowadzenie terapii, ale ufamy, że ziarno zostało posiane. Pogoda fantastyczna, ptaków mogłoby być zdecydowanie więcej, chociaż i tak widziana w Parku Sołackim pliszka górska okazała się wspaniałym bonusem dla naszej wyprawy. Uczestnicy wyglądali na naprawdę zadowolonych, a czas spotkania się nawet nieco przedłużył, bowiem pytaniom o ptaki, o nasze relacje z nimi i o wątki zdrowotne praktycznie nie było końca.
Pliszka górska – gatunek, który wzbudził najwięcej emocji (Fot. Marta Nowak).
Uczestnikom obiecaliśmy informacje o pewnych aspektach praktycznych terapii z ptakami. Oto one – specjalne broszury – dostępne za darmo w formacie PDF:
https://www.lundbeck.com/content/dam/lundbeck-com/europe/poland/pdfs/Zeszyt%20ćwiczeń%20nowe%20ptaki.pdf
https://www.lundbeck.com/content/dam/lundbeck-com/europe/poland/pdfs/zeszyt%20ćwiczeń%20lundbeck%20ptaki.pdf
Zdecydowana większość uczestników dopytywała o kolejne spacery, a nawet żartobliwie pytali, o której i gdzie spotykamy się w następną sobotę. No nie tak szybko, teraz czas na zajęcia indywidualne, a o czasie i miejscu następnego spotkania będziemy informować.
Lista zaobserwowanych gatunków – w kolejności odnotowania:
Pustułka
Grzywacz
Gołąb miejski
Gawron
Kawka
Dzięcioł zielony
Pliszka siwa
Mysikrólik
Kos
Śpiewak
Zięba
Rudzik
Kowalik
Pliszka górska
Krzyżówka
Kokoszka wodna
Modraszka
Bogatka
Dodatkowa literatura
Ponieważ uczestnicy dopytywali o literaturę naukowa o ptakach Poznania i znaczeniu spacerów ornitologicznych, to przedstawiamy kilka pozycji.
Mizera, T. (1980). Ptaki Parku Sołackiego w Poznaniu w latach 1975-1977. Rocz. AR Poznań, 122, 31-39.
Mizera, T. (1988). Badania ekologiczne synantropijnej awifauny dzielnicy Sołacz w Poznaniu w latach 1975-1984. Acta Zoologica Cracoviensia, 31(1 (1-10)).
Mizera, T., & Kozłowski, P. (1992). Gniazdowanie ptaków w skrzynkach lęgowych na terenach zieleni miejskiej Poznania oraz porównanie z wynikami z Warszawy. Acta Ornithologica, 27(1), 35-47.
Murawiec, S., & Tryjanowski, P. (2020). Psychiatra patrzy na ptaki w czasie pandemii COVID-19: obserwacje, introspekcje, interpretacje. Psychiatr Psychol Klin, 20, 94-97.
Tryjanowski, P., Murawiec, S., & Grimalt, R. (2022). Nature and mental health—birding is a proven solution. Alpha Psychiatry, 23(5), 262-263.
Tryjanowski, P., Murawiec, S., & Randler, C. (2023). No such Thing as Bad Birding Weather, but Depends on Personal Experience. Leisure Sciences, 1-13.
