USD -
3.9415
EUR -
4.2773
GBP -
5.0709
DKK -
0.5732
Polska już dawno temu przestała być liderem w produkcji wełny. Obecnie za kg runa owczego hodowcy otrzymują nawet mniej niż 1 zł. Nie zwraca to kosztów strzyżenia. Czy na hodowli owiec da się jeszcze zarobić?
Na wełnie ciężko się wzbogacić
Czasy, kiedy prawdziwym było powiedzenie kto ma owce, ten ma co chce są raczej przeszłością. Dzisiaj również można zarobić na ich hodowli, ale nie jest to łatwe. Z pewnością dużych zysków nie przyniesie hodowla owiec nastawiona na produkcję wełny. Na świecie wraca moda na wykorzystywanie naturalnych włókien w produkcji odzieży, jednak wełna nadal słabo się w je wpisuje. Przez wielu uznawana jest za niezrównoważoną. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj: Owcza wełna: naturalna, modna, nieekologiczna?
Poza tym, Polska już dawno temu straciła swoją pozycję jako producenta wełny. Nie mamy w kraju nawet jednej przędzalni. Obecnie prym w produkcji wełny wiodą Australia i Nowa Zelandia, które dysponują hektarami pastwisk doskonale nadającymi się do wypasu.
Obecne ceny wełny w Polsce nierzadko nie pokrywają nawet w pełni kosztów ostrzyżenia zwierzęcia. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, w 2010 roku za 1 kg wełny otrzymać można było średnio 4,33 zł, co było dość przyzwoitą ceną. W 2019 roku przeciętna cena wynosiła już tylko 3,09 zł/kg, a w 2020 roku 2,58 zł/kg. W 2021 roku średnia cena spadła do 1,48 zł/kg. Za ostrzyżenie jednej sztuki strzygacze biorą ok. 4 zł. Od jednej owcy, w zależności od rasy, możemy uzyskać od 2 do 5-6 kg wełny. Łatwo skalkulować, że w ostatecznym rozrachunku jest to słaby interes – zwłaszcza, że podane ceny dotyczą posortowanego już gatunkowo i kolorystycznie runa.
W praktyce wielu hodowców otrzymuje za wełnę jeszcze mniej – 50-80 gr za kg - zwłaszcza jeśli decyduje się na utrzymywanie rodzimych ras owiec. Nie są one tak samo produktywne jak przykładowo merynos, który zdominował hodowle w Australii i Nowej Zelandii. Z jednej owcy rasy merynos można pozyskać 6 kg świetnej jakościowo wełny – miękkiej, puszystej, z cienkimi, długimi włóknami. Nie wszystkie regiony Polski nadają się do utrzymywania tej rasy – przykładowo na Podhalu klimat jest dla niej zbyt surowy. Hodowla rodzimych ras ma jednak również swoje zalety, głównie dzięki dopłatom, które można na nie otrzymać.
Jeszcze trudniej od owczego runa jest sprzedać owcze skóry – kożuchy z owczych skór wyszły z mody i dzisiaj praktycznie nikt ich nie skupuje. Oznacza to, że hodowcy nie tylko nic za nie nie otrzymują, ale muszą jeszcze wyłożyć dodatkowe środki na ich utylizację.
Z czego więc utrzymują się hodowcy?
Obecnie głównym źródłem zysków z hodowli owiec jest produkcja jagniąt rzeźnych. Do sprzedaży przeznacza się 5-miesięczne jagnięta o wadze od 25 do 50 kg. Ceny za kilogram żywca wahają się od 7 do 9 zł. Niestety przy obecnych wysokich kosztach paszy i ogólnie utrzymania zwierząt opłacalność produkcji jagniąt również spada. Ma jednak znacznie lepsze perspektywy od produkcji wełny. Szybkość i wydajność przyrostów masy ciała jagniąt zależy od wybranej rasy i sposobu żywienia. Wśród krajowych ras owiec do chowu nastawionego na produkcję jagniąt świetnie nadają się białogłowa owca mięsna i owca czarnogłówka.
O cechach naszych rodzimych ras owiec pisaliśmy więcej tutaj: Rodzime rasy owiec: czy wciąż jest dla nich miejsce?
Jeszcze kilka lat temu jagnięcina produkowana w Polsce trafiała głównie do Włoch i Holandii. Obecnie duża część produktu zostaje na krajowym rynku. Zainteresowanie jagnięciną, jako zdrowym i unikalnym w smaku mięsie wśród polskich konsumentów rośnie.
Duże znaczenie dla opłacalności hodowli owiec w Polsce mają również dopłaty, m.in. w ramach programu zachowawczego rodzimych ras. Dopłatę w wysokości do 500 zł/szt możemy uzyskać, jeśli utrzymujemy co najmniej 10-30 (w zależności od rasy) owiec matek rasy olkuskiej, 15 owiec matek rasy: cakiel podhalański, barwna owca górska, polska owca pogórza, czarnogłówka, 30 owiec matek rasy merynos polski w starym typie albo 10 owiec matek pozostałych ras. Dokładne zasady przyznawania dopłat można znaleźć tutaj: https://www.gov.pl/web/arimr/informacje---pakiet-7-zachowanie-zagrozonych-zasobow-genetycznych-zwierzat-w-rolnictwie
Źródła dostępne u autorki
