Janusz Terka o ekoschematach: Będziemy tonąć w biurokracji zamiast pracować w gospodarstwie

- Jeśli chodzi o pieniądze za dobrostan na bydło i świnie, to nie wygląda to zbyt dobrze. Jeśli chodzi o pieniądze na tucz otwarty to wygląda to źle. Nie ma dobrych rozwiązań jeśli chodzi o hodowców w tuczu otwartym, przynajmniej w tej propozycji, którą przedstawił w środę minister rolnictwa – uważa Janusz Terka – hodowca trzody chlewnej i przewodniczący piotrkowskiej Solidarności RI. 

 

W środę w  Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się spotkanie konsultacyjne wicepremiera, ministra rolnictwa i rozwoju wsi Henryka Kowalczyka z posłami z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP oraz przedstawicielami organizacji rolniczych reprezentujących sektor produkcji roślinnej i zwierzęcej. Celem spotkania było omówienie propozycji wprowadzenia nowego systemu punktowego w ramach ekoschematów.

 

- Na razie nie znamy szczegółów poszczególnych rozwiązań i otrzymaliśmy tylko pobieżne dane. Konsultacje mają zakończyć się do poniedziałku. Jeśli chodzi o produkcje roślinną, to promowana jest uprawa bezorkowa. Miejmy nadzieję, że zostaną wprowadzone rozwiązania, które uproszczą tą całą procedurę weryfikacji tego, co rolnicy mają zrobić jeżeli chodzi o zdobywanie punktów w ramach prowadzenia uprawy w odpowiedni sposób i dokumentowanie tego. Jeżeli to się nie zmieni, to bardziej będziemy siedzieć w papierach i zajmować się logowaniem do różnego rodzaju aplikacji. Będziemy tonąć w biurokracji zamiast pracować w gospodarstwie – twierdzi uczestnik spotkania, Janusz Terka.

 

- Potrzebne są lepsze rozwiązania. Rolnicy rezygnują masowo z hodowli trzody chlewnej. Niestety, w ramach ekoschematów tych pieniędzy dla trzodziarzy jest malutko. Teoretycznie dla cykli zamkniętych fundusze są większe, ale pula pieniędzy jest nieznana. Znamienne jest jednak, że minister uważa, że trzeba wspierać cykl zamknięty i promować ten sposób hodowli zwierząt w Polsce. Zapomina się jednak o producentach prosiąt i o tych, którzy te prosięta dalej tuczą. Nie wygląda to dobrze na tę chwilę. Te propozycje przedstawione przez ministerstwo na pewno nie będą miały dużego wpływu na hodowlę trzody chlewnej w Polsce. Brakuje konkretów, a mowa jest jedynie o wsparciu o znaczeniu symbolicznym. Najciekawszym rozwiązaniem może być premia dla rolników stosujących nawozy naturalne. To jednak też trzeba udoskonalić. Rolnik, który ma hodowlę w systemie ściółkowym i wywiezie obornik w pole, przyorując go w ciągu 12 godzin, będzie miał możliwość korzystania z dodatkowych pieniędzy. Teraz jest proponowana punktacja dla rolników zajmujących się uprawą roślin i dla przykładu: rolnik, który ten obornik wywiezie i przyorze, to jest propozycja, że dostanie dwa punkty, a ten, który wymiesza słomę z glebą dostanie trzy punkty. Więcej pracy i kosztów jest przy wywożeniu obornika. Liczymy na to, że będzie to zmienione, po to żeby choćby pośrednio ułatwić hodowcom dostęp do tych pieniędzy. Po ogólnym zapoznaniu się z propozycją ministerstwa, stwierdzam, że jest ona niekorzystna dla hodowców – mówi rolnik z powiatu piotrkowskiego.

 

- Obecnie na rynku jest mało żywca wieprzowego. Mocne obniżki na giełdzie niemieckiej sprzed kilku tygodni nie przełożyły się do końca na rynek polski. Jak to powiedział jeden z uczestników dyskusji, że z hodowlą świń w Polsce jest tak jak z tą przyczepą co toczy się pomału. Jak raz pchniesz, to ona będzie się toczyła dalej, ale jak się zatrzyma, to już bardzo ciężko ją rozruszać. Jeżeli ktoś rezygnuje z hodowli świń w Polsce, to później już nie chce do niej wracać. Musiałaby się mocno zmienić sytuacja na rynku zbóż. Wpływ Ukrainy na to co dzieje się w Polsce jest bardzo duży. To zboże jedzie do nas i nie ma się co czarować. Do tego mamy wysokie ceny paliwa i wysokie koszty pracy oraz zakupu nawozów. Do tego może być problem ze zbytem ziarna, bo ukraińskie zboże paraliżuje logistykę. Najbliższy czas pokaże ile znaczy hodowla świń w Polsce dla producentów zbóż. Poprzednie lata były o tyle dobre, że bardzo dużo tego zboża wyjeżdżało z Polski, a teraz ten wywóz przez ukraiński tranzyt może być utrudniony – zauważa Janusz Terka.

 

Propozycje ministerstwa

 

Podczas środowego spotkania przedstawiona została propozycja systemu punktowego w ramach Planu Strategicznego WPR 2023–2027 w odniesieniu do ekoschematu – Rolnictwo węglowe oraz niektórych gatunków zwierząt objętych ekoschematem – Dobrostan zwierząt.

 

Pozostałe ekoschematy, tj. Obszary z roślinami miododajnymi, Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin, Biologiczna ochrona upraw, Retencjonowanie wody na TUZ, Rolnictwo ekologiczne, nie będą objęte systemem punktowym.

 

W przypadku ekoschematu – Rolnictwo węglowe MRiRW zaproponowało, aby była to interwencja łącząca kilka praktyk, tj.:

- ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt;

- międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe;

- opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariantu podstawowego i wariantu z wapnowaniem;

- zróżnicowana struktura upraw;

- wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji;

- stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo;

- uproszczone systemy uprawy.

 

Ponadto MRiRW zaproponowało, aby katalog ten został rozszerzony o nową praktykę dotyczącą wymieszania słomy z glebą.

 

Do każdej z tych praktyk zaproponowano przypisanie odpowiedniej liczby punktów, które odpowiadałyby wysokości proponowanej stawki za daną praktykę. Punkty byłyby przyznawane do każdego ha, na którym realizowana byłaby dana praktyka. Zaproponowano również określenie warunku dostępu do ekoschematu.

 

W przypadku ekoschematu – Dobrostan zwierząt MRiRW zaproponowało, aby systemem punktowym objąć bydło i świnie, jednak punktacja byłaby zróżnicowana zarówno pomiędzy gatunkami zwierząt, jak i w obrębie gatunku. Pozwoli to na odzwierciedlenie rzeczywiście ponoszonych kosztów i utraconych dochodów, które są mocno zróżnicowane w zależności od gatunku i grupy technologicznej zwierząt. Zaproponowano, aby warunkiem przystąpienia do realizacji ekoschematu była realizacja praktyki polegającej na zapewnieniu zwierzętom zwiększonej o co najmniej 20 proc. powierzchni bytowej w budynkach. Ponadto rolnik będzie mógł z listy praktyk dedykowanych danej grupie zwierząt wybrać te, które chce realizować. Warunek ten nie dotyczyłby jedynie wypasu krów mlecznych.