W dwóch tysiącach największych stad hodowana jest ponad połowa polskiego pogłowia świń

Hodowle do 100 świń stanowią obecnie 81% liczby stad w Polsce. Znajduje się w nich jednak jedynie 14% krajowego pogłowia. Z kolei hodowle powyżej 100  sztuk odpowiadają za 19% stad krajowych i 86% pogłowia.

 

Na przestrzeni ostatniego roku każdego dnia w Polsce ubywało średnio po 92 stada. Najbardziej dramatyczna sytuacja panowała w pierwszym kwartale roku, kiedy hodowcy likwidowali nawet 250 stad dziennie.  12 stycznia br. w Polsce było zarejestrowanych 70 tys. stad trzody chlewnej – wynika z informacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). W porównaniu z początkiem 2021 r. ich liczba zmniejszyła się o ponad 32%, a w porównaniu z końcem 2019 r. – o ponad 41%.

 

Na decyzję o rezygnacji z hodowli wpływ miały przede wszystkim nieopłacalna produkcja i rozprzestrzeniająca się epidemia Afrykańskiego pomoru świń (ASF). Z powodu ASF wszystkie województwa, w części lub całości, objęte są ograniczeniami.

 

 

Zmiana w hodowli trzody chlewnej w Polsce w latach 2019-2022 (Źródło: ARiMR, obliczenia własne Gobarto)
Data	Liczba stad	Spadek w proc.
		31.12.2019 = 100%	6.01.2021 = 100%
31.12.2019	119 784	0	-
30.06.2020	109 646	-8,5	-
06.01.2021	103 639	-13,5	0
07.04.2021	80 788	-32,6	-22
16.08.2021	76 729	-35,9	-26
30.11.2021	72 134	-39,8	-30,4
12.01.2022	70 177	-41,4	-32,3

 

Pogłowie mniejsze o 10%

 

Choć Wielkopolska jest najważniejszym regionem hodowli świń w Polsce, to w niej odnotowano jedne z największych procentowych spadków pogłowia w ciągu roku – o 21%, tj. 670 tys. sztuk.  Przełożyło się to na 3% zmniejszenie udziału regionu w krajowym pogłowiu – do 25%.

 

W trzech kolejnych województwach o największej liczbie trzody, tj. mazowieckim, kujawsko-pomorskim i łódzkim (łącznie 1/3 krajowego pogłowia) ubyło odpowiednio 9%, 8% i 17% świń. Jedynymi regionami ze wzrostami są woj. opolskie i zachodniopomorskie. To drugie, jak wynika z danych ARiMR z połowy stycznia br., o 50% zwiększyło swoje pogłowie w ostatnim roku.

 

W skali kraju wzrost pogłowia w woj. zachodniopomorskim był niewielki. Miał on jednak kluczowe znaczenie do zmniejszenia spadku pogłowia w Polsce w porównaniu z listopadem 2021 r. (świętokrzyskie, łódzkie i lubelskie jako jedyne odnotowały wzrosty względem listopada 2021 r.,
ale łącznie tylko o 43 tys. świń).

 

Całkowite pogłowie trzody w Polsce na 12 stycznia br. wyniosło 10,1 mln sztuk i było o 10% niższe niż na początku minionego roku. Półtora miesiąca temu pogłowie liczyło 9,9 mln sztuk. Jako że za zmianę odpowiada jedno województwo i jest zdecydowanie za wcześnie, aby wyciągać jakiekolwiek wnioski.

 

Pogłowie trzody chlewnej w Polsce (Dane: 12.01.2022, źródło: ARiMR, obliczenia własne Gobarto)
	w sztukach		w sztukach	w proc.
	06.01.2021	12.01.2022	od 6.01.2021 do 12.01.2022
dolnośląskie	194 002	161 864	-32 138	-16,6
kujawsko-pomorskie	1 168 630	1 080 414	-88 216	-7,5
lubelskie	488 135	435 679	-52 456	-10,7
lubuskie	196 534	189 845	-6 689	-3,4
łódzkie	1 223 775	1 017 375	-206 400	-16,9
małopolskie	143 712	128 316	-15 396	-10,7
mazowieckie	1 449 167	1 313 249	-135 918	-9,4
opolskie	410 612	415 723	5 111	1,2
podkarpackie	160 655	122 538	-38 117	-23,7
podlaskie	350 749	332 358	-18 391	-5,2
pomorskie	657 231	654 542	-2 689	-0,4
śląskie	253 804	239 359	-14 445	-5,7
świętokrzyskie	239 701	219 921	-19 780	-8,3
warmińsko-mazurskie	668 899	596 387	-72 512	-10,8
wielkopolskie	3 175 000	2 505 592	-669 408	-21
zachodniopomorskie	486 094	728 701	242 607	49,9
Ogółem	11 266 700	10 141 863	-1 124 837	-10

 

Postępująca profesjonalizacja hodowli

 

W ostatnim roku hodowcy likwidowali stada trzody chlewnej niezależnie od ich wielkości. Znaczny spadek ich liczby dotyczył przede wszystkim małych hodowli. Zniknęło co drugie gospodarstwo liczące do 10 świń i co czwarte – od 11 do 100 świń. Najrzadziej likwidowane były stada powyżej 101 świń – ich liczba spadła o 15%.

 

Najmniejsze gospodarstwa zamykane były m.in. w wyniku decyzji administracyjnych dotyczących niespełnienia wymogów bioasekuracyjnych dla stref zagrożonych i zapowietrzonych ASF. Dodatkowo prowadzenie hodowli poniżej kilkuset świń obecnie jest jeszcze mniej opłacalne niż w poprzednich latach. W związku z sytuacją rynkową postępuje dalsza profesjonalizacja hodowli.

 

Stada trzody chlewnej w Polsce (źródło: ARiMR)
	06.01.2021	12.01.2022
1-5 szt.	24 384	11 577
6-10 szt.	13 737	8 344
11-100	11 101	7 829
16-20 szt.	7 142	5 102
21-30 szt.	10 602	7 708
31-40 szt.	6 447	4 932
41-50 szt.	4 454	3 423
51-100 szt.	10 411	8 238
101-1000 szt.	13 285	11 072
pow. 1000 szt.	2 076	1 952

 

Hodowle do 100 świń stanowią obecnie 81% liczby stad w Polsce, znajduje się w nich jednak jedynie 14% krajowego pogłowia. Z kolei hodowle powyżej 100 odpowiadają za 19% stad krajowych i 86% pogłowia. Jednocześnie w 2 tys. największych stad hodowana jest ponad połowa krajowego pogłowia świń.   

 

 

Stada większe o 1/3

 

W połowie stycznia w jednym stadzie hodowanych było średnio 145 świń. Oznacza to, że w ciągu roku średnia wielkość stada zwiększyła się o 1/3. 20 lat temu, gdy hodowla trzody była niezwykle rozproszona, stada liczyły średnio 25 świń, czyli były prawie sześciokrotnie mniejsze.

 

Polska w porównaniu z krajami przodującymi w hodowli trzody chlewnej wciąż posiada małe stada. Stado w Niderlandach jest średnio 19 razy większe, a w Danii – 26 większe niż w Polsce.

 

 

Źródło: Gobarto