KZP-PTCH: nieuzasadnione podważanie jakości polskiej wieprzowiny może spowodować trudne do odwrócenia konsekwencje dla sektora

Produkcja wieprzowiny w Polsce stanowi 12% produkcji rolno-spożywczej, której wielkość wynosi 100 mld złotych. Pomimo problemów strukturalnych oraz wieloletnich zaniedbań, które doprowadziły do spadku krajowego pogłowia świń i wzrostu importu, branża produkcji wieprzowiny należy do najważniejszych sektorów krajowego rolnictwa.

Kraje Unii Europejskiej produkują więcej żywności niż wynoszą potrzeby ludności zamieszkującej na jej terytorium. Dotyczy to również wieprzowiny i produktów wieprzowych. Wskaźnik samowystarczalności UE w wieprzowinę w 2017 roku wyniósł 114. Rezultatem wysokiej podaży jest silna konkurencja podmiotów produkujących wyroby wieprzowe zarówno na rynku wspólnotowym, jak i rynkach trzecich. Jednym z najważniejszych warunków utrzymania się produktów na rynku żywności jest ich jakość. Nawet drobne potknięcia dotyczące jakości mięsa wieprzowego mogą wyeliminować ich producentów z rynku.

Konsumenci z roku na rok przywiązują coraz większą uwagę do jakości nabywanych produktów wieprzowych. Co prawda nie są oni w stanie ocenić w momencie zakupu czy kupowany towar nie stwarza zagrożeń dla ich zdrowia, dlatego odpowiedzialność za jakość produktu spoczywa na producencie. To producent zobowiązany jest do wprowadzenia odpowiednich systemów bezpieczeństwa żywności, które nadzorowane są przez państwowe służby we wszystkich krajach unijnych. Kraje członkowskie Unii Europejskiej mają wspólny standard bezpieczeństwa żywności gwarantujący konsumentowi, że nabywana przez niego żywność nie stwarza zagrożenie dla jego zdrowia. W odniesieniu do wieprzowiny prawo żywnościowe obejmuje m. in. produkcję żywca wieprzowego i pasz, zasady leczenia zwierząt oraz przetwórstwo. Przedsiębiorstwa produkujące wieprzowinę są zobowiązane do monitorowania jakości produkowanej wieprzowiny na wszystkich etapach produkcji. Urzędową kontrolę przestrzegania zasad bezpieczeństwa sprawują powołane do tego służby państwowe. Za naruszenie obowiązków związanych z produkcją żywności odpowiedzialność ponoszą producenci.

Oprócz najbardziej znanych systemów jakości stosowanych przy produkcji wieprzowiny takich jak HACCP czy ISO (9000 i 22000) wprowadzone są również krajowe i wspólnotowe systemy gwarantowanej jakości żywności: Pork Quality System (PQS), QAFP (Quality Assurance for Food Products), czy „Jakość Tradycja”. Systemy te obejmują wszystkie etapy produkcji od pola do stołu, w tym dobór ras, produkcje pasz, dobrostan zwierząt, ubój, przetwórstwo i dystrybucję, gwarantując bezpieczeństwo produktów wieprzowych. Przestrzeganie wymagań systemów jakościowych kontrolowane jest przez niezależne akredytowane podmioty.

Do największych zagrożeń dla polskiego sektora wieprzowiny takich jak rozszerzający się ASF, rozdrobniona struktura produkcji żywca wieprzowego, opory społeczne przed nowymi inwestycjami, uzależnienie produkcji krajowej od importu prosiąt, doliczyć można również nieodpowiedzialne próby podważania jakości wieprzowiny i bezpieczeństwa produktów wieprzowych dla konsumentów. Doniesienia o rzekomych zagrożeniach pojawiają się od czasu do czasu w mediach krajowych i zagranicznych. Byliśmy słusznie oburzeni na nieuczciwą konkurencję ze strony Czech, które rozpętały nieuzasadnioną kampanię medialną na temat szkodliwości polskiej żywności. Obecnie ze zdumieniem obserwujemy dyskusję na temat rzekomej szkodliwości polskiej wieprzowiny w mediach krajowych. Trwa kampania wyborcza i kandydaci do parlamentu chcą za wszelką cenę zwrócić na siebie uwagę, wykorzystując nieprawdziwe argumenty naruszające dobre imię branży. A przecież rynek mięsa jest niezwykle wymagającym rynkiem. Każdy wywołany nawet najdrobniejszy kryzys w sektorze wywołuje ogromne reperkusje ekonomiczne i wizerunkowe, które są trudne do odwrócenia.

Źródło: Aleksander Dargiewicz, KZP-PTCH