Skutki rosyjskiego embarga w polskim eksporcie w latach 2014-2015 oraz po pierwszych 5 miesiącach 2016 r.

Rosyjskie embargo w odniesieniu do wszystkich krajów UE zaczęło obowiązywać z dniem 7 sierpnia 2014 r. Wcześniej (od lutego 2014 r.) obowiązywał zakaz importu z Polski mięsa wieprzowego. Polski eksport artykułów rolno-spożywczych do Rosji przed wprowadzeniem embarga, tj. w 2013 r. (rok bazowy przyjęty do wyliczeń) wyniósł 1,3 mld euro, co stanowiło 15,4% polskiego eksportu na ten rynek i 6,2% łącznego polskiego eksportu art. rolno-spożywczych, który wyniósł 20,4 mld euro. Artykuły objęte embargiem stanowiły aż 67% eksportu rolno-spożywczego do Rosji.

Po wprowadzeniu przez Rosję embarga na unijny eksport większości towarów rolno-spożywczych, ogólna wartość polskiego eksportu tych towarów na rynek rosyjski spadla do ok. 0,9 mld euro w roku 2014 i do ok. 0,4 mld euro w roku 2015, a po pięciu miesiącach 2016 r. do nieco ponad 0,1 mld euro.

Spadek polskiego eksportu rolno-spożywczego do Rosji w roku 2014 sięgnął prawie 0,4 mld euro, w roku 2015 blisko 0,9 mld euro oraz w okresie I-V 2016 r. ok. 0,01 mld euro. Skumulowany ubytek polskiego eksportu rolno-spożywczego do Rosji w okresie obowiązywania embarga wyniósł zatem blisko 1,3 mld euro.

Polski eksport rolno-spożywczy do Rosji objęty embargiem obniżył się z 0,8 mld euro w roku 2013 do ok. 0,4 mld euro w roku 2014 oraz do zaledwie 0,02 mld euro w roku 2015 i w pierwszych miesiącach roku 2016 pozostał na zbliżonym poziomie, tj. ok. 0,01 mld euro. Skumulowany spadek w analizowanym okresie wyniósł tu zatem niewiele ponad 1,2 mld euro, czyli był tylko nieco mniejszy niż spadek eksportu wszystkich towarów rolno-spożywczych na rynek rosyjski.

Oznacza to, że spadek eksportu towarów rolno-spożywczych do Rosji w ujęciu bezwzględnym był niemal wyłącznie skutkiem wprowadzonego embarga. Towary objęte rosyjskim embargiem stanowiły w 2014 r. ok. 41% łącznego polskiego eksportu towarów rolno-spożywczych na wszystkie rynki. Ich udział obniżył się w minionym roku stosunkowo nieznacznie (0 2 pkt. proc.), a po pierwszych pięciu miesiącach 2016 r. wzrósł o 0,6 pkt. proc.

O ile przed wprowadzeniem embarga udział Rosji w eksporcie artykułów rolno-spożywczych objętych embargiem sięgał prawie 10%, to w roku 2014 spadł do 5%, a od roku 2015 wynosi zaledwie 0,3%.

Jednocześnie należy zauważyć, że mimo drastycznego załamania eksportu do Rosji towarów objętych embargiem, ich eksport na wszystkie rynki wzrósł w roku 2014 o ponad 4%, w roku ubiegłym o blisko 7%, a w okresie I-V 2016 r. o 1,2% co w rezultacie pozwoliło z nawiązką skompensować per saldo skutki tego załamania. Może to wskazywać na znaczny potencjał reorientacji geograficznej polskiego eksportu towarów rolno-spożywczych z rynku rosyjskiego na inne rynki, a także na pewne możliwości restrukturyzacji asortymentowej w ich palecie eksportowej.

Na liście najważniejszych pozycji w polskim eksporcie do Rosji objętych embargiem (agregowanych na poziomie 4-cyfrowych kodów CN) należy wyróżnić następujące towary:

• mięso i jadalne podroby z drobiu — świeże, schłodzone lub zamrożone;
• mięso wieprzowe świeże, schłodzone lub zamrożone,
• mięso wołowe świeże lub schłodzone;
• sery i twarogi:
• ryby suszone, solone, wędzone;
• jabłka, gruszki i pigwy świeże;
• owoce zamrożone;
• warzywa oprócz strączkowych, grzyby, szparagi;
• filety i inne mięso z ryb.
  
  Źródło: Ministerstwo Rozwoju