USD -
3.9415
EUR -
4.2773
GBP -
5.0709
DKK -
0.5732
Woda jest niezbędna dla utrzymania świń w dobrym zdrowiu, kondycji i wysokiej produktywności. Jest też podstawowym narzędziem walki ze stresem cieplnym. Trzeba pamiętać o tym zwłaszcza w czasie upałów. Jak dużo wody potrzebują świnie i jak ocenić jej zdatność?
Dlaczego woda jest tak ważna?
Chociaż rzadko się ją tak postrzega, woda jest najważniejszym „składnikiem odżywczym” w diecie zwierząt. Tak samo jak dba się o dobrze zbilansowaną paszę dla świń, zawierającą wszystkie niezbędne komponenty, tak samo powinno się zadbać o wysokiej jakości wodę. Nawet najlepsza pasza nie zrekompensuje niedoboru lub nieodpowiedniej wody. Zdrowie, kondycja, przyrosty masy ciała i pozostałe wyniki produkcyjne świń są w pełni uzależnione od stałego dostępu do wody pitnej dobrej jakości.
Woda bierze udział w wielu procesach w organizmie świń – wspiera funkcje wszystkich narządów wewnętrznych, pozwala na transport składników odżywczych we krwi, usuwa toksyny, jest niezbędna do procesów trawienia – oraz pomaga regulować temperaturę ciała. Trzeba mieć to na uwadze szczególnie w czasie upalnego lata – świnie są niezwykle wrażliwe na negatywne skutki stresu cieplnego.
Ile wody potrzebują świnie?
Świnie mają różne zapotrzebowanie na wodę w zależności od etapu produkcyjnego i warunków otoczenia. Tuż po urodzeniu organizm prosiąt składa się z wody w aż 80%. U tucznika jest to 50%. Aby utrzymywać stały poziom wody w ciele, świnie pobierają ją wraz z paszą lub wodą pitną. W każdym przypadku powinno się zapewnić im stały dostęp do wody i upewnić, że nasz system pojenia jest w stanie dostarczyć odpowiednią jej ilość. Istotne, aby w kojcu dla zwierząt znajdowało się również odpowiednio dużo poideł. Ogólnie zaleca się, aby jedno przypadało na 10-15 świń.
Zapotrzebowanie na wodę różnych grup produkcyjnych świń:
- Lochy w okresie laktacji - 24 do 45 litrów dziennie
- Lochy zasuszone i knury – 12 do 15 litrów dziennie
- Prosięta po odsadzeniu – 3 do 5 litrów dziennie
- Tuczniki na etapie grower – 5 do 7 litrów dziennie
- Tuczniki na etapie finisher – 9 do 12 litrów dziennie
System pojenia i jego wydajność najlepiej dopasować do danej grupy produkcyjnej. Szczególnej troski wymagają lochy w czasie laktacji. Mają bardzo duże zapotrzebowanie na wodę, ponieważ produkowane przez nie mleko w aż 80% składa się właśnie z wody. Odpowiednio wysokie spożycie wody przez lochę jest szczególnie ważne w czasie pierwszych pięciu dni po oproszeniu.
Lochy tuż po porodzie mogą być zbyt zmęczone i „leniwe” aby pobierać odpowiednią ilość wody. Dlatego trzeba im to maksymalnie ułatwić. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie poideł smoczkowych z wysoką prędkością przepływu (min. 2 litry/min), dzięki czemu lochy mogą wypijać duże objętości w krótkim czasie.
Należy wziąć pod uwagę, że ilość spożywanej wody wzrasta wraz z temperaturą otoczenia. Przykładowo stwierdzono, że wzrost temperatury z 10°C do 25°C sprawia, że tuczniki zwiększają spożycie wody z 2,2 do 4,2 litra dziennie.
Dobrej jakości woda – czyli jaka?
Poza ilością dostarczanej zwierzętom wody ważna jest również jej jakość. Najlepiej regularnie przeprowadzać jej testy. Pomoże to wykryć wszelkie niekorzystne zmiany. Wiedza o składzie wody w gospodarstwie jest ważna również w przypadku, gdy dodajemy do niej leki lub suplementy dla świń. Podstawowymi parametrami wody, które możemy ocenić jest jej mętność, kolor, zapach, suma składników mineralnych, pH oraz twardość.
Zmętnienie wody może być spowodowane zawieszeniem w wodzie gliny lub mułu i w umiarkowanej ilości nie stanowi problemu dla świń. Jednak w przypadku, gdy woda w teście mętności uzyskała powyżej 5 jednostek NTU (nephelometric turbidity unit), powinna zostać poddana dodatkowej analizie chemicznej i mikrobiologicznej, aby sprawdzić, czy na pewno jest bezpieczna dla zwierząt.
Nietypowy kolor wody może być spowodowany zawieszeniem składników mineralnych. Duże ich ilości – zwłaszcza tlenku żelaza - mogą utrudniać rozpuszczanie niektórych leków, dlatego w przypadku zabarwionej wody dobrze jest przeprowadzić dodatkowe jej testy.
Dobrej jakości woda dla zwierząt nie powinna mieć żadnego zapachu. Wyczuwany zapach może wskazywać na jej zanieczyszczenie bakteryjne lub wysoką zawartość składników organicznych. Taka woda może poważnie zaszkodzić świniom. pH wody dla świń powinno mieścić się w zakresie 6,5 do 8,5. Warto mieć na uwadze, że pH wpływa na rozpuszczalność niektórych leków.
Suma składników mineralnych wody (total dissolved solids, TDS) jest parametrem pokazującym zawartość w wodzie wodorowęglanów, chloru, siarczanów, sodu, wapnia i magnezu. Woda o TDS na poziomie poniżej 1000 mg/l jest idealna dla trzody chlewnej. Woda z nieco wyższym TDS, pomiędzy 1000 a 3000 mg/l, również nadaje się dla świń, jednak może być nieodpowiednia dla prosiąt po odsadzeniu. Nagłe włączenie takiej wody do ich diety może spowodować przejściową, kilkudniową biegunkę.
Twardość określa zawartość wapnia i magnezu w wodzie – nie wpływa w znaczący sposób na zdrowie świń, jednak zbyt wysoka jest niekorzystna z praktycznego punktu widzenia. Twarda woda osadza się w postaci kamienia w urządzeniach do uzdatniania, chłodzenia i dostarczania wody, blokując zwłaszcza filtry i poidła smoczkowe. Za bardzo twardą uznaje się wodę o zawartości wapnia i magnezu powyżej 180 mg/l, a za miękką poniżej 60 mg/l.
Jak przygotować się na upały?
Woda pitna dla trzody chlewnej powinna być chłodna. Świnie nie lubią pić wody o temperaturze powyżej 20°C. Trzeba o tym pamiętać zwłaszcza latem, gdy zapotrzebowanie na wodę rośnie, a jej zbyt wysoka temperatura może zniechęcać zwierzęta do jej przyjmowania. Upalnym latem najlepiej jest stosować w gospodarstwie system chłodzenia wody.
Wiosną powinno się dokładnie sprawdzić i poddać konserwacji elementy naszego systemu pojenia, naprawić uszkodzone poidła i upewnić się, że w każdym kojcu jest ich odpowiednio dużo i wszystkie działają. Przepływ wody w poidłach powinno się w miesiącach letnich kontrolować przynajmniej raz w tygodniu.
Pomóc w ochłodzeniu może pomóc świniom spryskiwanie wodą podłogi w kojcach. Więcej na ten temat: Jak ochłodzić chlewnię w upalne dni? oraz tutaj: Podłoga w chlewni: może zmniejszyć stres cieplny świń.
Na podstawie:
Government of Western Australia. Department of Primary Industries and Regional Development's Agriculture and Food
Lozinski, Brigit M., et al. "Effects of water quality on growth performance and health of nursery pigs." Translational Animal Science 6.1 (2022): txac002.
