Wykorzystanie wody deszczowej do pojenia drobiu i innych zwierząt to ekologiczne i ekonomiczne rozwiązanie. Już teraz stosują je niektórzy drobnoskalowi hodowcy. Większe gospodarstwa mogą jednak potrzebować specjalnych technologii gromadzenia i oczyszczania deszczówki. Nad nowymi rozwiązaniami pracują naukowcy z Belgii.
Woda deszczowa w przydomowej hodowli
Deszczówka to ekologiczny, tani i łatwo dostępny zasób, który warto wykorzystywać. Badania naukowe pokazują, że woda deszczowa może być wykorzystywana do pojenia drobiu i innych zwierząt gospodarskich – o ile jest odpowiednio zbierana, oczyszczana i przechowywana. Obecnie deszczówkę do pojenia zwierząt wykorzystują niektórzy drobnoskalowi hodowcy.
Wodę deszczową można zbierać do specjalnie przeznaczonych do tego beczek lub innych pojemników. Ważne, aby były odporne na rdzę i zapobiegały rozwojowi w wodzie pleśni czy glonów. Warto pamiętać, że woda deszczowa zbierana przez odpływy dachowe może nie być najlepsza dla zwierząt. Nie powinno się jej podawać zwierzętom, jeśli jest „filtrowana” przez zanieczyszczenia na dachu (np. opadłe z drzew liście), lub dach jest drewniany i może zawierać szkodliwe chemikalia i konserwanty, które trafią do wody.
Poza tym należy wziąć pod uwagę czystość powietrza w regionie, w którym położone jest gospodarstwo. Jeśli leży w obszarze przemysłowym lub w pobliżu dużego miasta deszczówka może być zanieczyszczona szkodliwymi dla zwierząt substancjami. Najlepiej jest zasięgnąć informacji na temat lokalnej czystości powietrza i na bieżąco monitorować sytuację, a także badać przynajmniej podstawowe parametry fizykochemiczne wody. Woda deszczowa może być już obecnie wsparciem niewielkich hodowli. Aby jednak można było ją stosować na większą skalę, konieczne są nowe rozwiązania technologiczne.
Innowacyjne badania w Belgii
Temat ten podjęli niedawno naukowcy z Doświadczalnego Centrum Badań nad Drobiem (ang. Experimental Poultry Centre, w skrócie EPC) w Belgii. Otrzymali dofinansowanie z europejskiego programu LIFE Aclima na opracowanie 3 różnych innowacyjnych rozwiązań technologicznych pozwalających oszczędzać wodę w gospodarstwach.
W swoich badaniach podejmą kilka kwestii związanych ze zużyciem wody na fermach drobiu:
- jak zbierać i oczyszczać wodę deszczową, aby nadawała się do pojenia drobiu
- jak można oszczędzać wodę podczas schładzania kurnika
- czy można cyrkulacyjne wykorzystywać wodę do mycia kurnika poprzez zastosowanie biologicznego uzdatniania wody
Dzięki nowym rozwiązaniom hodowle drobiu mogą stać się bardziej zrównoważone. W dłuższej perspektywie pozwolą również znacznie zredukować koszty związane ze zużyciem wody w gospodarstwach.
Jak wydajnie oczyszczać deszczówkę?
Badacze z EPC mają już pomysł, jak sprawnie oczyszczać wodę deszczową, tak aby była zupełnie bezpieczna do picia przez zwierzęta. Chcą do tego wykorzystać 2 różne systemy oczyszczania wody: nano-ultrafiltrację (NUF) oraz system będący kombinacją różnych technik. W systemie NUF woda oczyszczana jest w filtrach do dializy nerek – które wcześniej używane były w szpitalach. Filtry te są niezwykle dokładne. Usuwają 100% cząstek które mają więcej niż 0,03 μm, tym samym filtrując wodę z większości zanieczyszczeń.
W systemie opracowanym przez EPC woda deszczowa pompowana jest z podziemnych zbiorników do zbiornika buforowego o pojemności 300 litrów. Stamtąd przechodzi przez system NUF i trafia do kolejnego 300-litrowego zbiornika. W drugim systemie, który chcą zastosować badacze z EPC, woda deszczowa ma przechodzić przez mechaniczne filtry, a następnie być poddawana dezynfekcji przez naświetlanie światłem UV, filtrowana przez piasek, filtry węglowe, i ponownie naświetlana światłem UV.
Naukowcy już uruchomili prototypy dwóch systemów. Będą testowane osobno oraz w kombinacji. Następnie badacze sprawdzą czystość przefiltrowanej wody. Jeśli jej jakość będzie zadowalająca, zostanie podana brojlerom i kurom nioskom przebywającym w Doświadczalnym Centrum Badań. Oceniony zostanie jej wpływ na zdrowie i kondycję ptaków i porównany z wpływem wody z kranu.
Jeśli wyniki będą obiecujące, badania na większą skalę zostaną przeprowadzone w kolejnym roku. Naukowcy biorą pod uwagę, że technika oczyszczania wody deszczowej musi być możliwie jak najtańsza i opłacalna dla hodowców drobiu. Postarają się maksymalnie uprościć system i zapewnić jego wysoką wydajność. Ważna jest nie tylko dokładność oczyszczania wody, ale również możliwość stałego jej dostarczania w odpowiedniej ilości.
Ekonomiczne chłodzenie kurczaków
Naukowcy sprawdzają również, jaki system chłodzenia wydajnie ochroni ptaki przed stresem cieplnym w upalne lato i równocześnie nie pochłonie ogromnych ilości wody. Obecnie testują dwa sposoby schładzania ptaków – system pad cooling, czyli chłodzenie panelowe oraz system zamgławiania.
Chłodzenie panelowe współdziała z wentylacją tunelową. Polega na umieszczaniu paneli nasączonych wodą na zewnętrznych ścianach kurnika, przeciwległych do wentylatorów szczytowych. Powietrze zasysane przez wentylatory do wnętrza kurnika jest schładzane przez panele. W systemie zamgławiania wykorzystuje się dysze zraszające pomieszczenia wodą.
Belgijscy naukowcy sprawdzą, który z systemów pozwala na mniejsze zużycie wody w gospodarstwie. Wezmą pod uwagę, że w dobrze schłodzonych budynkach ptaki muszą pić mniej wody, co też będzie wpływać na poziom jej zużycia.
Więcej na temat różnych technik schładzania kurników i zapobiegania stresowi cieplnemu ptaków pisaliśmy tutaj: Chłodzące grzędy dla niosek: w walce ze stresem cieplnym oraz tutaj: Jak chronić drób przed stresem cieplnym?
Ekologiczne czyszczenie kurników
Badacze będą pracować również nad stworzeniem systemu cyrkularnego (z zamkniętym obiegiem) wykorzystania wody do oczyszczania budynków inwentarskich. Woda do czyszczenia gromadzona będzie w podziemnych pojemnikach. Po wykorzystaniu będzie ponownie zbierana i filtrowana, i gotowa do użycia jeszcze raz. EPC dopiero projektuje technologię na to pozwalającą.
Naukowcy z EPC nie skupiają się wyłącznie na badaniach doświadczalnych. Podejmują współpracę z komercyjnymi hodowcami drobiu. Chcą sprawdzić, ile wody zużywa przeciętne gospodarstwo i jakie rozwiązania najlepiej sprawdzą się w praktyce. Oceniają również, dla których ferm możliwe byłoby zbieranie i wykorzystywanie dużych ilości wody deszczowej.
Na podstawie:
Poultry World
Life Aclima