USD -
4.0245
EUR -
4.3225
GBP -
5.0414
DKK -
0.5796
Każdego roku marnują się miliony ton lignocelulozy - odpadu ubocznego z produkcji zbóż i obróbki drewna. To potencjalnie wartościowy surowiec paszowy, bogaty we włókno i energię. Aby jednak zwierzęta mogły go wykorzystać, potrzebuje wstępnej obróbki – nad czym pracują właśnie badacze z Iranu.
Przełomowa technologia
Grupa irańskich naukowców opracowała metodę przetwarzania odpadów lignocelulozowych na bogaty w azot składnik pasz dla zwierząt. Jak sami twierdzą, jest to pierwsza tego typu technologia w światowym przemyśle paszowym. Lignoceluloza to powszechnie dostępny produkt uboczny m.in. z obróbki drewna. Jest niezwykle bogata we włókno i węglowodany (a więc źródło energii), jednak jak dotąd miała bardzo ograniczone zastosowanie w paszach dla zwierząt. Lignoceluloza jest bardzo ciężko strawna, bez odpowiedniej obróbki nie oferuje więc dużej wartości odżywczej.
Teoretycznie jednak jest łatwo dostępnym i tanim surowcem paszowym. Każdego roku na całym świecie marnują się miliony ton materiału lignocelulozowego. Większość z nich to produkt uboczny z produkcji zbóż. Ogromne ilości lignocelulozy powstają również w tartakach i cukrowniach. Potencjał lignocelulozy jako składnika paszowego dostrzegli naukowcy z Iranu.
Problem w tym, że większość węglowodanów znajdujących się w materiale lignocelulozowym jest trudna do rozłożenia w układzie pokarmowym – nawet u przeżuwaczy, które mają do dyspozycji 3 przedżołądki. Poza tym lignoceluloza jest uboga w azot – budulec białek - a więc poszukiwany składnik pasz dla zwierząt. Badacze z Iranu postanowili rozwiązać te problemy. Opracowali technologię, która przerabia lignocelulozę w łatwiejszą do strawienia formę. Wzbogacili również ten surowiec w azot niebiałkowy, podnosząc jego wartość odżywczą.
W Iranie brakuje paszy dla zwierząt
Naukowców z Iranu motywuje do badań trudna sytuacja w kraju. Iran jest w dużym stopniu zależny od importu pasz, na które wydaje ogromne sumy w obcych walutach. Rolnicy ponoszą w związku z tym duże koszty produkcji zwierzęcej – o ile komponenty paszowe są w ogóle dostępne. Przedstawiciele irańskiej branży hodowlanej wielokrotnie zgłaszali już obawy związane z niedoborem pasz dla zwierząt. Na przykład Gorgan Iftakharuddin, członek zarządu związku producentów pasz dla drobiu, powiedział niedawno, że przemysł drobiarski odczuwa tak poważny brak śruty sojowej, że może to spowodować masowe zamknięcie gospodarstw.
Według dr Kian Mehr, irańskiego badacza biorącego udział w projekcie dotyczącym lignocelulozy, w Iranie rocznie powstaje około 21,5 milionów ton tego surowca - z samej produkcji zbóż. Podniesienie wartości lignocelulozy jako składnika paszowego pomogłoby Iranowi chociaż częściowo uniezależnić się od importu pasz. Technologia obróbki lignocelulozy, jeśli zostanie skomercjalizowana, z pewnością zyska na popularności również w Europie. Zwłaszcza, że pomysł ten jest w duchu rolnictwa zrównoważonego i zero waste.
Jak przetworzyć lignocelulozę?
Irańscy badacze póki co skupiają się na wykorzystaniu lignocelulozy w żywieniu bydła, które jest najlepiej przystosowane do radzenia sobie z ciężkostrawnym materiałem roślinnym. Z odżywczego punktu widzenia lignoceluloza składa się z trzech frakcji:
- ligniny, która jest zasadniczo niedostępna dla mikroflory przedżołądków bydła, a więc praktycznie niemożliwa do strawienia
- frakcji łatwo przyswajalnej energii – która jest dostępna bez obróbki
- oraz frakcji potencjalnie przyswajalnej energii – która jest częściowo dostępna dla mikroflory żwacza i można poprawić jej strawność przez odpowiednią obróbkę surowca
To właśnie trzecia frakcja była celem, na którym skupili się irańscy naukowcy. Badacze nie ujawnili jeszcze pełnych wyników badań, deklarują jednak, że znacznie udało im się poprawić strawność biomasy lignocelulozowej przez proces utleniania. Dodatkowo wzbogacili ją w azot. Seria wstępnych testów wykazała, że biomasa przetworzona w opracowanej technologii, dodana do paszy dla bydła, znacznie obniżyła również emisję metanu u zwierząt.
Jak twierdzą naukowcy, opracowana przez nich metoda zajmuje niewiele czasu – polega na obróbce przy pomocy odpowiedniej temperatury i ciśnienia i późniejszej suplementacji azotu. Technologia ma być prawie bezodpadowa i nie wiązać się z powstawaniem jakichkolwiek toksycznych produktów ubocznych.
Naukowcy zauważają, że odpady lignocelulozowe nadają się również do produkcji pelletów paszowych dzięki dużej zawartości ligniny, która pełni rolę naturalnego spoiwa. Wykorzystanie lignocelulozy jako składnika paszy potencjalnie może więc ułatwić proces pelletowania i pozwolić zaoszczędzić na produkcji.
Póki co wygląda jednak na to, że irańska technologia jest jeszcze daleka od komercjalizacji. Dotychczas przetwarzanie odpadów lignocelulozowych wykonano wyłącznie w warunkach laboratoryjnych. Badacze uważają, że muszą jeszcze udoskonalić swoją metodę, zanim będzie można ją zastosować w masowej produkcji paszy. Konieczne będą również kolejne eksperymenty żywieniowe na zwierzętach, aby sprawdzić, jak w praktyce przyswajany jest nowy komponent paszowy.
Na podstawie:
All About Feed
