USD -
3.9415
EUR -
4.2773
GBP -
5.0709
DKK -
0.5732
Afrykański pomór świń (ASF) błyskawicznie znika z obszaru Szwecji. Jest szansa na to, że już jesienią 2024 roku kraj zostanie oficjalnie uznany za wolny od ASF. To wynik udanej współpracy władz z myśliwymi.
Szybka reakcja władz Szwecji
Pierwszy przypadek ASF odnotowano w Szwecji 6 września 2023 roku. Wirusa znaleziono w próbce pobranej od martwego dzika, na obszarze leśnym położonym ok. 145 km na północny-zachód od stolicy kraju, Sztokholmu. Wykrycie ASF w Szwecji było sporym zaskoczeniem. Tamtejsze służby weterynaryjne wciąż nie wiedzą z całą pewnością, w jaki sposób wirus dotarł do kraju. Obszar dotknięty chorobą był bowiem bardzo daleko od najbliższego skażonego obszaru w Europie.
Podejrzewa się jednak, że źródłem infekcji było znajdujące się w pobliżu wysypisko śmieci. Odpady żywności przyciągają dziki, które chętnie uzupełniają sobie nimi dietę. Na wysypisku mogły znajdować się resztki skażonej wieprzowiny. Podkreśla to, jak duże ryzyko niesie ze sobą nieodpowiednie zabezpieczanie składowisk odpadów – a także celowe skarmianie dzikich zwierząt ludzką żywnością.
Pomimo zaskoczenia, władze Szwecji niezwykle sprawnie zareagowały na pojawienie się ASF i wprowadziły „podręcznikową” strategię walki z epidemią. Jednym z pierwszych kroków władz było nawiązanie współpracy z organizacjami łowieckimi. Z ich pomocą określiły zasięg obszaru, który mógł być dotknięty wirusem. Niezwykle ważna była wiedza myśliwych na temat tego, gdzie dziki mogą występować. Na wyznaczonym obszarze wprowadzono zakaz wstępu dla osób postronnych. Równocześnie ogrodzono jego centrum, o powierzchni około 100 km².
W wyznaczonym obszarze rozpoczęto intensywne poszukiwania i usuwanie padłych dzików. Analizy z innych państw pokazują, że to właśnie znajdowane, martwe dziki najczęściej są zakażonymi osobnikami. Wirusa rzadziej wykrywa się u odstrzelonych zwierząt. Szybkie usuwanie zwłok dzików jest kluczowe, aby zapobiec skażeniu wirusem środowiska i dalszemu rozprzestrzenianiu choroby. Szwedzcy myśliwi współpracujący lokalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym aktywnie zaangażowali się w to zadanie.
Nieoceniona pomoc myśliwych
Szwedzkie Stowarzyszenie Łowiectwa i Zarządzania Dziką Przyrodą nadal prowadzi poszukiwanie padłych dzików. Doświadczenie myśliwych pozwala na szybkie odnajdowanie zwłok w trudnym terenie. Warto zaznaczyć, że szwedzkie władze i ogół społeczeństwa mają bardzo pozytywne podejście do myśliwych i szanują ich pracę, co przekłada się na udaną współpracę.
Osoby pomagające w poszukiwaniu zwłok dzików otrzymują ponadto finansową rekompensatę, dzięki czemu do pracy udało się sprowadzić myśliwych z innych regionów. Poza poszukiwaniem zwłok na wyznaczonym terenie prowadzony jest odstrzał dzików. Władze chcą mieć pewność, że na ogrodzonym obszarze nie pozostanie ani jeden żywy dzik.
Jak skomentował w mediach przewodniczący FACE (Europejskiej Federacji Łowiectwa i Ochrony Środowiska), Torbjörn Larsson: „Myśliwi odegrali główną rolę w rozwiązaniu tego poważnego problemu. W Europie rośnie liczba chorób zwierząt i stanowią one główne zagrożenie dla bezpieczeństwa biologicznego, dlatego potrzebne są wszystkie ręce do pomocy! Myśliwi są oczami i uszami lasów, a ten przypadek doskonale to pokazuje. Brawo dla wszystkich zaangażowanych!”
Efektem współpracy z myśliwymi było odnalezienie łącznie 62 zwłok zakażonych dzików w promieniu 5 kilometrów od pierwszego potwierdzonego przypadku ASF. Jak informują służby weterynaryjne Szwecji, szczyt rozprzestrzeniania się wirusa przypadł na koniec sierpnia i początek września. Aż do listopada znajdowano pojedyncze zwłoki – jednak w stanie zaawansowanego rozkładu, czy w postaci samych kości, co wskazuje na to, że nie były to świeże przypadki choroby. Pod koniec 2023 roku uznano więc, epidemia zaczęła wygasać i choroba prawdopodobnie nie przeniosła się poza wyznaczony obszar. W efekcie strefa oficjalnie uznana za zakażoną została nieco zmniejszona.
Czy wirus znajduje się pod śniegiem?
Poszukiwania zwłok dzików zostały obecnie zawieszone ze względu na warunki pogodowe. Temperatury w ciągu dnia w Szwecji spadają nawet do -20°C, a obszar, na którym prowadzone są działania pokrył się śniegiem. Jak skomentował w rozmowie z portalem Pig Progress państwowy epidemiolog z Szwedzkiej Agencji Weterynaryjnej (SVA), dr Karl Ståhl:
„Oczywiście głęboko pod śniegiem nadal może być wirus, ale na podstawie dotychczasowych ustaleń przypuszczamy, że wszelkie pozostałe skażenie środowiska będzie ograniczone. Również pozostała liczba dzików w zamkniętej strefie jest niska. Dlatego chociaż nie możemy wykluczyć, że po ponownym wyłonieniu się spod śniegu potencjalnie pozostałego wirusa mogą wystąpić dodatkowe, sporadyczne przypadki ASF, wydaje się bardzo mało prawdopodobne, że epidemia przyjmie inny kierunek. Uważamy, że sytuacja jest pod kontrolą.” Dodał, że dziki dobrze radzą sobie z trudnymi warunkami zewnętrznymi. „W Szwecji występuje kilka innych populacji dzików, nawet na północ od tego obszaru”.
Gdy temperatury wzrosną, działania myśliwych na obszarze zostaną wznowione. Tym razem planowane jest włączenie do poszukiwań psów, specjalnie wytrenowanych do znajdowania padłych dzików. Szwecja jest więc na dobrej drodze do pozbycia się choroby jeszcze w tym roku – o ile w kraju nie pojawią się nowe, losowe ogniska zarazy.
Dobre przygotowanie, czy łut szczęścia?
Metoda walki z ASF zastosowana w Szwecji to podręcznikowy przykład sprawnego opanowania epidemii. Dla jej powodzenia jednak duże znaczenie miało to, że choroba wystąpiła na jednym, ograniczonym obszarze, który udało się poprawnie wyznaczyć i odizolować. Poza tym, na terenie tym nie występuje duże zagęszczenie dzików. Znajduje się on mniej więcej na granicy geograficznego rozmieszczenia gatunku w Szwecji. Warunki tam panujące nie są optymalnym siedliskiem dla dzików.
Jak dodaje dr Karl Ståhl: „Ponadto mieliśmy trochę szczęścia, jeśli chodzi o wyczucie czasu. Latem, kiedy prawdopodobnie rozpoczęła się epidemia, dziki wolą przebywać na obrzeżach dotkniętego obszaru, gdzie jest więcej pól uprawnych, a stosunkowo mniejsza liczba dzików pozostaje w centrum obszaru. Mogło to zatrzymać rozprzestrzenianie się wirusa we wczesnej fazie, przed wykryciem ogniska choroby.”
Nie ulega jednak wątpliwości, że sprawne opanowanie epidemii było możliwe tylko dzięki zaangażowaniu i współpracy władz, służb weterynaryjnych, organizacji łowieckich i lokalnych społeczności.
Źródła:
Face.eu
PigProgress
Sva.se
