Każdy posiadacz pojazdu mechanicznego jest zobowiązany oprócz dokonywania corocznych przeglądów technicznych do posiadania polisy OC. Brak ubezpieczenia pojazdu rodzi sankcje – na gruncie ustawy z dnia 22 maja 2003 r. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Definicja pojazdu mechanicznego
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy za pojazd mechaniczny uważa się:
a) pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower i przyczepę określone w przepisach ustawy - Prawo o ruchu drogowym,
b) pojazd wolnobieżny w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym, z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa.
Definicja pojazdu samochodowego
Sięgając do definicji pojazdu samochodowego wskazanej w art. 2 ust. 1 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym uważa się pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.
Obowiązek posiadania polisy OC
Każdy posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.
Zakres terytorialny ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
Obejmuje zdarzenia powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i na zasadzie wzajemności również na terytoriach innych państw, których zakłady ubezpieczeń są stronami Porozumienia Wielostronnego z zastrzeżeniem, iż ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zapewnia zakres ochrony ubezpieczeniowej wymagany przez prawo państwa, na terytorium którego doszło do zdarzenia, lub określony w ustawie, w zależności od tego, który z tych zakresów jest szerszy.
Początkowa data zawarcia ubezpieczenia
Posiadacz pojazdu jest zobowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu mechanicznego, z wyjątkiem pojazdów historycznych i pojazdów do jazd testowych, ale nie później niż z chwilą wprowadzenia pojazdu do ruchu. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 29 ustawy.
Zdjęcie 2 – Z polisy OC wypłaca się odszkodowanie za szkody opisane w art. 34 ustawy i do kwot wskazanych w art. 36 ustawy.
Okres trwania Umowy ubezpieczenia
Co do zasady umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się na okres 12 miesięcy. W określonych przypadkach możliwe jest zawarcie tzw. ubezpieczenia krótkoterminowego, na zasadach określonych w art. 27 ustawy.
Dane widoczne w rejestrze
Ważność ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej dla konkretnego pojazdu można sprawdzić w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK) - kliknij tutaj.
Na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego możliwa jest weryfikacja posiadania polisy OC, z uwzględnieniem konkretnej daty: Identyfikacja umowy OC na dzień (ufg.pl)
Kontrola spełnienia obowiązku ubezpieczeniowego
Do przeprowadzania kontroli są obowiązane następujące organy: Policja, organy celne, Straż Graniczna, organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów, Inspekcja Transportu Drogowego. Ponadto uprawnieni do przeprowadzenia kontroli są wskazane poniżej podmioty: Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, inne organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego, Inspekcja Ochrony Środowiska.
Przedmiot kontroli
Kontrolowany jest zobowiązany przedłożyć organowi kontrolującemu polisę lub inny dokument ubezpieczenia, potwierdzający zawarcie umowy, wystawionego ubezpieczonemu (tj. kontrolowanemu) przez zakład ubezpieczeń lub dowód opłacenia składki z tytułu zawarcia przedmiotowego ubezpieczenia.
Zawiadomienie organu o braku polisy OC
Kontrolujący jest zobowiązany powiadomić Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny o braku posiadania polisy OC lub nieopłaceniu składki ubezpieczeniowej przez posiadacza pojazdu mechanicznego w terminie 14 dni od dnia przeprowadzenia lub zakończenia kontroli.
Wyjątkiem jest sytuacja gdy kontrolujący uzyskał informację z centralnej ewidencji pojazdów potwierdzającą zawarcie umowy ubezpieczenia.
Sankcje za brak wykupienia polisy OC
Wysokość opłaty za brak polisy OC obowiązującej w każdym roku kalendarzowym stanowi w przypadku ubezpieczenia samochodu osobowego równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obecnie jest to kwota 6 020 zł.
W przypadku przerwy w ubezpieczeniu wynoszącej:
1) do 3 dni – opłata wynosi 20 % wartości wskazanej powyżej;
2) do 14 dni – opłata wynosi 50 % wartości wskazanej powyżej;
3) powyżej 14 dni – opłata wynosi 100 % wartości wskazanej powyżej.
Zdjęcie 3 – UFG ustala przynależność pojazdu mechanicznego do konkretnej kategorii, kierując się przepisami ustawy - Prawo o ruchu drogowym.
Wyliczone kwoty zaokrągla się do pełnych 10 zł. Opłatę wnosi się na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Nieograniczona odpowiedzialność w przypadku spowodowania wypadku
Brak polisy OC skutkuje poniesieniem pełnej odpowiedzialności za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę.
Ochrona poszkodowanego
Jeśli sprawca nie posiada polisy, odszkodowanie poszkodowanemu wypłaca Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Funduszowi przysługuje prawo żądania zwrotu wypłaconej kwoty (tzw. prawo regresu) od posiadacza pojazdu oraz od sprawcy szkody.
Rolniku, polisa OC chroni posiadacza pojazdu w przypadku spowodowania wypadku, poprzez zobowiązanie zakładu ubezpieczenia do wypłacenia poszkodowanemu odszkodowania (do wysokości ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej). Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych:
1) w przypadku szkód na osobie - 5 210 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych,
2) w przypadku szkód w mieniu - 1 050 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych
- ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.
Jeśli zainteresował Cię ten artykuł, masz jakieś pytania dotyczące prawa ubezpieczeń lub inne z zakresu prawa, skontaktuj się z Redakcją. Chętnie udzielimy fachowego wsparcia.
