W celu ochrony zdrowia konsumentów poprzez ograniczanie rozprzestrzeniania się patogenów chorobotwórczych, takich jak: Salmonella, Campylobacter, Escherichia coli czy Enteroccocus przez długie lata wykorzystywano antybiotykowe stymulatory wzrostu (ASW). Jednakże niewłaściwe stosowanie oraz nadużywanie antybiotyków w medycynie weterynaryjnej przyczyniło się wprowadzenia zakazu stosowania ASW. Decyzja ta wymusiła poszukiwanie dodatków, które mogłyby stanowić alternatywę dla ASW, których głównym zadaniem jest stymulacja w kierunku wydajniejszej produkcji. Zmieniło to dramatycznie sytuację ekonomiczną producentów mięsa i wpłynęło stymulująco na badania naukowe i rozwój przemysłu dodatków do pasz. Na rynku pojawiło się wiele preparatów zawierających bioaktywne składniki wpływające regulująco na funkcje przewodu pokarmowego, w tym na homeostazę przewodu pokarmowego. Do takich dodatków możemy zaliczyć mi.in. probiotyki, prebiotyki, zioła, a także zakwaszacze, enzymy, drożdże i maślan sodu. Dodatki te podawane są w żywieniu świń od dawien dawna w celu zwiększenia efektywności produkcji poprzez przyspieszenie dynamiki przyrostów masy ciała świń i poprawę wykorzystania paszy. Produkty te w praktyce wykorzystywane są jako pojedyncze dodatki lub łącząc w jeden preparat.
Dominację bakterii probiotycznych w przewodzie pokarmowym zapewnia jednoczesne stosowanie probiotyków i prebiotyków, czyli tak zwanych synbiotyków. Liczne wyniki badań wykazały, że stosowanie synbiotyków jest bardziej efektywne niż podaż tych komponentów osobno ( Shim i wsp, 2005, Yasuda, 2007, Bram, 2014).” Często stosuje się zamiennie dla „synbiotyku” nazwę „eubiotyk”. Definicja eubiotyku nie precyzuje składu mikrobioty ani jej funkcji. W nauce i praktyce funkcjonuje pod nazwą eubiotyk naturalny produkt stymulujący naturalne trawienie u zwierząt gospodarskich” czy też „ naturalny stymulator trawienia, który kształtuje zrównoważoną mikroflorę w przewodzie pokarmowym co jest najistotniejsze w produkcji zwierzęcej”.
Eubiotyk nie tylko zastępuje antybiotyk, ale wpływa pozytywnie (stymulacyjnie, bakteriostatycznie, bakteriobójczo) na mikroflorę przewodu pokarmowego.
Tak więc w praktyce napotkać można często na eubiotyk. To innowacyjne produkty, które poprzez wpływ na dobrostan jelit poprawiają wskaźniki produkcyjne zwierząt gospodarskich. Eubiotyki są najczęściej mieszaninami różnych rodzajów dodatków. Możliwość łączenia składników o działaniu eubiotycznym jest w zasadzie nieskończona i ograniczona jedynie wyobraźnią i wiedzą. Ze względu na możliwe działanie synergistyczne lub też antagonistyczne poszczególnych składników należy wcześniej przetestować uzyskane produkty. Warto w podsumowaniu dodać, iż według opinii wielu specjalistów odpowiednio dobrane eubiotyki są produktami efektywnymi i znacząco ograniczającymi koszt produkcji zwierzęcej. Dzięki ich pochodzeniu ze źródeł bezpiecznych i naturalnych stanowią istotną alternatywę dla antybiotykowych stymulatorów zwrotu.
Komplementarne dodatki eubiotyczne mogą działać zarówno miejscowo (bezpośrednio), jak i systemowo (pośrednio) poprzez:
- stabilizację i utrzymanie równowagi flory bakteryjnej przewodu pokarmowego;
- poprawę spożycia, strawności i wykorzystania paszy;
- poprawę wzrostu zwierząt;
- poprawę odporności i zdrowotności zwierząt;
Dla Portalu CenyRolnicze.pl:
Anita Zaworska
Marcin Hejdysz
Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
