Według prognozy IERiGŻ-PIB koszty produkcji w 2022 roku w relacji do 2021 roku wzrosną o: 57,5% dla pszenicy ozimej, 55,4% jęczmienia jarego, 51,5% buraków cukrowych. Przy takim poziomie prognozowanego wzrostu kosztów, aby utrzymać poziom dochodów rolników ceny produktów musiałyby wzrosnąć przeciętnie adekwatnie do wzrostu kosztów produkcji.
Niespotykana dotąd wielkość wzrostu cen nawozów, paliw, energii, leków oraz innych środków do produkcji, sprawia że wszyscy z niepokojem patrzymy na coraz trudniejszą sytuację polskich rolników. Zagraża to ciągłości produkcji i osiąganiu opłacalności, która docelowo pozwala na odtworzenie produkcji w przyszłości. Do tego dochodzą nadal rosnące ceny pasz, zbóż i oleistych, obserwujemy także zerwanie łańcuchów dostaw surowców rolnych, co w najbliższym czasie pogłębiać będzie trudną sytuację w polskim i europejskim rolnictwie.
Bezpieczeństwo żywnościowe w obecnej sytuacji może zostać poważnie zachwiane. Obserwowany znaczący wzrost cen maszyn i urządzeń rolniczych, rosnące oprocentowanie kredytów, małe środki finansowe w II filarze WPR oraz brak stabilności dochodowej, ograniczą proces unowocześniania rolnictwa w przyszłości, w tym szczególnie jeśli chodzi o rolnictwo precyzyjne i nowe technologie.
Koszty produkcji wzrosły o połowę
Samorząd rolniczy uważa, że sytuacja w ich sektorze nie jest priorytetem, gdyż wszystko zostało zdominowane przez okoliczności geopolityczne. Wskaźnik wzrostu cen w odniesieniu do środków produkcji dla rolnictwa jest znacznie wyższy od przeciętnej, co już wiosną bieżącego roku w dramatyczny sposób wpłynęło na podejmowanie decyzji produkcyjnych przez rolników i może skutkować rozregulowaniem rynku żywnościowego w skali całego świata w krótkim, a zapewne w średnim i długim okresie czasu.
Można się spodziewać, że silny wzrost cen środków produkcji spowodował zmniejszenie wolumenu nakładów poniesionych na wznowienie wiosną produkcji polowej, co przyczyni się do zmniejszenia jej rozmiarów, a w końcowym efekcie do kontynuacji tendencji wzrostowej cen detalicznych żywności jesienią bieżącego roku.
Według prognozy IERiGŻ-PIB koszty produkcji w 2022 roku w relacji do 2021 roku wzrosną o: 57,5% dla pszenicy ozimej, 55,4% jęczmienia jarego, 51,5% buraków cukrowych. Przy takim poziomie prognozowanego wzrostu kosztów, aby utrzymać poziom dochodów rolników ceny produktów musiałyby wzrosnąć przeciętnie adekwatnie do wzrostu kosztów produkcji. Świadczy to o prawdopodobieństwie dalszego wzrostu cen detalicznych żywności, a co z tego wynika poziomu inflacji po tegorocznych żniwach.
Prognoza dla produkcji zwierzęcej kształtuje się na niższym poziomie: 20,5% dla żywca wołowego, 23,2% krów mlecznych i 30,7% żywca wieprzowego. Przykładowo wzrost cen nie idzie w parze ze wzrostem cen pasz, energii i paliw, a rentowność produkcji nadal znajduje się poniżej opłacalności produkcji. Sytuacja taka grozi zanikiem gospodarstw produkujących w Polsce trzodę chlewną, szczególnie w gospodarstwach rodzinnych.
Jesienią mocno zdrożeje żywność
Wzrost cen środków produkcji rolnej powoduje wzrost cen żywności. Szacuje się, że najwyższy wzrost cen żywności będzie miał miejsce jesienią. Wtedy ceny żywności mogą wzrosnąć nawet o 20% w ujęciu rocznym. Oczywiście koszty produkcji wpływają na wzrost cen żywności, co podwyższa dalej inflację, a jednocześnie inflacja zwiększa dalej koszty produkcji.
- To prowadzi do dalszego wzrostu cen żywności w wyniku czego powstaje pewien rodzaj spirali, która jest bardzo niekorzystna dla rolników. A rolnicy nadal pozostają najsłabszym ogniwem w łańcuchu żywnościowym, bo nie mają wpływu na ceny środków do produkcji, ceny paliw, energii czy maszyn oraz całej sfery usług. Ceny ich produktów rolnych narzucają odbiorcy i pośrednicy, duże zakłady przetwórcze oraz sieci handlowe. Brak jest zabezpieczenia warunków konkurencyjności dla rozproszonych rolników – czytamy w stanowisku Kongresu Izb Rolniczych dotyczącym bieżącej sytuacji w rolnictwie.
