W ciągu czterech dekad negocjacji klimatycznych świat koncentrował się niemal wyłącznie na najobficiej występującym gazie ocieplającym klimat: dwutlenku węgla. Jednak w najnowszym raporcie klimatycznym ONZ naukowcy wzywają do skupienia się na innym gazie cieplarnianym – metanie – jako największej nadziei planety na powstrzymanie „katastrofalnego globalnego ocieplenia”.
- Kraje muszą dokonać „silnej, szybkiej i trwałej redukcji” emisji metanu, oprócz zmniejszenia emisji CO2 – czytamy w raporcie Międzyrządowego Zespołu ONZ ds. Zmian Klimatu opublikowanym w poniedziałek 9 sierpnia. Reuters donosi, że taka konkluzja ONZ może wywołać konsternację w krajach, które wybierają gaz ziemny jako czystszą alternatywę dla węgla emitującego CO2. Może również stanowić wyzwanie dla krajów, w których rolnictwo i hodowla, zwłaszcza bydło, są ważnymi gałęziami przemysłu.
Chcą szybkiej redukcji metanu
Chociaż zarówno metan, jak i CO2 ogrzewają atmosferę, te dwa gazy cieplarniane nie są sobie równe. Pojedyncza cząsteczka CO2 powoduje mniejsze ocieplenie niż cząsteczka metanu, ale utrzymuje się w atmosferze przez setki lat, podczas gdy metan znika w ciągu dwóch dekad. - Raport kładzie dużą presję na świat, aby zintensyfikował swoją walkę z metanem – powiedział recenzent raportu IPCC Durwood Zaelke, prezes Instytutu Zarządzania i Zrównoważonego Rozwoju w Waszyngtonie. - Ograniczenie metanu to największa i najszybsza strategia spowolnienia ocieplenia – powiedział Zaelke.
Dzisiejsza średnia temperatura na świecie jest już o 1,1 st. C wyższa niż średnia przedindustrialna, dzięki emisji wpompowywanej do powietrza od połowy XIX wieku. Jak głosi raport, świat odnotowałby dodatkowe 0,5°C ocieplenia, gdyby niebo nie było wypełnione zanieczyszczeniami, które odbijają część promieniowania słonecznego z powrotem w kosmos.
- Gdy świat odchodzi od paliw kopalnych i walczy z zanieczyszczeniem powietrza, aerozole znikną – a temperatury mogą wzrosnąć. Szybka redukcja metanu może „przeciwdziałać” temu efektowi, jednocześnie poprawiając jakość powietrza – powiedziała autorka podsumowania raportu IPCC, Maisa Rojas Corradi, badaczka atmosfery z Uniwersytetu Chile.
Metan w rolnictwie
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych w skali globalnej emisje metanu odpowiadają za około 30% ocieplenia od czasów przedprzemysłowych. Jednak rola metanu, aerozoli i innych krótkotrwałych zanieczyszczeń klimatycznych nie była do tej pory omawiana przez IPCC. - Raport zwraca uwagę na bezpośrednie korzyści płynące ze znacznej redukcji metanu, zarówno z punktu widzenia stężenia w atmosferze, jak i dodatkowych korzyści dla zdrowia ludzkiego wynikających z poprawy jakości powietrza – powiedziała Jane Lubchenco, zastępca dyrektora ds. klimatu i środowiska w Biuro Polityki Naukowo-Technicznej Białego Domu.
Aktualizacje technologii i ostatnie badania sugerują, że emisje metanu z produkcji ropy naftowej i gazu, składowisk odpadów i zwierząt hodowlanych są prawdopodobnie niedoszacowane. - Raport wysyła głośny sygnał do krajów, które produkują i zużywają ropę i gaz, że muszą włączyć „agresywne plany redukcji metanu ropy i gazu do swoich własnych strategii klimatycznych - powiedział Mark Brownstein, starszy wiceprezes ds. energii w Environmental Defense Fund. Dodał, że najłatwiej będzie się zmierzyć emisję składowisk odpadów i firm energetycznych. Metan w rolnictwie na dużą skalę jest trudniejszy do uchwycenia, ponieważ nie istnieje technologia wymiany na większą skalę.
Brazylia i Rosja nagle zaprzestaną emisji metanu?
UE proponuje w tym roku przepisy, które zmuszą firmy naftowe i gazowe do monitorowania i raportowania emisji metanu oraz do naprawy wszelkich wycieków. Oczekuje się, że Stany Zjednoczone do września ujawnią przepisy dotyczące metanu, które są bardziej rygorystyczne niż przepisy wydane przez administrację Obamy, które zostały następnie wycofane za byłego prezydenta Donalda Trumpa.
- Stany Zjednoczone i UE odpowiadają za ponad jedną trzecią światowego zużycia gazu ziemnego. Ale duże gospodarki bez ścisłych regulacji dotyczących produkcji ropy i gazu lub rolnictwa, takie jak Brazylia i Rosja, również prawdopodobnie będą emitować duże ilości metanu - powiedział współautor IPCC Paulo Artaxo, fizyk środowiskowy z Uniwersytetu w Sao Paulo. - Wyciek (metanu) z szybów gazowych i naftowych jest bardzo trudny do oszacowania – powiedział.
- Niektóre grupy ekologiczne i urzędnicy rządowi wezwali do globalnego porozumienia w sprawie metanu, takiego jak protokół montrealski, który zajął się problemem zubożenia warstwy ozonowej. Taka umowa może zacząć się od metanu z przemysłu naftowego i gazowego, który ma już technologię ograniczania tych emisji - powiedział Armond Cohen, dyrektor wykonawczy Clean Air Task Force, grupy zajmującej się technologiami klimatycznymi z Bostonu. - To nie czarna magia. Tutaj nie jest wymagana żadna egzotyczna technologia, więc zacznijmy od tego – dodał Cohen.