Susza na coraz większym obszarze kraju. Zagrożone zboża, truskawki i krzewy owocowe

Niedobory wody dla roślin uprawnych od 11 kwietnia do 10 czerwca były bardzo zróżnicowane. Największy deficyt wody odnotowano w woj. zachodniopomorskim, gdzie stwierdzono wystąpienie suszy, powodującej obniżenie polonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich warunkach pogodowych w czterech uprawach.

 

Susza w siedmiu województwach

 

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą. W trzecim okresie raportowania tj. od 11 kwietnia do 10 czerwca 2021 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -56 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 34 mm w stosunku do poprzedniego okresu (1 IV-31 V).

 

Największy deficyt wody notowany był na obszarze Równiny Gryfickiej i na Wysoczyźnie Łobeskiej od -150 do -169 mm. Tylko nieco mniejsze niedobry wody notowano na Równinie Białogardzkiej, Nowogardzkiej, na Pojezierzu Drawskim i Ińskim a także na Polesiu Zachodnim, Wysoczyźnie Lubartowskiej, Płaskowyżu Nałęczowskim od- 120 do -149 mm. Stosunkowo duży deficyt wody wystąpił na obszarze Pojezierza Mrągowskiego, w północnej części Pojezierza Kaszubskiego, na wschodnim terenie Wysoczyzny Polanowskiej a także w południowej części Niziny Południowowielkopolskiej oraz Wzniesieniach Południowomazowieckich od -120 do -139 mm. Na pozostałym terytorium kraju niedobory wody były mniejsze od -50 mm do -119 mm.

 

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w obecnym okresie raportowania, stwierdzono wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski.

 

Susza rolnicza występowała na terenie siedmiu województw:

• zachodniopomorskiego,
• lubelskiego,
• pomorskiego,
• łódzkiego
• warmińsko-mazurskiego,
• świętokrzyskiego,
• mazowieckiego.

 

Susza występowała w czterech uprawach:

• zbóż jarych,
• zbóż ozimych,
• truskawek,
• krzewów owocowych.

 

Najbardziej zagrożone zboża jare

 

W trzecim okresie raportowania od 11 kwietnia do 10 czerwca 2021 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 170 gminach (6,86% gmin Polski) na obszarze 2,01% gruntów ornych kraju

 

Suszę notowano również w uprawach zbóż ozimych. W tych uprawach notowano ją w 107 gminach (4,32% gmin Polski) na obszarze 0,78% gruntów ornych kraju. 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach truskawek. W tych uprawach notowano ją w 60 gminach (2,42% gmin Polski) na obszarze 0,48% gruntów ornych kraju.

 

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych. W tych uprawach notowano ją w 51 gminach (2,06% gmin Polski) na obszarze 0,34% gruntów ornych kraju.

 

W czerwcu cieplej i mniej opadów

 

W ciągu ostatnich 24 lat nie notowano tak zimnego kwietnia jak w tym roku. Temperatura tego miesiąca była niska w całym kraju. Na bardzo dużej powierzchni środkowej Polski notowano ok. 6°C. Na północnych obszarach kraju na: Wyżynie Małopolskiej, Roztoczu, Przedgórzu Sudeckim oraz Pogórzu Karpackim było jeszcze zimniej od 5 do 6°C a miejscami notowano nawet 4-5°C. W Sudetach i w Karpatach było najzimniej, temperatura powietrza na tych terenach wynosiła tylko 1-4°C. Tegoroczny kwiecień w stosunku do normy wieloletniej był zimniejszy w południowo-wschodniej części kraju o 1°C, we wschodniej o 1-2°C, w środkowej Polsce od 2 do 3°C,a w zachodnich rejonach było zimniej nawet o 3-4°C.

 

Tegoroczny maj był zimny. Najzimniej było w północnych i południowych rejonach Polski, w których notowano temperaturę powietrza od 10 do 12°C, a miejscami w południowych krańcach kraju nawet 8-10°C. Na znacznym obszarze Polski temperatura wynosiła od 12 do 13°C a w Kotlinie Sandomierskiej przekraczała nawet 13°C. Jedynie na północnych krańcach Polski oraz południowo-wschodnich terenach notowano temperaturę w normie wieloletniej, natomiast na przeważającym terenie kraju była niższa od normy od 1 do 2°C.

 

 

W pierwszej dekadzie czerwca było już wyraźnie cieplej. Najcieplej było w szerokim pasie Polski środkowej od 17 do 18°C a na Pojezierzu Wielkopolskim nawet od 18 do 19°C. Tylko nieco chłodniej było na Pojezierzu Zachodniopomorskim i Koszalińskim oraz w południowo-wschodniej części Polsce od 16 do 17°C. Najchłodniej było na południu kraju od 12 do 16°C.

 

W kwietniu w południowo-wschodniej części kraju notowano wysokie opady od 60 do 120 mm (tj. ok. 140% normy wieloletniej). W środkowej Polsce również opady były wysokie, chociaż mniejsze niż w południowo-wschodniej części kraju, wynoszące w od 30 do 60 mm, stanowiące na tych terenach 90-140% normy. W północnych rejonach Polski były najniższe od 20 do 30 mm a miejscami notowano opady o wielkości nawet poniżej 20 mm i na tych obszarach stanowiły od 40 do ponad 90% normy.

 

W maju opady atmosferyczne były bardzo zróżnicowane. Najmniejsze stwierdzono w północno-zachodnich i południowo wschodnich obszarach Polski wynoszące od 40 do 60 mm i na tych terenach stanowiły 90-100% normy, a na Wyżynie |Lubelskiej, Polesiu Zachodnim i Wołyńskim notowano opady o wielkości tylko 70% normy wieloletniej. Natomiast znacznie wyższe opady od 60 do aż 120 mm notowano w szerokim pasie biegnącym od południowo-zachodnich po północno-wschodnie tereny kraju. Wysokie opady od 100 do ponad 200 mm notowano w Sudetach, w Beskidach Zachodnich oraz w Karpatach. Na przeważającym terenie kraju opady tegorocznego maja stanowiły od 100 a miejscami nawet 150% normy wieloletniej.

 

W pierwszej dekadzie czerwca na terenie całego kraju notowano bardzo małe opady atmosferyczne nie przekraczające 5 mm, a w niektórych miejscach w ogóle nie wystąpiły. Tylko na terenie Pojezierza Iławskiego, na Równinie Warmińskiej, na Garbie Lubawskim, na Wyżynach: Woźnicko-Wieluńskiej, Krakowsko-Częstochowskiej, Śląskiej, na Pogórzu Środkowobeskidzkim i Zachodniobeskidzkim oraz w niektórych miejscach Pojezierza Wielkopolskiego notowano nieco większe opady od 5 do 15 mm.

 

Zróżnicowane niedobory

 

- Stwierdzamy, że niedobory wody dla roślin uprawnych od 11 kwietnia do 10 czerwca były są bardzo zróżnicowane. Największy deficyt wody odnotowano w woj. zachodniopomorskim, gdzie stwierdzamy wystąpienie suszy, powodującej obniżenie polonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich warunkach pogodowych w czterech uprawach. W woj. lubelskim suszę notowano w trzech uprawach, w łódzkim i pomorskim w dwóch, natomiast w warmińsko-mazurskim, świętokrzyskim w oraz mazowieckim po jednej uprawie. Najmniejsze niedobory wody występują w zachodniej, południowej Polsce oraz na Mazowszu i na obszarze Żuław Wiślanych - czytamy w komunikacie IUNG.