Już prawie święta. „Konserwatyści” czekają z przystrojeniem choinki do samej Wigilii, a ci którzy lubią wcześniej czuć atmosferę Bożego Narodzenia już od dawna uśmiechają się do wesołych bombek, łańcuchów, słodyczy i wszystkiego co tradycja i fantazja pozwoliły im zawiesić na stojącej już na swoim miejscu choince. Może w pośpiechu życia, pracy i przygotowań przedświątecznych, jeszcze nie wszyscy nabyli świąteczne drzewka. Niektórzy zapewne wykopią je z ogrodu, czy lasu, inni wyjmą tak zwane sztuczne, z szaf, piwnic, pawlaczy. Niezależnie od tego czy „prawdziwa”, czy „sztuczna”, mała, czy duża i czym ozdobiona- choinka zagości prawie w każdym polskim domu.
Mimo corocznego „ubierania” choinki, nie każdy wie skąd się wziął ten zwyczaj. Kupując bożonarodzeniowe drzewko nie zawsze mamy czas i ochotę zastanowić się nad cenami choinek. W niektórych rodzinach trwają przedświąteczne, długie dyskusje: prawdziwa, czy sztuczna? A może by tak założyć własną choinkową plantację? - myślą niektórzy między świątecznym karpiem, a makowcem. Czy plantacje choinek są opłacalne? Czy wymagają dużego nakładu pracy i finansów? Co mówią o choinkowych drzewkach (prawdziwych i sztucznych) ekolodzy?
CO TO WŁAŚCIWIE JEST CHOINKA
W nomenklaturze botanicznej nie ma pojęcia „choinka”, czyli nie ma ona miana żadnego gatunku. Choinką staje się dopiero przystrojone drzewko iglaste. Idąc tym tropem należy wymienić gatunki drzew, które w naszej kulturze zostają choinkami. Najczęściej jest to świerk pospolity (Picea abies = P. excelsa), rzadziej rolę świątecznego drzewka pełni sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), której cena jest zazwyczaj wyższa od ceny świerku ze względu na jej mniejszą podaż. Typowo polskim gatunkiem jest również jodła pospolita (Abies alba). Leśnicy twierdzą, że tylko rodzime gatunki charakteryzują się pięknym, żywicznym zapachem. Pozostałe gatunki jak np. jodła kaukaska (Abies nordmanniana) są hodowane wyłącznie na sprzedaż. Brak występowania u nich intensywnego zapachu, rekompensują miękkie i niekłujące igły.
TRADYCJA WIGILIJNEGO DRZEWKA
Drzewo, zwłaszcza iglaste w wielu kulturach jest symbolem życia, ciągłego odradzania się, trwania i płodności. Drzewko bożonarodzeniowe pojawiło się w XVI wieku (być może nawet już wcześniej). Prawdopodobnie występowało, jako rajskie „drzewo poznania dobra i zła” w misteriach o Adamie i Ewie, wystawianych w Wigilię Bożego Narodzenia.
Pewnym natomiast jest, iż tradycja choinek narodziła się w niemieckiej Alzacji, gdzie nawiązując do tradycji rajskiego drzewa, pierwsze choinki dekorowano jabłkami i ozdobami z papieru. Do rozwoju tradycji świątecznych choinek przyczynił się Marcin Luter, który zalecał niemieckim protestantom spędzanie świąt w domowym zaciszu. Początkowo choinki były wieszane pod sufitem, czubkiem do dołu.
Do Polski zwyczaj świątecznych drzewek przenieśli niemieccy protestanci, na przełomie XVIII/XIX wieku. Początkowo tradycja ta była spotykana jedynie w miastach. Z czasem zwyczaj ten przyjął się także na polskich wsiach.
Dawnymi tradycyjnymi zdobieniami choinkowymi były ciastka, pierniczki, orzechy, małe, czerwone tzw. rajskie jabłuszka, własnoręcznie wykonywane w czasie adwentu ozdoby z bibuły, kolorowych papierów, piórek, wydmuszek, słomy i źdźbeł traw oraz kłosów zbóż itp. Na gałązkach w wieczór wigilijny zapalano świeczki i tzw. zimne ognie.
Ciekawa jest symbolika ozdób choinkowych, która ma swoje korzenie w tradycji ludowej. Według niej np.: Gwiazda Betlejemska, którą umieszczano na szczycie drzewka, miała pomagać w powrotach do domu z dalekich stron, oświetlenie choinki broniło dostępu złym mocom, a także miało odwrócić nieżyczliwe spojrzenia ludzi (zły urok), natomiast jabłka zawieszane na gałązkach symbolizowały biblijny owoc, którym kuszeni byli Adam i Ewa, orzechy zawijane w sreberka nieść miały dobrobyt i siłę, a papierowe łańcuchy przypominały o zniewoleniu grzechem.
ZDANIEM EKOLOGÓW
Wybór pomiędzy zakupem choinki z lasu, czy nawet plantacji, a tej sztucznej może stanowić pewien problem. Oprócz czynnika ekonomicznego, jak ten, że wydając pieniądze na choinkę sztuczną, robimy to jednorazowo, zakupione sztuczne drzewko wystarczy nam na kilka lat. Można długo rozważać wady i zalety obu choinek (zapach, osypujące się igły itd. Wszelkie rozważania prowadzą w końcu do pytania, czy sztuczne drzewko, czy żywe jest bardziej ekologiczne? Chcąc być pro eco, którą choinkę wybrać? Co radzą ekologowie?
Na temat powyższego problemu wypowiedziała się dla Cen Rolniczych pani Joanna Lepczak - Michalska - sekretarz Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Pomorskiego:
„ Moim zdaniem zdecydowanie lepiej sadzić choinki. Chociaż przez kilka lat stanowią zielony fragment przyrody. Wycinać je własnoręcznie przez odbiorców, co zapobiega wycinaniu zbyt dużej ilości, czyli marnotrawstwu, a na zakończenie odpowiednio utylizować po usunięciu z domu, np. w postaci karmy dla zwierząt w ZOO. Drugą ewentualnością jest kupowanie choinek z bryłą korzeniową i sadzenie ich po zakończeniu świąt. Ta metoda jest nieco bardziej skomplikowana ponieważ wymaga odpowiedniego zabezpieczenia korzeni i przechowania choinki do wiosny. Niemniej oba sposoby są zdecydowanie bardziej prośrodowiskowe niż produkowanie sztucznych choinek, a potem ich skomplikowana utylizacja”.
CENY CHOINEK W 2019 R.
Ceny choinek w wybranych sklepach sieciowych (z 18.12.2019 r.)
Ceny choinek w poszczególnych marketach nie przedstawiają dużych różnic. Za średniej wielkości choinkę tzw. sztuczną (ok. 150 cm) w tym roku zapłacimy od 50 zł. W podobnej cenie można zakupić tzw. żywą choinkę o tej samej wysokości. Za sztuczną, mierzącą około 180 cm trzeba zapłacić do 150 zł. Wyższe świąteczne drzewka, mierzące do 230 cm kosztują ponad 200 zł.
Ciekawostką jest wprowadzona od niedawna w sklepach oferta sprzedaży choinek wraz z przystrojeniem. Wtedy ich cena jest wyższa niż klasycznych drzewek bez ozdób.
Można również nabyć kolorowe, sztuczne drzewka. Niektóre z oferowanych w sprzedaży sztucznych choinek posiadają nawet szyszki. Cena takich drzewek jest wtedy wyższa od tych bez szyszek. W zestawieniu podano ceny dostępnych w sprzedaży sieciowej żywych i sztucznych drzewek.
Kaufland
- choinka sztuczna (jodła), 150 cm - 59,99 zł
- choinka sztuczna z diodami LED 180 cm - 119, 90 zł
Kik
- choinka sztuczna, 150 cm - 59,99 zł
OBI
- jodła sztuczna z szyszką, 150 cm - 279 zł
- jodła sztuczna z szyszką, 180 cm - 379 zł
- jodła sztuczna z szyszką, 220 cm - 429 zł
- sosna sztuczna syberyjska, od 39 zł za 80 cm do 329 zł za 230 cm
Castorama
- choinki tradycyjne - 152 cm - 69,98 zł; 183 cm - 298 zł; 228 cm - 188 zł
- choinki kolorowe - różowa 91 cm - 27, 98 zł; biała 183 cm - 228 zł; choinka LED 213 cm - 398 zł
- choinki wstępnie udekorowane - 228 cm - 698 zł; 213 cm - 448 zł; 183 cm - 98 zł
Leroy Merlin
- jodła kaukaska w donicy, 80-100 cm - 69 zł
- jodła kaukaska cięta, 150-175 cm - 49,97 zł
- choinka sztuczna - 90 cm - 36,97 zł; 150 cm - 87 zł; 210 cm - 197 zł; 240 cm - 337 zł
Brico Marche
- choinka sosnowa, 150 cm - 99,99 zł
Auchan
- choinka sztuczna biała, 180 cm - 129, 99 zł
- choinka sztuczna, 90 cm - 54,99 zł
- choinka sztuczna 210 cm - 269 zł
Powyższe ceny podano za:
https://gazetakrakowska.pl/ceny-choinek-2019-oferty-popularnych-sklepow-carrefour-biedronka-tesco-auchan-obi-tesco-i-wiecej-1812/ar/c11-14635929?fbclid=IwAR0GDuZHpfcdC44AQ-u89Bud8Rc86xPAWxMtQEdRLTupIdOELjWz6nZXrns
Ceny żywych choinek w wybranych punktach sprzedaży (z dnia 18.12.2019 r.)
Przed świętami choinki dostępne są prawie „na każdym rogu ulicy”. Co ciekawe, można nabyć je także przez Internet (nawet te żywe). Producenci oferują niższe ceny świątecznych drzewek oraz duży wybór gatunków, wysokości, tych w donicach i po ścięciu.
Jeden z badanych punktów w Poznaniu, w dniu 18.12 oferował: świerk w donicy od 40,00 zł z dowozem
Drugi z poznańskich sprzedawców podał ceny choinek od 60 do 280 zł, w zależności od ich wysokości oraz klasy.
Trzeci ze sprzedawców oferuje świerki pospolite i jodły kaukaskie z dostawą pod dom od 50 zł.
W dniu publikacji tego artykułu można liczyć już na znacznie obniżone ceny choinek, gdyż tuż przed Świętami Bożego Narodzenia sprzedawcy świątecznych drzewek wolą pozbyć się towaru po kosztach własnych, a czasem nawet znacznie poniżej, niż zostać z niesprzedanym, sezonowym towarem.
PRZYJDŹ I ZETNIJ
Należy wyjaśnić, że pani Joanna Lepczak - Michalska z Polskiego Klubu Ekologicznego, mówiąc powyżej o chodzeniu do lasu i wycinaniu wybranych egzemplarzy choinek nie ma na myśli samowolnego trzebienia drzewek, a akcję prowadzoną przez Lasy Państwowe. Polega ona na tym właśnie, że można udać się do lasu, wybrać sobie drzewko, a następnie wyciąć je za wiedzą i zgodą danego leśnictwa. Oczywiście również wnosząc stosowną opłatę. Takie kontrolowane wycinanie drzewek umożliwi wycinkę tych choinek, które zostaną sprzedane, czyli nie będzie strat w niezakupionych, a wyciętych drzewkach. Akcja ta ma także na celu zaproszenie całych rodzin do lasów i zapoznanie się z ich pięknem.
Więcej na ten temat np. na stronie: http://www.poznan.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/i4ZQ/content/jaka-choinke-wybrac-na-swieta-
CHOINKA DO WYPOŻYCZENIA?
Choinki wypożyczane są na okres 2 tygodni. Należy zwrócić je najpóźniej do 8 stycznia 2020 r.
Więcej o akcji choinka do wypożyczenia na stronie: https://warszawa.naszemiasto.pl/nie-kupuj-wypozycz-czyli-choinki-w-leasingu-po-swietach/ar/c1-7464649
Małej, dużej, pachnącej czy nie, bogato, lub mniej przystrojonej, ale na pewno wspaniałej- choinki z całym mnóstwem pięknie zapakowanych prezentów, pod wyjątkowym drzewkiem oraz magicznego Wigilijnego Wieczoru, życzę Państwu w imieniu własnym oraz całej Redakcji Cen Rolniczych.
Źródła:
- Marcin Wilga: ”Bliżej natury”, tom II
- http://www.poznan.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/i4ZQ/content/jaka-choinke-wybrac-na-swieta-
- https://warszawa.naszemiasto.pl/nie-kupuj-wypozycz-czyli-choinki-w-leasingu-po-swietach/ar/c1-7464649
- http://www.szkolka-siwek.pl/
- https://dziennikzachodni.pl/zywe-choinki-na-boze-narodzenie-gdzie-sa-najtansze-sprawdzilismy-ceny-gdzie-kupic/ar/c1-14655763?fbclid=IwAR3mWljxsQUB88To9JGfl7MRle6y5nseKTxC3tlUFJzPN8t4yQsxlF-AKYc
- https://gazetakrakowska.pl/ceny-choinek-2019-oferty-popularnych-sklepow-carrefour-biedronka-tesco-auchan-obi-tesco-i-wiecej-1712/ar/c11-14635929?fbclid=IwAR0GDuZHpfcdC44AQ-u89Bud8Rc86xPAWxMtQEdRLTupIdOELjWz6nZXrns
- http://emkaminscy.pl/oferta/drzewa-i-krzewy-iglaste/
