W piątym okresie raportowania tj. od 1 maja do 30 czerwca 2019 roku, IUNG-PIB stwierdza wystąpienie suszy rolniczej na obszarze 14 województw, na powierzchni 28,09% gruntów ornych. Susza notowana jest we wszystkich monitorowanych uprawach. Największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 1219 gminach Polski (49,21% gmin kraju).
IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.
Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -87 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 50 mmw stosunku do poprzedniego okresu (21 IV-20 VI).
Największy deficyt wody w okresie 1 maj – 30 czerwca br. notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego, wynosił od -230 mm do -239 mm. Duży deficyt wody od -160 do -230 mm notowano na terenie zachodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, na Nizinie Wielkopolskiej, Śląskiej, Podlaskiej, w południowej części Niziny Mazowieckiej, na Polesiu Lubelskim oraz we wschodniej części Pobrzeża Słowińskiego. Na dużym obszarze kraju niedobór wody wynosił od -110 do -160 mm. Natomiast na południu Polski oraz na Pojezierzu Mazurskim w tym okresie sześciodekadowym notowano najmniejsze niedobory wody wynoszące powyżej -110 mm.
Susza rolnicza występuje na terenie województw:
- Lubuskiego,
- Wielkopolskiego,
- Łódzkiego,
- Opolskiego,
- Podlaskiego,
- Mazowieckiego,
- Zachodniopomorskiego,
- Dolnośląskiego,
- Lubelskiego,
- Pomorskiego,
- Kujawsko-pomorskiego,
- Śląskiego,
- Świętokrzyskiego,
- Warmińsko-mazurskiego.
Susza notowana jest we wszystkich monitorowanych uprawach wśród:
- Zbóż jarych,
- Zbóż ozimych,
- Krzewów owocowych,
- Truskawek,
- Rzepaku i rzepiku,
- Roślin strączkowych,
- Kukurydzy na ziarno,
- Kukurydzy na kiszonkę,
- Drzew owocowych,
- Warzyw gruntowych,
- Tytoniu.
- Buraka cukrowego
- Ziemniaka
- Chmielu
W piątym okresie raportowania od 1 maja do 30 czerwca 2019 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 1219 gminach Polski (49,21% gmin kraju). Odnotowano ją w 14 województwach na powierzchni 28,09% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 1.
Tab. 1. Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
96,87 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
225 |
99,56 |
80,47 |
3 |
łódzkie |
177 |
175 |
98,87 |
76,78 |
4 |
opolskie |
71 |
61 |
85,92 |
20,35 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
90 |
79,65 |
29,50 |
6 |
podlaskie |
118 |
85 |
72,03 |
25,88 |
7 |
mazowieckie |
314 |
183 |
58,28 |
21,68 |
8 |
lubelskie |
213 |
124 |
58,22 |
19,97 |
9 |
dolnośląskie |
169 |
85 |
50,30 |
24,38 |
10 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
49 |
34,03 |
5,02 |
11 |
pomorskie |
123 |
23 |
18,70 |
9,38 |
12 |
śląskie |
167 |
29 |
17,37 |
7,57 |
13 |
świętokrzyskie |
102 |
7 |
6,86 |
1,09 |
14 |
warmińsko-mazurskie |
116 |
1 |
0,86 |
0,06 |
W tym okresie bardzo duże zagrożenie suszą rolniczą występowało również wśród upraw rzepaku i rzepiku. Suszę w tych uprawach odnotowano w 1218 gminach Polski (49,17% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił w tych uprawach wzrost z wystąpieniem suszy o 1060 gmin. Odnotowano ją w 14 województwach na powierzchni 25,67% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 2.
Tab. 2. Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
89,21 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
225 |
99,56 |
75,22 |
3 |
łódzkie |
177 |
175 |
98,87 |
70,30 |
4 |
opolskie |
71 |
61 |
85,92 |
16,82 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
90 |
79,65 |
25,13 |
6 |
podlaskie |
118 |
85 |
72,03 |
23,28 |
7 |
mazowieckie |
314 |
183 |
58,28 |
20,29 |
8 |
lubelskie |
213 |
123 |
57,75 |
16,80 |
9 |
dolnośląskie |
169 |
85 |
50,30 |
23,00 |
10 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
49 |
34,03 |
4,80 |
11 |
pomorskie |
123 |
23 |
18,70 |
8,14 |
12 |
śląskie |
167 |
29 |
17,37 |
7,25 |
13 |
świętokrzyskie |
102 |
7 |
6,86 |
1,09 |
14 |
warmińsko-mazurskie |
116 |
1 |
0,86 |
0,06 |
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych. Wystąpiła w 1075 gminach Polski (43,40% gmin kraju). Odnotowano ją w 13 województwach na powierzchni 23,66% gruntów ornych. W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 804 gmin z wystąpieniem suszy. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.
Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
94,25 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
224 |
99,12 |
74,27 |
3 |
łódzkie |
177 |
174 |
98,31 |
68,02 |
4 |
opolskie |
71 |
57 |
80,28 |
15,42 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
75 |
66,37 |
21,86 |
6 |
podlaskie |
118 |
72 |
61,02 |
17,84 |
7 |
lubelskie |
213 |
106 |
49,77 |
13,44 |
8 |
dolnośląskie |
169 |
79 |
46,75 |
22,84 |
9 |
mazowieckie |
314 |
145 |
46,18 |
15,16 |
10 |
pomorskie |
123 |
21 |
17,07 |
7,16 |
11 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
22 |
15,28 |
2,36 |
12 |
śląskie |
167 |
17 |
10,18 |
4,03 |
13 |
świętokrzyskie |
102 |
1 |
0,98 |
0,06 |
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano w dalszym ciągu w uprawach zbóż ozimych. Wystąpiła w 961 gminach Polski (38,80% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 639 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 12 województwach na powierzchni 19,86% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród zbóż ozimych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.
Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
86,38 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
220 |
97,35 |
66,11 |
3 |
łódzkie |
177 |
166 |
93,79 |
62,75 |
4 |
opolskie |
71 |
50 |
70,42 |
9,71 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
59 |
52,21 |
14,71 |
6 |
podlaskie |
118 |
58 |
49,15 |
13,66 |
7 |
dolnośląskie |
169 |
74 |
43,79 |
19,67 |
8 |
lubelskie |
213 |
90 |
42,25 |
8,76 |
9 |
mazowieckie |
314 |
120 |
38,22 |
10,64 |
10 |
pomorskie |
123 |
18 |
14,63 |
4,68 |
11 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
14 |
9,72 |
1,16 |
12 |
śląskie |
167 |
10 |
5,99 |
2,50 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na ziarno. Odnotowano ją w 785 gminach Polski (31,69% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 715 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 12 województwach na powierzchni 13,05% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 5.
Tab. 5. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
78,23 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
204 |
90,27 |
44,68 |
3 |
łódzkie |
177 |
155 |
87,57 |
43,42 |
4 |
opolskie |
71 |
31 |
43,66 |
4,49 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
47 |
41,59 |
6,73 |
6 |
dolnośląskie |
169 |
64 |
37,87 |
10,45 |
7 |
podlaskie |
118 |
37 |
31,36 |
7,11 |
8 |
mazowieckie |
314 |
87 |
27,71 |
5,10 |
9 |
lubelskie |
213 |
55 |
25,82 |
5,14 |
10 |
pomorskie |
123 |
16 |
13,01 |
2,31 |
11 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
4 |
2,78 |
0,10 |
12 |
śląskie |
167 |
3 |
1,80 |
0,52 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Odnotowano ją w 785 gminach Polski (31,69% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił w tych uprawach wzrost o 715 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 12 województwach na powierzchni 13,05% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 6.
Tab. 6. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
78,23 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
204 |
90,27 |
44,68 |
3 |
łódzkie |
177 |
155 |
87,57 |
43,42 |
4 |
opolskie |
71 |
31 |
43,66 |
4,49 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
47 |
41,59 |
6,73 |
6 |
dolnośląskie |
169 |
64 |
37,87 |
10,45 |
7 |
podlaskie |
118 |
37 |
31,36 |
7,11 |
8 |
mazowieckie |
314 |
87 |
27,71 |
5,10 |
9 |
lubelskie |
213 |
55 |
25,82 |
5,14 |
10 |
pomorskie |
123 |
16 |
13,01 |
2,31 |
11 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
4 |
2,78 |
0,10 |
12 |
śląskie |
167 |
3 |
1,80 |
0,52 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach roślin strączkowych. Odnotowano ją w 785 gminach Polski (31,69% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania w tych uprawach nastąpił wzrost o 682 gminy z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 12 województwach na powierzchni 15,80% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 7.
Tab. 7. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
85,92 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
204 |
90,27 |
54,14 |
3 |
łódzkie |
177 |
155 |
87,57 |
55,49 |
4 |
opolskie |
71 |
31 |
43,66 |
4,49 |
5 |
zachodniopomorskie |
113 |
47 |
41,59 |
9,17 |
6 |
dolnośląskie |
169 |
64 |
37,87 |
14,45 |
7 |
podlaskie |
118 |
37 |
31,36 |
7,11 |
8 |
mazowieckie |
314 |
87 |
27,71 |
6,95 |
9 |
lubelskie |
213 |
55 |
25,82 |
5,14 |
10 |
pomorskie |
123 |
16 |
13,01 |
3,07 |
11 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
4 |
2,78 |
0,10 |
12 |
śląskie |
167 |
3 |
1,80 |
0,52 |
Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Odnotowano ją w 733 gminach Polski (29,59% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 535. Odnotowano ją w 12 województwach na powierzchni 15,87% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 8.
Tab. 8. Zasięg suszy w uprawach truskawek
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
82 |
100,00 |
86,02 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
200 |
88,50 |
55,90 |
3 |
łódzkie |
177 |
154 |
87,01 |
56,57 |
4 |
zachodniopomorskie |
113 |
44 |
38,94 |
9,70 |
5 |
dolnośląskie |
169 |
61 |
36,09 |
15,69 |
6 |
opolskie |
71 |
25 |
35,21 |
3,38 |
7 |
mazowieckie |
314 |
78 |
24,84 |
6,77 |
8 |
podlaskie |
118 |
27 |
22,88 |
5,13 |
9 |
lubelskie |
213 |
42 |
19,72 |
3,91 |
10 |
pomorskie |
123 |
15 |
12,20 |
3,12 |
11 |
kujawsko-pomorskie |
144 |
3 |
2,08 |
0,01 |
12 |
śląskie |
167 |
2 |
1,20 |
0,23 |
Suszę rolniczą odnotowano w uprawach tytoniu. Wystąpiła w 322 gminach Polski (13,00 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 283. Odnotowano ją w 7 województwach na powierzchni 6,17% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 9.
Tab. 9. Zasięg suszy w uprawach tytoniu
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
78 |
95,12 |
73,74 |
2 |
łódzkie |
177 |
92 |
51,98 |
19,53 |
3 |
wielkopolskie |
226 |
104 |
46,02 |
21,22 |
4 |
zachodniopomorskie |
113 |
14 |
12,39 |
2,67 |
5 |
dolnośląskie |
169 |
20 |
11,83 |
1,72 |
6 |
mazowieckie |
314 |
12 |
3,82 |
0,48 |
7 |
pomorskie |
123 |
2 |
1,63 |
0,35 |
Suszę rolniczą odnotowano w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 322 gminach Polski (13,00 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 283. Odnotowano ją w 7 województwach na powierzchni 5,58% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 10.
Tab. 10. Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
78 |
95,12 |
66,59 |
2 |
łódzkie |
177 |
92 |
51,98 |
19,49 |
3 |
wielkopolskie |
226 |
104 |
46,02 |
17,99 |
4 |
zachodniopomorskie |
113 |
14 |
12,39 |
2,31 |
5 |
dolnośląskie |
169 |
20 |
11,83 |
1,62 |
6 |
mazowieckie |
314 |
12 |
3,82 |
0,48 |
7 |
pomorskie |
123 |
2 |
1,63 |
0,35 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach drzew owocowych. Wystąpiła w 322 gminach Polski (13,00% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 268 gminy z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 7 województwach na powierzchni 5,29% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 11.
Tab. 11. Zasięg suszy w uprawach drzew owocowych
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
78 |
95,12 |
64,08 |
2 |
łódzkie |
177 |
92 |
51,98 |
19,49 |
3 |
wielkopolskie |
226 |
104 |
46,02 |
16,16 |
4 |
zachodniopomorskie |
113 |
14 |
12,39 |
2,07 |
5 |
dolnośląskie |
169 |
20 |
11,83 |
1,54 |
6 |
mazowieckie |
314 |
12 |
3,82 |
0,48 |
7 |
pomorskie |
123 |
2 |
1,63 |
0,35 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach chmielu. Wystąpiła w 60 gminach Polski (2,42 % gmin kraju). Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,68% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 12.
Tab. 12. Zasięg suszy w uprawach chmielu
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
49 |
59,76 |
16,70 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
9 |
3,98 |
1,61 |
3 |
zachodniopomorskie |
113 |
2 |
1,77 |
0,09 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach ziemniaka. Wystąpiła w 41 gminach Polski (1,66 % gmin kraju). Odnotowano ją w 2 województwach na powierzchni 0,36% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 13.
Tab. 13. Zasięg suszy w uprawach ziemniaka
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
34 |
41,46 |
8,87 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
7 |
3,10 |
0,85 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach buraka cukrowego. Wystąpiła w 7 gminach Polski (0,28 % gmin kraju). Odnotowano ją w 2 województwach na powierzchni 0,01% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 14.
Tab. 14. Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego
Lp |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1 |
lubuskie |
82 |
5 |
6,10 |
0,17 |
2 |
wielkopolskie |
226 |
2 |
0,88 |
0,01 |
W tym jak i w poprzednim okresie sześciodekadowym szczególnie duży niedobór wody wystąpił w szerokim pasie Polski środkowej oraz w mniejszym stopniu w północno-wschodnich rejonach kraju. Średni deficyt wody dla Polski w obecnym okresie dla roślin uprawnych znacznie powiększył się (aż o 50 mm), obejmując nowe powierzchnie z suszą rolniczą. W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost liczby województw objętych suszą rolniczą. Obecnie tych województw jest 14, w poprzednim okresie było ich 10. Wzrosła też liczba gmin z suszą (o 670), w tym okresie odnotowano w 1219 gminach Polski (49,21% gmin kraju). Odnotowano też znaczny wzrost powierzchni z suszą o 18,66 punktów procentowych. Obecnie susza rolnicza występuje na powierzchni 28,09% gruntów ornych. Suszą objęte są wszystkie monitorowane grupy i gatunki upraw.
Źródło: IUNG-PIB