Wg IUNG-PIB w Puławach w czwartym okresie raportowania od 21 kwietnia do 20 czerwca 2019 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 549 gminach Polski (22,16% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 160 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 10 województwach na powierzchni 9,43% gruntów ornych.
IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.
Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -36 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 1 mm w stosunku do poprzedniego okresu (11 IV-10 VI).
Największy deficyt wody od -170 mm do -209 mm w prezentowanym sześciodekadowym okresie wystąpił na obszarze Pojezierza Lubuskiego. Duży deficyt wody wynoszący od -120 do -170 mm notowano na terenie zachodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, na Nizinie Wielkopolskiej, Śląskiej, Podlaskiej, w południowej części Niziny Mazowieckiej, na Polesiu Lubelskim oraz we wschodniej części Pobrzeża Słowińskiego. Na dużym obszarze kraju niedobór wody wynosił od -60 do -119 mm. Natomiast na południu Polski oraz na Pojezierzu Mazurskim notowano wartości KBW od -59 mm po wartości dodatnie.
Susza rolnicza występuje na terenie województw:
- Lubuskiego,
- Wielkopolskiego,
- Łódzkiego,
- Podlaskiego,
- Mazowieckiego,
- Zachodniopomorskiego,
- Dolnośląskie,
- Lubelskie,
- Pomorskiego,
- Kujawsko-pomorskie.
Susza notowana jest w uprawach:
- Zbóż jarych,
- Zbóż ozimych,
- Krzewów owocowych,
- Truskawek,
- Rzepaku i rzepiku,
- Roślin strączkowych,
- Kukurydzy na ziarno,
- Kukurydzy na kiszonkę,
- Drzew owocowych,
- Warzyw gruntowych,
- Tytoniu.
Tab. 1. Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
65 |
79,27 |
60,37 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
178 |
78,76 |
35,33 |
3. |
łódzkie |
177 |
101 |
57,06 |
26,28 |
4. |
podlaskie |
118 |
40 |
33,90 |
7,40 |
5. |
mazowieckie |
314 |
72 |
22,93 |
5,44 |
6. |
zachodniopomorskie |
113 |
21 |
18,58 |
3,96 |
7. |
dolnośląskie |
169 |
29 |
17,16 |
4,03 |
8. |
lubelskie |
213 |
26 |
12,21 |
2,70 |
9. |
pomorskie |
123 |
15 |
12,20 |
2,96 |
10. |
kujawsko-pomorskie |
144 |
2 |
1,39 |
0,08 |
Potencjalne zasięgi suszy w uprawach zbóż jarych:
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach zbóż ozimych. Wystąpiła w 322 gminach Polski (13,0% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 113 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 4,52% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród zbóż ozimych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 2.
Tab. 2. Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
62 |
75,61 |
49,35 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
118 |
52,21 |
16,96 |
3. |
łódzkie |
177 |
60 |
33,90 |
8,06 |
4. |
zachodniopomorskie |
113 |
12 |
10,62 |
2,22 |
5. |
podlaskie |
118 |
12 |
10,17 |
2,46 |
6. |
dolnośląskie |
169 |
17 |
10,06 |
1,33 |
7. |
mazowieckie |
314 |
30 |
9,55 |
1,92 |
8. |
pomorskie |
123 |
11 |
8,94 |
1,45 |
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych Wystąpiła w 271 gminach Polski (10,94% gmin kraju). Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 4,19% gruntów ornych. W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 223 gminy z wystąpieniem suszy. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.
Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
60 |
73,17 |
50,46 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
96 |
42,48 |
15,43 |
3. |
łódzkie |
177 |
49 |
27,68 |
6,54 |
4. |
zachodniopomorskie |
113 |
10 |
8,85 |
2,24 |
5. |
mazowieckie |
314 |
27 |
8,60 |
1,62 |
6. |
podlaskie |
118 |
9 |
7,63 |
1,95 |
7. |
pomorskie |
123 |
9 |
7,32 |
1,37 |
8. |
dolnośląskie |
169 |
11 |
6,51 |
0,91 |
Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Odnotowano ją w 198 gminach Polski (7,99% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 93. Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 3,07% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.
Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach truskawek
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
57 |
69,51 |
46,08 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
67 |
29,65 |
9,54 |
3. |
łódzkie |
177 |
29 |
16,38 |
4,37 |
4. |
zachodniopomorskie |
113 |
8 |
7,08 |
1,80 |
5. |
pomorskie |
123 |
8 |
6,50 |
1,04 |
6. |
mazowieckie |
314 |
18 |
5,73 |
0,96 |
7. |
dolnośląskie |
169 |
7 |
4,14 |
0,37 |
8. |
podlaskie |
118 |
4 |
3,39 |
1,09 |
W tym okresie sześciodekadowym odnotowano wystąpienie suszy rolniczej także w uprawach rzepaki i rzepiku. Odnotowano ją w 158 gminach Polski (6,38% gmin kraju). Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 2,43% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 5.
Tab. 5. Zasięg suszy w uprawach rzepaku i rzepiku
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
53 |
64,63 |
41,41 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
51 |
22,57 |
6,81 |
3. |
łódzkie |
177 |
23 |
12,99 |
3,23 |
4. |
zachodniopomorskie |
113 |
7 |
6,19 |
1,30 |
5. |
pomorskie |
123 |
5 |
4,07 |
0,78 |
6. |
mazowieckie |
314 |
12 |
3,82 |
0,69 |
7. |
podlaskie |
118 |
3 |
2,54 |
0,39 |
8. |
dolnośląskie |
169 |
4 |
2,37 |
0,17 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach roślin strączkowych. Odnotowano ją w tych uprawach w 103 gminach Polski (4,16% gmin kraju). Odnotowano ją w 7 województwach na powierzchni 1,76% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 6.
Tab. 6. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
50 |
60,98 |
37,07 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
31 |
13,72 |
4,91 |
3. |
zachodniopomorskie |
113 |
6 |
5,31 |
1,05 |
4. |
łódzkie |
177 |
9 |
5,08 |
0,77 |
5. |
pomorskie |
123 |
2 |
1,63 |
0,11 |
6. |
mazowieckie |
314 |
4 |
1,27 |
0,04 |
7. |
dolnośląskie |
169 |
1 |
0,59 |
0,06 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na ziarno. Odnotowano ją w tych uprawach w 70 gminach Polski (2,83% gmin kraju). Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 1,14% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 7.
Tab. 7. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
45 |
54,88 |
25,33 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
19 |
8,41 |
3,35 |
3. |
zachodniopomorskie |
113 |
5 |
4,42 |
0,46 |
4. |
dolnośląskie |
169 |
1 |
0,59 |
0,00 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Odnotowano ją w 70 gminach Polski (2,83% gmin kraju). Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 1,14% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 8.
Tab. 8. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
45 |
54,88 |
25,33 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
19 |
8,41 |
3,35 |
3. |
zachodniopomorskie |
113 |
5 |
4,42 |
0,46 |
4. |
dolnośląskie |
169 |
1 |
0,59 |
0,00 |
Susza rolnicza odnotowano również w uprawach drzew owocowych. Wystąpiła w tych uprawach w 54 gminach Polski (2,18% gmin kraju). Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,79% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 9.
Tab. 9. Zasięg suszy w uprawach drzew owocowych
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
40 |
48,78 |
18,55 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
11 |
4,87 |
2,08 |
3. |
zachodniopomorskie |
113 |
3 |
2,65 |
0,19 |
Susza rolnicza odnotowano również w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w tych uprawach w 39 gminach Polski (1,57 % gmin kraju). Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,45% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 10.
Tab. 10. Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
29 |
35,37 |
11,37 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
8 |
3,54 |
1,01 |
3. |
zachodniopomorskie |
113 |
2 |
1,77 |
0,03 |
Susza rolnicza odnotowano również w uprawach tytoniu. Wystąpiła w 39 gminach Polski (1,57 % gmin kraju). Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,58% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 11.
Tab. 11. Zasięg suszy w uprawach tytoniu
Lp. |
Województwo |
Liczba gmin ogółem |
Liczba gmin zagrożonych |
Udział gmin zagrożonych [%] |
Udział powierzchni zagrożonej [%] |
1. |
lubuskie |
82 |
29 |
35,37 |
15,20 |
2. |
wielkopolskie |
226 |
8 |
3,54 |
1,14 |
3. |
zachodniopomorskie |
113 |
2 |
1,77 |
0,03 |
- W obecnym sześciodekadowym okresie szczególnie duży niedobór wody wystąpił w szerokim pasie Polski środkowej oraz w mniejszym stopniu w północno-wschodnich rejonach kraju. W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost liczby województw objętych suszą rolniczą. Obecnie tych województw jest 10, w poprzednim okresie było ich 9. Suszą objętych jest 11 gatunków i grup upraw. Natomiast w dalszym ciągu na południu kraju notowany jest nadmiar wody dla roślin uprawnych – czytamy w podsumowaniu raportu IUNG-PIB.