Wyzwania stojące przed współczesnym rolnictwem, przemiany zachodzące na wsi i reforma Wspólnej Polityki Rolnej wymagają podjęcia szerokiej debaty publicznej – uważają środowiska zabiegające o zrównoważony rozwój. Dyskusję na ten temat zatytułowaną „Czy wiemy, co jemy i co jeść będziemy?” zorganizowały wczoraj w Warszawie Fundacja Strefa Zieleni i Fundacja im. Heinricha Bölla. Debatę otworzył Minister Rolnictwa, a wzięli w niej udział przedstawiciele administracji i parlamentu, rolnik ekologiczny, ekonomistka rolna i aktywistka nowej koalicji Żywa Ziemia. Wydarzenie było częścią europejskich Dni Akcji pod hasłem „Dobra Żywność, Dobre Rolnictwo”.
W Unii Europejskiej toczy się obecnie debata na temat reformy Wspólnej Polityki Rolnej, jak dotąd odpowiedzialnej za największą część unijnego budżetu. W debatę tę włączają się ruchy obywatelskie, które zwracają uwagę na związek praktyk rolnych z jakością żywności i skutkami środowiskowymi. Zabiegają też o reformę rolnictwa w kierunku większej dbałości o przyrodę, jakość żywności oraz los małych i średnich gospodarstw. Wyrazem tych głosów są Dni Akcji na rzecz zrównoważonego rolnictwa, w czasie których odbyło się kilkadziesiąt wydarzeń w całej Europie, m.in. warszawska debata. Jej celem było pokazanie różnych perspektyw, w tym szczególnie nowej Koalicji Żywa Ziemia, która zamierza zabiegać o kształtowanie rolnictwa w sposób zrównoważony społecznie, ekologicznie i ekonomicznie.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Jan Krzysztof Ardanowski wyraził przekonanie, że polskie rolnictwo nie tylko może, ale powinno realizować wszystkie te zrównoważone postulaty. - Często w dyskusjach o rolnictwie jako miarę nowoczesności i postępu uważa się wzrost wydajności. Jednak musimy pamiętać, że ta produkcja musi być zrównoważona, musimy dbać o to, by nie pogarszać stanu środowiska i zapewnić stabilność systemu. Dlatego będziemy rozwijali rolnictwo zrównoważone. Polska żywność powinna być synonimem zdrowia i najwyższej jakości. Ważne jest także, aby produkcja żywności przestała być anonimowa, rolnicy natomiast nie mogą być najsłabszym ogniwem systemu. Chcemy więc wspierać różne formy organizowania się rolników: spółdzielczość, samorządność, a także sprzedaż bezpośrednią. Od trzech lat przywracamy rolnictwo i tereny wiejskie do głównego nurtu rozwoju kraju. Jestem przekonany, że ta gałąź gospodarki może stać się lokomotywą dalszego rozwoju – mówił Minister Ardanowski.
Dyrektor Departamentu Promocji i Jakości Żywności w MRiRW, Michał Rzytki podkreślił, że ważne jest kształtowanie świadomości konsumentów. - Ministerstwo Rolnictwa podejmuje szereg działań nakierowanych na zmianę struktury konsumpcji żywności w Polsce. Prowadzone są działania informacyjno-promocyjne dotyczące zarówno jakości związanej z pochodzeniem żywności kupowanej bezpośrednio od producentów rolnych, jak też żywności wytwarzanej w ramach określonych systemów jakości. Działania te są finansowane z budżetu Ministerstwa, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w ramach PROW 2014-2020 jak i ze środków funduszy promocji – poinformował Dyrektor Michał Rzytki.
Na debacie zwracano jednak także uwagę, że część procesów zachodzących na polskiej wsi odbija się niekorzystnie na społecznościach wiejskich. Opinię taką wyrażał m.in. przewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Jarosław Sachajko. - Od 20 lat obserwujemy dramatyczny spadek liczby gospodarstw rodzinnych, prowadzący do wykluczenia społecznego tysięcy polskich rolników. Preferencje finansowe i regulacje prawne są korzystne dla dużych gospodarstw przemysłowych i zakładów przetwórczych oraz wielkich sieci handlowych. Z jednej strony mamy bardzo rozbudowane przepisy dotyczące bezpieczeństwa żywności. Z drugiej zaś dopuszcza się w uprawach ponad 2000 środków ochrony roślin szkodliwych dla środowiska i zdrowia rolników, a żywność przemysłowo przetworzona zawiera wiele niezdrowych substancji, zwłaszcza cukru. Prowadzi to m.in. do większej zachorowalności i otyłości, również wśród dzieci. To tylko część bolączek. Potrzebne są kompleksowe zmiany w kierunku bardziej ekologicznego rolnictwa i zdrowszego systemu żywienia - stwierdził Jarosław Sachajko.
Odpowiedzią na te problemy mogłoby być wzmocnienie rolnictwa ekologicznego. Po akcesji do Unii Europejskiej wzrosła liczba gospodarstw ekologicznych w Polsce. Jednak od 2014 roku zarówno liczba, jak i powierzchnia tych upraw w naszym kraju maleje, choć w wielu krajach Europy trwa trend odwrotny. Mieczysław Babalski, jeden z prekursorów rolnictwa ekologicznego w Polsce, apelował o stworzenie lepszych warunków dla tego sektora. - Trudno dziś zachęcić rolników do przechodzenia na rolnictwo ekologiczne, ponieważ rolnictwo konwencjonalne poszło w złym kierunku. Obecnie jest ono skoncentrowane przede wszystkim na poszukiwaniu jak największych zysków, bez względu na szkodliwe skutki dla środowiska i człowieka. Aby rolnictwo ekologiczne lepiej się rozwijało trzeba zmniejszyć biurokrację, poprawić realizację wszystkich programów rolno-środowiskowych, a przede wszystkim zapewnić stabilność przepisów – podkreśla Mieczysław Babalski.
Ewa Sufin-Jacquemart z Fundacji Strefa Zieleni, a zarazem aktywistka Koalicji Żywa Ziemia przyznała, że rewolucja, jaka dokonała się w polskim rolnictwie w tym stuleciu, przyniosła Polsce, podobnie jak innym krajom, tanią żywność i wyższe dochody wielu rolników. Równocześnie jednak przyniosła poważne koszty zewnętrzne. - Te koszty, to zatrucie środowiska pestycydami, zanieczyszczenie wód gruntowych nawozami azotowymi, niebezpieczne wyjaławianie gleb i pogłębianie zmian klimatu, a także eutrofizacja czyli przeżyźnienie rzek i morza Bałtyckiego, które prowadzi do powstawania stref beztlenowych i wymierania ryb. Globalne korporacje agrobiznesowe zawładnęły nasionami i coraz bardziej zubażają różnorodność biologiczną naszych pól, a uprzemysłowienie hodowli zwierząt, powodujące ich wielkie cierpienie, też skutkuje skażeniem środowiska. Niezwykle ważne jest jednak, że istnieje alternatywa. Naukowcy i rolnicy udowodnili, że możemy zmienić model rolnictwa na agroekologię, przyjazną środowisku i ludziom, bez szkody dla wyżywienia mieszkańców, a nawet z radykalną poprawą jakości żywienia. Potrzebna jest tylko wola polityczna na szczeblu unijnym i krajowym, aby dokonać koniecznej transformacji. Ważny jest też nacisk ze strony obywateli, aby ten proces przyspieszyć – mówiła Ewa Sufin-Jacquemart.
Z kolei Katarzyna Bańkowska, ekonomistka rolna z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN zaznaczyła, że przy tworzeniu polityki rolnej potrzebny jest szeroki dialog społeczny. - Wśród 17 celów zrównoważonego rozwoju ONZ znalazła się kwestia głodu, ale w tym samym punkcie jest sformułowanie „zrównoważone rolnictwo”. Są przecież różne sposoby walki z głodem, mniej lub bardziej przyjazne dla środowiska i zdrowia czy uzasadnione ekonomicznie. Aby wybór naszej drogi do wyżywienia wszystkich ludzi brał pod uwagę różne aspekty, konieczne jest zaangażowanie społeczne: od polityków, przez naukowców do rolników i konsumentów. Jedynie współpraca tych wszystkich grup i podniesienie ich świadomości, umożliwi zadbanie o to, byśmy, produkując żywność, chronili równocześnie biologiczne zasoby planety w taki sposób, by mogły one służyć przyszłym pokoleniom. To ważne również na szczeblu lokalnym. Badania naszego Instytutu potwierdzają, że lokalna współpraca może pobudzać rozwój produkcji ekologicznej. Z kolei powstanie wielu ekologicznych gospodarstw w jednym regionie ma nie tylko pozytywne efekty środowiskowe, ale zwiększa dynamikę rozwoju społeczno-gospodarczego, tworząc lokalne miejsca pracy. Dlatego ważne jest instytucjonalne wsparcie dla grup producenckich rolników ekologicznych – podkreśla dr Bańkowska.
Właśnie o takie wsparcie zabiegać będzie powstała niedawno w Polsce koalicja Żywa Ziemia, która grupuje organizacje, zajmujące się rolnictwem i dostępem do żywności. Jej celem jest kształtowanie polityki rolnej i żywnościowej w kierunku produkcji, dystrybucji i konsumpcji, które są sprawiedliwe społecznie i odpowiedzialne względem środowiska. Koalicja jest częścią europejskiego ruchu, działającego pod hasłem „Dobra Żywność Dobre Rolnictwo” („Good Food Good Farming”).
Może zainteresuje Cię również:
Parlament Europejski podzielony ws. promowania eko
Wielu europosłów krytykuje promocję sprzedaży produktów roln
Absurdalna polityka Brukseli ws. środków ochrony r
Za co najmniej kontrowersyjną można uważać politykę Komisji
Dobrostan zwierząt w planie strategicznym WPR. Spo
Celem interwencji „Dobrostan zwierząt” zawartej w projekcie
Polityka rozłoży polskie rolnictwo na łopatki. Żyw
- W strategii powinniśmy dążyć do nowoczesnego rolnictwa opa
Mercosur i wyśrubowane unijne standardy mogą dobić
Copa – Cogeca wraz ze współpracującymi z nią europejskimi or
Ekoschematy WPR sprzeczne z właściwymi praktykami
W ramach projektu Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rol
Obornik będzie musiał być przyorany w ciągu 4 godz
W projekcie Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej do
Michał Kołodziejczak: Polski rolnik nie będzie par
Dzisiaj przed ministerstwem rolnictwa odbyła się konferencja
Chcemy mieć zdrową żywność? Musi być zawarte poroz
- Tak naprawdę o jakości produktu spożywczego nie decydują a
Senator PiS: Nie można karmić ludzi trucizną
- Gdzie są nasze służby, które powinny dbać o to, żeby ta ży
Nowe zasady WPR zagrażają polskiemu rolnictwu?
Plan strategiczny Wspólnej Polityki Rolnej jest pełen pułape
Koniec z „papierowymi rolnikami”?
- Ustanowienie interpretacji pojęcia aktywnego rolnika odpow
Komisja Europejska daje zielone światło do zielone
– W odróżnieniu do swoich poprzedników kładę nacisk na równo
Najwięcej rolników jest w… Warszawie
Wg organizacji rolniczych z Opolszczyzny, konieczne są pilne
Co minister Puda zaproponował sektorowi wołowiny?
Minister rolnictwa i rozwoju wsi Grzegorz Puda przedstawił d
Opłacalność, trudności, procedury rejestracyjne,
Produkty ekologiczne coraz częściej goszczą w sklepach i na
Wprowadzono system warunkowości. Na płatność dotyc
Kończą się unijne negocjacje dotyczące WPR po 2020 roku. Par
Wyrównanie dopłat dla rolników to tylko wyświechta
Poseł do Parlamentu Europejskiego, Krzysztof Jurgiel, zabrał
Bruksela zwija rolnictwo? Przyszłość nie rysuje si
Budżet rolny Unii Europejskiej na lata 2021-2027 zostanie zm
Polacy chcą żywności od lokalnych producentów. Co
Ponad 80% konsumentów chce, aby sieci handlowe w Polsce miał
Minister Ardanowski: Pęd do uzyskania szybkiego e
– Wszystko zaczyna się od pola. Wiedza, jak uprawiać rośliny
Jak będzie wyglądał świat bez intensywnej hodowli
- Przeniesienie produkcji do drobnych gospodarstw? To utopij
Będzie nowa płatność bezpośrednia: ekoschematy
W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzone są prace
Greenpeace pisze do ministra Ardanowskiego. Postul
Organizacja Greenpeace zwróciła się do ministra rolnictwa z
Kompost i obornik w rolnictwie ekologicznym
Aby przedstawić rolę kompostu i obornika w gospodarstwie eko
Lokalni producenci tradycyjnej żywność zaczynają o
Spadek sprzedaży nawet o 80 procent - tak wygląda sytuacja u
Propozycja GIS mocno uderza w polskiego rolnika i
Łódzki samorząd rolniczy wystosował wniosek do KRIR o interw
Deklaracja warszawska. Osiem państw walczy o wyrów
Osiem krajów Europy Środkowo–Wschodniej podpisało wczoraj w
Rolnictwo nie może stać się zakładnikiem ekologii.
Nowy Zielony Ład może być poważnym zagrożeniem dla całego un
Czy wizja wyrównania dopłat bezpośrednich jest rea
– Wspieramy także nowe cele, jednocześnie wskazujemy na koni
Płatności końcowe otrzymało 39% wnioskodawców
Od początku grudnia 2019 r. trwa wypłata dopłat bezpośrednic
Polskie rolnictwo ekologiczne w odwrocie. Przyczyn
Polska, zdaniem NIK ma potencjał, by stać się znaczącym prod
Mafia rolnicza bogaci się na unijnych dotacjach. W
Dziennikarze New York Times'a wzięli pod lupę dopłaty do rol
Rola rolników w działaniach w dziedzinie klimatu
W miniony wtorek odbyło się nieformalne posiedzenie Rady Min
Debata nad Wspólną Polityką Rolną po 2020 - nowe p
Po raz pierwszy w historii od 2020 roku Wspólna Polityka Rol
Rozwijają się tylko duże gospodarstwa, a obszary w
Trzy czwarte unijnych dopłat trafia obecnie do 20 proc. najb
W Polsce trzy czwarte dopłat z UE trafia do 20 pro
Polskie rolnictwo wytwarza około 2,4 proc. PKB, podczas gdy
Dotacje faworyzują wielkie gospodarstwa
Obecnie w Unii Europejskiej 82% dopłat trafia do jedynie 20%
Dyskutowali o modelu wdrażania przyszłej polityki
Minister Jan Krzysztof Ardanowski uczestniczył wczoraj w pos
Minister Ardanowski: Małe gospodarstwa nie mogą s
- Krzysztof Kolumb płynął do Ameryki 3 miesiące, a teraz tra
9 na 10 Polaków sięga po napoje owocowe
Według najnowszego sondażu Instytutu Badań Pollster 9 na 10
Premier Morawiecki na Forum w Jasionce: Przyszłość
- Wspólna polityka rolna jest jednym z kluczowych instrument
Minister Ardanowski: Bolą głosy podnoszone podczas
Wczoraj odbyło się Wielkopolskie Forum Rolnicze, w którym uc
Polskie rolnictwo ekologiczne przeżywa kryzys
W Niemczech żywność ekologiczna odpowiada za mniej więcej 10
Chcemy kupować zdrową żywność, ze sprawdzonych źró
Już 40% mieszkańców Polski deklaruje, że przynajmniej raz w
Państwa Trójmorza domagają się wyrównania dopłat b
W dniach 11-12 grudnia 2018 r. w Bukareszcie spotkali się pr
Czy produkcja ekologiczna może stać się istotnym s
Dlaczego coraz więcej osób wprowadza do swojej diety produkt
W Rosji chcą wprowadzić kiełbasiany podatek. Ma po
Po podwyżce podatku VAT, wzroście akcyzy na benzynę i podatk
Będzie walka o wyrównanie dopłat bezpośrednich. Cz
Minister rolnictwa zapowiada ostrą walkę o wyrównanie dopłat
PROW dyskryminuje rolników po czterdziestce?
Zarząd KRIR na wniosek Śląskiej Izby Rolniczej wystąpił do M
Ardanowski i Hogan rozmawiali o suszy
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Jan Krzysztof Ardanowski,
Jak Unia reaguje na suszę?
Coraz bardziej dramatyczna walka ze skutkami suszy w państwa
Oszuści naciągają na rolnictwo ekologiczne
Wśród rolników ekologicznych rozpowszechniane są informacje
Sto milionów na Innowacyjne Centrum Nauk Żywieniow
W Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego powstanie Innowacyj
Bez eksportu polskie rolnictwo się udusi
Wczoraj minister rolnictwa, Jan Krzysztof Ardanowski, spotka
Polska zaapelowała do Komisji Europejskiej o inter
Głównym tematem obrad Rady Ministrów Rolnictwa i Rybołówstwa
Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności: Copa i
Copa i Cogeca wezwały ministrów rolnictwa państw UE do rzecz
Pakiet propozycji legislacyjnych dotyczących WPR
Komisja Europejska opublikowała 1 czerwca 2018 r. pakiet now
Rolnictwo ekologiczne w Polsce kurczy się zamiast
Rolnictwo ekologiczne w naszym kraju zamiast spodziewanego d
Apel Parlamentu Europejskiego o nierenacjonalizowa
Copa i Cogeca pochwaliły pewne elementy wyników głosowania P
Znaczące cięcia w polityce spójności i Wspólnej Po
Komisja Europejska dokonała znaczących cięć we wspólnym budż
Projekt KE: mniejsza rola polityki rolnej i spójno
Pierwszy raz od 1988 r. wspólna polityka rolna i polityka sp
O rolnictwie ekologicznym
W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się kolejne p
Stanowisko Copa i Cogeca w sprawie przyszłości żyw
W przededniu publikacji propozycji Komisji Europejskiej w sp
Po głosowaniu w Parlamencie Europejskim w sprawie
Po zatwierdzeniu w dniu wczorajszym przez Parlament Europejs
Unijni kontrolerzy zbadają system kontroli żywnośc
Europejski Trybunał Obrachunkowy sprawdza obecnie poprawność
Krajowa Rada Rolnictwa Ekologicznego
Przy Krajowej Izbie Gospodarczej powstała Krajowa Rada Rolni
Minister Rolnictwa na spotkaniu z przedstawicielam
Minister Krzysztof Jurgiel, spotkał się w ubiegły czwartek z
COPA COGECA chce silnej i dobrze finansowanej WPR
Wobec coraz poważniejszych wyzwań, Copa i Cogeca położyły na
Ekologiczne mleko zalewa Niemcy
Niemieccy producenci mleka ekologicznego rosną w siłę. Odbij
Zmiany w działaniu Rolnictwo ekologiczne w ramach
Od 2018 roku w ramach działania Rolnictwo ekologiczne w aktu