28 lutego 2019 r. w odpowiedzi na projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, Zarząd KRIR wniósł, aby wartości klimatycznego bilansu wodnego bezwzględnie obejmowały także uprawy kukurydzy na ziarno i na kiszonkę na glebach najniższej kategorii, jak również określały wartości dla trwałych użytków zielonych lub przynajmniej objęcie monitoringiem uprawy traw na gruntach ornych.
Samorząd rolniczy zwrócił uwagę, że kukurydza na słabszych glebach kategorii I, mimo iż nie jest zalecana, w praktyce jest uprawiana przez rolników. Kategoria ta składa się z kilku grup granulometrycznych począwszy od piasku luźnego, a skończywszy na piasku słabo gliniastym pylastym. Właśnie na piaskach słabo gliniastych, często kukurydza jest uprawiana. Dodatkowo, z obserwacji rolników wynika, iż dobrze dobrana do rodzaju gleby odmiana kukurydzy bardzo dobrze rośnie (piaski bardzo szybko się nagrzewają, zapewniając odpowiednią stymulację wzrostu, pod warunkiem dobrego nawożenia i wystarczających opadów deszczu). Z powodu braku możliwości szacowania szkód w kukurydzy uprawianej na glebach kategorii I, wielu rolników nie otrzymało pomocy, pomimo poniesionych wysokich strat. Dodatkowo, w perspektywie ubiegłorocznej suszy - zdaniem KRIR rozbicie KBW dla upraw kukurydzy na ziarno i kiszonkę jest zabiegiem nieznajdującym odzwierciedlenia w rzeczywistości, gdyż wielu rolników, ze względu na suszę, swoje uprawy przeznaczone na ziarno przeznaczało na kiszonkę z uwagi na to, że w warunkach suszy rolnik nie może jednoznacznie wskazać, jakie będzie ostatecznie przeznaczenie uprawy.
W kwestii określenia KBW dla trwałych użytków zielonych - dotychczas nie monitorowano tej uprawy, że ze względu na trudność precyzyjnego ustalenia KBW (z powodu dużego różnicowania wymagań glebowo-wodnych TUZ). Co prawda szkody można szacować, jeżeli monitoring potwierdza wystąpienie suszy w uprawach o analogicznych wymaganiach wodnych. Przy szacowaniu szkód na TUZ, komisje posługują się zwykle monitoringiem zbóż ozimych. Jednak zdaniem samorządu rolniczego jest to zbyt daleko idącym uproszczeniem, stąd wniosek o monitorowanie chociażby traw uprawianych na gruntach ornych.
Odnośnie wartości progowych KBW w poszczególnych gatunkach upraw i kategoriach gleby należy uznać, że proponowane przez resort rolnictwa zmiany tylko w niektórych przypadkach pozwolą na wcześniejsze stwierdzenie wystąpienia zjawiska suszy. Jednak kwestia rzeczywistego wystąpienia suszy, a odzwierciedlenie jej w systemie monitoringu - w ocenie izb rolniczych pozostaje nadal sprawą nierozwiązaną. Samorząd rolniczy wielokrotnie zwracał uwagę i nadal zgłasza potrzebę weryfikacji i działań mających na celu poprawę funkcjonowania tego systemu.
Źródło: KRIR
