Jaką prasę belującą wybrać do gospodarstwa?

Wybór nowych i używanych pras jest bardzo duży, zarówno maszyn krajowej jak i zagranicznej produkcji. Kupując maszynę wziąć pod  uwagę jaki materiał będzie prasować oraz moc ciągnika, z którym prasa ma pracować. Zarówno prasy walcowe jak i łańcuchowe wymagają mocniejszych ciągników niż prasy łańcuchowe.

 

Prasy pasowe

 

Pierwsze pasowe prasy rolujące idealnie zdawały egzamin w słomie oraz nadawały się do prasowania siana, natomiast nie sprawdzały się w sianokiszonce. Długo panowało przekonanie, że prasy pasowe nadawały się głównie do słomy, a walcowe do sianokiszonki.

 

Obecnie prasy pasowe gwarantują bardzo dobrą jakość prasy (szybkość, zgniot) zarówno przy słomie, sianie i sianokiszonce. Prasy pasowe zapewniają wysoką gęstość beli już od samego początku jej formowania, przez co takie bele są lepiej dobite niż bele po prasie walcowej czy łańcuchowej. Dużą zaletą pras pasowych jest możliwość regulacji średnicy beli. Wada – to na pewno cena, zachodnie pasówki dobrych producentów to przynajmniej 110-120 tys. złotych netto.

 

W konstrukcjach nowych pras pasowych jest obecnie tendencja do stosowania mniejszej liczby pasów, niż było to w przeszłości (np. MC Hale stosuje 3 pasy), dzięki czemu ogranicza się ryzyko skręcenia pasów.

 

W przypadku pras pasowych można spotkać się z historiami o spaleniu maszyn, problem ten dotyczy głównie starych konstrukcji, choć zdarza się to nawet w kilkuletnich maszynach. Zazwyczaj przyczyną takiej sytuacji są uszkodzone łożyska lub ślizgające się pasy po rolkach napędowych.

 

Prasa pasowa KUHN VB 2160

 

Prasy walcowe

 

Prasy rolujące walcowe charakteryzują się mniejszym zgniotem od pras pasowych, ponieważ w początkowym okresie formowania beli rdzeń nie jest zgniatany. Aby zwiększyć gęstość beli stosuje się odpowiednie zatrzaski (zwykle hydraulicznych bądź mechaniczne), pozwalające na tzw. dobijanie w końcowym okresie formowania beli.

 

Często można spotkać się z opinią, że prasy walcowe nie nadają się do słomy, ponieważ słoma potrafi zablokować się w komorze prasowania. Często z tego powodu rolnicy prasują słomę o rosie.  Aby ograniczyć to zjawisko stosuje się karbowane walce, co w zupełności wystarcza, jednak karby na walcach z czasem i kolejnymi zrobionymi belami się wycierają.

 

Prasy o walcowej komorze prasowania są uznawane za trwalsze od pras pasowych. Mają bardziej zwartą i sztywną konstrukcję i znacznie mniej elementów ruchomych narażonych na zużycie.

 

Prasa walcowa – New Holland BR6090

 

Prasy łańcuchowe łańcuchowo-walcowe

 

Prasy o łańcuchowej (dokładniej łańcuchowo-listwowej) komorze zwijania charakteryzują się zazwyczaj prostą budową oraz małym zapotrzebowaniem na moc. Spód komory zwijania tworzą zazwyczaj dwa karbowane walce, a za formowanie beli odpowiadają wspomniane listwy. Prasy łańcuchowe umożliwiają bezproblemowe prasowanie siana, słomy i sianokiszonki. Prasy tego typu są tańsze od innych konstrukcji, jednak nie pozwalają na osiągnięcie takiej wydajności i takiego zgniotu jak konstrukcje pasowe, czy walcowe.

 

Rozwiązaniem pośrednim między prasą łańcuchową a walcową są maszyny o komorach łańcuchowych, które nie powinny zapychać się w słomie, a jednocześnie lepiej dobijają sianokiszonkę. Komora prasowania jest częściowo zbudowana z walców (przód maszyny oraz spód) oraz przenośnika listwowo-łańcuchowego na tylnej klapie.

 

Prasa o łańcuchowej konstrukcji komory prasowania - SIPMA Z 279/1 Farma II

 

 

Sznurek / siatka?

Jeszcze kilka lat temu rolnicy kupujący prasy zwijające często rezygnowali z możliwości doposażenia maszyny w aparat obwiązujący siatką. Powodem oczywiście była cena tej opcji wyposażenia dodatkowego. Trochę dodatkowej stali podnosiło stawkę nawet o blisko 10 proc., dlatego używane maszyny na rynku wtórnym (zwłaszcza polskiej produkcji) często umożliwiają owijanie bel tylko sznurkiem.

 

W 2010 roku podobny wybór, czy dopłacić do obwiązywania siatką stał przed moimi rodzicami. Wtedy dopłata do tzw. siatki dla prasy SIPMA Z 279/1 Farma II wynosiła ok. 5 tys. złotych brutto, a maszyna po uwzględnieniu tej opcji kosztowała katalogowo blisko 55 tys. złotych brutto. Wtedy jeszcze nie było w okolicy pras z takim wyposażeniem i po prostu nie było jak zasięgnąć opinii innych rolników. Na szczęście za namową dealera maszyn oraz dzięki opinii na forach internetowych padła decyzja o dopłacie do tej opcji.

 

Siatka potrzebna na owinięcia jednej beli jest droższa od sznurka, jednak sama oszczędność na paliwie niweluje tę różnicę, a dodatkowo oszczędza się dużo cennego czasu. Ponadto słoma owinięta siatką lepiej przechowuje się na dworze.

Czas pracy:
Owinięcie siatką do 10s.
Owinięcie sznurkiem ok 90 s. (aparat na pojedynczy sznurek).

 

W nowych maszynach obwiązywanie bel siatką jest niemal standardem, a nawet jeśli trzeba dopłacić, to warto podjąć taką decyzję. W przypadku większości maszyn używanych, można bez większego problemu zamontować aparat do obwiązywania siatką. Problemem będzie niestety cena.

 

Aparat do obwiązywania siatką w prasie SIPMA

 

 

Rotor, noże tnące

 

Zadaniem rotora jest zwiększenie szybkości przemieszczania materiału roślinnego z podbieracza do komory prasy, co zwiększa wydajność maszyny oraz ogranicza zapychanie się prasy. Ponadto rotor zwiększa równomierność poprzeczną podawanej masy do komory, mimo wszystko bez jeżdżenia zygzakiem się nie obędzie.

 

Noże tnące (rotor tnący) pozwalają na większe zagęszczenie prasowanej sianokiszonki, a w konsekwencji najlepsze zakiszenie. Bele po prasie z nożami łatwiej rozdać ręcznie zwierzętom, czy wymieszać w paszowozie.

 

Zastosowanie rotora zwiększa zapotrzebowanie maszyny na moc ciągnika. Jeśli korzysta się z noży tnących, to wymaganiach co do konia pociągowego rosną. Do pracy z rotorem tnącym i załączonymi nożami trzeba ciągnika o mocy od 80 KM (prasa łańcuchowa przy małej wydajności), a można spotkać się z rolnikami, dla których 180-200 KM w prasie pasowej z nożami jest optymalne.

 

Rotor tnący w prasie CLAAS Variant serii 400

 

Dla portalu CenyRolnicze.pl:
mgr inż. Dariusz Śmigielski
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu