Renowacja użytków zielonych – metody renowacji, maszyny

Wykaszanie niedojadów to podstawowy zabieg na pastwiskach, który pomaga utrzymać je w dobrej kulturze. Wykaszanie niedojadów na pastwiskach powinno przeprowadzać się 1-2 krotnie w trakcie sezonu pastwiskowego.

Najlepsze efekty wykaszania pielęgnacyjnego można uzyskać przy ścinaniu runi łąkowej na wysokości 8-10 cm oraz rozrzucając części roślin na powierzchni pastwiska. Zachowanie większej wysokości wykaszania jest szczególnie istotne pod koniec okresu wegetacji - jesienią. Zbyt nisko ścięte rośliny są bardziej narażone na wymarznięcie. Zabieg ten można wykonać zwykłymi kosiarkami rotacyjnymi bądź dyskowymi, a także mulczerami.

Niedojady oraz łajniaki na pastwisku – użytek zielony wymagający koszenia pielęgnacyjnego

Stosowanie herbicydów selektywnych oraz włókowanie

Przy niewielkim zachwaszczeniu użytków zielonych warto zastanowić się nad opryskiem odpowiednimi herbicydami lub zabiegiem włókowania. Są to metody stosunkowo tanie w porównaniu z podsiewem czy uprawą całkowitą, a pastwisko lub łąka jest „aktywne” przez cały okres wegetacji.

Najczęściej stosowanymi herbicydami selektywnymi na użytkach zielonych są Starane 250 EC, Fernando 225 EC, Fernando Forte 300 EC, Glean 75 DF, Aminopielik D, Rancho 242 EC. Oprysk można przeprowadzić na całym użytku zielonym, a także miejscowo przy zastosowaniu opryskiwaczy ręcznych. O skutecznym działaniu herbicydu decydują warunki pogodowe, dlatego należy zapoznać się z etykietą herbicydu.

Zabiegiem mechanicznym zapobiegającym rozprzestrzenianiu się chwastów w runi łąkowej i poprawiającej jej stan jest włókowanie. Innymi istotnymi zaletami tego zabiegu jest wyrównanie powierzchni użytku zielonego, rozcieranie łajniaków oraz korzystny wpływ na szatę roślinną w momencie ruszenia wegetacji. Sygnałem do wykonania zabiegu jest początek obsychania kretowisk, a zabieg powinien zostać przeprowadzony do momentu osiągnięcia przez runie łąkową wysokości 10 cm. Do włókowania producenci maszyn oferują specjalne maszyny, których cena oscyluje w wysokości kilku tysięcy złotych, ale można poradzić sobie odwracając pola tradycyjnych bron lub wykorzystać stare opony do konstrukcji wółki.

Wółka łąkowo-polna Expom Niva, foto: http://www.expom.com.pl

Podsiew

Podsiew to popularna metoda renowacji użytków zielonych stosowana w przypadku dużego zniszczenia darni lub braku w darni łąkowej wartościowych gatunków traw i roślin motylkowych. Podsiew poprzedzany jest mechanicznym zniszczeniem darni bronami ciężkimi. Zalecane jest również zastosowanie herbicydów selektywnych na chwasty dwuliścienne. Podsiew wykonuje się zwykle 7 do 10 dni po oprysku.

Dobre efekty i dużą wydajność w podsiewie uzyskuje się przy wykorzystaniu specjalnych agregatów do siewu bezpośredniego w darń. Najlepsze efekty pracy dają agregaty wycinające wąskie szczeliny, w których umieszczane są nasiona. Maszyny tego rodzaju są niestety bardzo drogie, a siewnik o szerokości roboczej 3 m. Vredo DZ 229.07.5 to wydatek rzędu 19 000 Euro netto. W tej cenie otrzymujemy maszynę pozwalającą na wysiew w rzędach co 7,5 cm, nasiona są dokładnie umieszczane w ziemi dzięki systemowi podwójnych talerzy, a następnie dociskane wałem gładkim.

Specjalistyczny siewnik do podsiewu traw i motylkowych firmy Vredo, foto: http://www.vredo.com/

Siewniki Einböck PNEUMATICSTAR-PRO oraz PNEUMATICSTAR to specjalistyczne siewniki do podsiewu trawy charakteryzujące się bardzo dużą wydajnością i stosunkowo dobrą jakością pracy. W agregacie od przodu mamy solidną wółkę/szynę, która jest amortyzowana na sprężynach, a jej zadaniem jest niszczenie kretowisk i łajniaków. Za kółkami kopiującymi znajdują się sekcje sprężystych palców niszczących starą darń i chwasty. Między sprężystymi palcami umieszczone są sekcje wysiewające, a wypychane przez powietrze nasiona odbijają się w losowym kierunku o metalową płytkę.

Siewnik do podsiewu Einböck PNEUMATICSTAR, foto: http://www.eelsner.eu/

Siewnik do podsiewu Einböck PNEUMATICSTAR – widok na płytkę rozrzucającą nasiona

Pełna uprawa płużna

Pełna uprawa płużna jest najbardziej czasochłonną i kosztochłonną metodą renowacji użytków zielonych. Metoda zalecana w przypadku zniszczenia darni przez dziki, znacznego zachwaszczenia oraz w przypadku dużego zakępienia, bądź też bardzo dużego zniszczenia darni przez kretowiska. Tą metodą możemy zwalczyć następujące rodzaje chwastów: turzyca rozłogowa, śmiałek darniowy, sity, skrzypy, chwasty kłączkowe i baldaszkowe.

Przed orką trzeba zniszczyć starą darń np. herbicydem totalnym zawierającym glifosat. Po zadziałaniu oprysku, starą i martwą darń niszczy się glebogryzarką bądź broną talerzową (zalecane talerzowanie na krzyż). Samą orkę najlepiej wykonać specjalnymi pługami łąkowymi wyposażonymi w odkładnice śrubowe, które umożliwiają przewrócenie skiby o 180 stopni. Takie pługi zapewniają bardzo dobre przykrycie starej darni. Zabieg można wykonać oczywiście tradycyjnymi pługami wyposażonymi w kroje talerzowe. Orkę powinno wykonać się na głębokość 20-25 cm.

Przed siewem należy zadbać o odpowiednie nawożenie oraz odczyn gleby. Przygotowanie do siewu najlepiej wykonać bronami lekkimi oraz wałem gładkim. Siew przy metodzie płużnej można wykonać zwykłymi siewnikami zbożowymi zarówno z redlicami stopkowymi, jak i talerzowymi. Ważne jest zachowanie głębokości siewu na poziomie 1-2 cm. Po siewie zalecane jest wałowanie wałem gładkim.

Siew powinno się wykonać wczesną wiosną lub w terminie wczesnojesiennym. Metody pełnej uprawy użytku zielonego nie powinno się stosować na gruntach torfowych i torfowo-murszowych.

 

Dla portalu CenyRolnicze.pl:
inż. Dariusz Śmigielski
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu