Systemy nawigacji GPS stały się od dawna nierozłączną częścią życia, nawet pokolenia tej „starszej młodzieży”. Przyzwyczajeni do komfortu, jakie niesie za sobą ich użytkowanie, nie myślimy o tym jak powstały i czy niosą za sobą jakieś zagrożenia dla użytkowników. Jeśli istnienie czegoś staje się standardem, to zazwyczaj korzystamy z tego bez myślenia o tym skąd się wzięło i czym może grozić. Bo kto zastanawia się np. nad genezą i szkodliwością routera, czy miksera kuchennego? Myślę, że z GPS-em jest podobnie.
KILKA SŁÓW O SAMYM SYSTEMIE GPS
Ponieważ nie jest to artykuł stricte techniczny, absolutnie nie mam zamiaru zgłębiać się w szczegóły działania GPS-ów, np. satelity, fale, częstotliwości, czasy i odległości. Tematem artykułu nie jest przekaz naukowy. Dlatego w tym momencie chciałabym skupić się na ciekawostkach. Mianowicie okazuje się, że GPS uznawany jest za zastępcę busoli, a najdłużej produkowana w Europie busola została zaprojektowana przez Polaka. Konstruktorem był Jan Bezard, który pochodził z rodziny o austriackich i francuskich korzeniach, a po I wojnie światowej wybrał polskie obywatelstwo.
Warto wiedzieć, że GPS to Global Positioning System, a precyzyjnie GPS–NAVSTAR (ang. Global Positioning System – Navigation Signal Timing and Ranging). Jest systemem nawigacji satelitarnej, stworzonym przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych. Swoim zasięgiem obejmuje całą kulę ziemską. System składa się z trzech segmentów: segmentu kosmicznego, w którego skład wchodzi 31 satelitów orbitujących wokół Ziemi na średniej orbicie okołoziemskiej, segmentu naziemnego, składającego się ze stacji kontrolnych i monitorujących na Ziemi oraz segmentu użytkownika, czyli odbiorników sygnału. Zadaniem systemu jest dostarczenie użytkownikowi informacji o jego położeniu oraz ułatwienie nawigacji po terenie.
Ciekawą informacją jest to, że system GPS został stworzony i wykorzystywany do odnajdywania podczas wojny w Wietnamie zaginionych żołnierzy amerykańskich. Poszukiwani przy pomocy GPS-ów żołnierze ginęli i błądzili w dżungli, po zestrzeleniach amerykańskich samolotów.
Europejczycy również zapragnęli posiadania własnego systemu nawigacji satelitarnej. Dlatego od 15-go grudnia 2016 roku uruchomiono europejski system Galileo. System ten określany jest równoważną alternatywą do amerykańskiego systemu GPS, rosyjskiego GLONASS i chińskiego Beidou, lecz w przeciwieństwie do nich z założenia ma być kontrolowany przez instytucje cywilne.
WYKORZYSTANIE SYSTEMU GPS W ROLNICTWIE
Galopujący postęp techniczny jest widoczny w każdej dziedzinie życia, czasem jego skala jest tak wielka, że trudna do wyobrażenia i przyswojenia. Tak jak wspomniany mikser elektryczny stał się wynalazkiem i wielkim odkryciem, potem już codziennością, a przede wszystkim nieocenioną pomocą dla gospodyń domowych, tak i w rolnictwie niektóre rozwiązania wydają się być powszednie lub już „na wyciągnięcie ręki”. Jednak dla jednych nowinki techniczne są naturalnym efektem rozwoju nauki, dla innych czymś nie do wyobrażenia i czymś, czego nie pokazywano nawet w śmiałych filmach science fiction z poprzednich dziesięcioleci. Młodsi i odważniejsi szybko chłoną nowości i wprowadzają w użytkowanie, przeważnie starsi nigdy nie posiądą „tajemnej wiedzy” obsługi niektórych urządzeń.
Połączenie systemów nawigacji satelitarnej (GPS) i systemów informacji geograficznej (GIS) umożliwiło wprowadzenie rolnictwa precyzyjnego. Aplikacje oparte na GPS wykorzystywane są do planowania upraw, odwzorowywania pól, pobierania próbek gleby oraz szacowania plonu. Częstym ich wykorzystaniem jest prowadzenie ciągnika i maszyn rolniczych.
Rolnictwo precyzyjne polega na zbieraniu aktualnych informacji geoprzestrzennych w zakresie wymagań gleby, roślin i zwierząt oraz dążeniu do zwiększenia produkcji rolnej, przy zachowaniu troski o środowisko. Popularność zyskuje ze względu na wprowadzanie nowoczesnych narzędzi technologicznych, które są dokładniejsze, bardziej ekonomiczne i przyjazne dla użytkownika. Wiele innowacji opiera się na integracji pokładowych komputerów, czujników do gromadzenia danych i systemów określania pozycji. Nowoczesne metody mogą być stosowane w dużych, jak również mniejszych gospodarstwach np. do optymalizowania nawożenia, określania ekonomicznych progów szkodliwości agrofagów oraz ochrony zasobów naturalnych. Firmy produkujące GPS-y zaprojektowały różne rozwiązania służące do oznaczania granic pól, dróg, systemów irygacyjnych i obszarów problemowych w uprawach, jak np. choroby, czy chwasty.
Dzięki GPS-om możliwe jest precyzyjne sporządzanie map polowych, dokładna lokalizacja dróg i określanie odległości, ścisłe wyznaczanie miejsc pobierania próbek gleby oraz monitorowanie warunków upraw. Zebrane dane umożliwiają dokładną lokalizację szkodników i chwastów na polu, a także precyzyjne stosowanie środków chemicznych w zależności od potrzeb. Działania te minimalizują tym samym zagrożenie dla środowiska naturalnego.
Systemy kierowania GPS w ciągnikach i maszynach rolniczych są coraz bardziej popularne. Sprzedawca topowej marki twierdzi, że na zakup tego doposażenia decyduje się już około 50% kupujących, zwłaszcza, jeśli kupowany ciągnik jest tym głównym w gospodarstwie. Jako argumenty przemawiające za inwestycją w GPS przeznaczony do użytku w rolnictwie podaje się zazwyczaj w pełni automatyczne prowadzenie równoległe, redukcję kosztów paliwa, pracy, materiału siewnego, środków ochrony roślin i nawozów. Niewątpliwą zaletą systemu GPS jest poprawa efektywności i produktywność wszystkich czynności roboczych, a także maksymalizacja i wykorzystanie oraz wydłużenie trwałości maszyny. GPS optymalizuje wykorzystanie szerokości roboczej, poprawia jakość pracy, a podobno i redukuje stres i odciąża operatora. Umożliwia pracę przez 24 godziny na dobę - także w nocy i w trudnych warunkach pogodowych.
Już niedługi czas dzieli nas od tego, aby GPS-y dla rolnictwa, stały się tak powszechne jak miksery w kuchni.
PRZYKŁADY ZASKAKUJĄCYCH ZDARZEŃ Z UDZIAŁM NAWIGACJI GPS
W jednej z podpoznańskich miejscowości znajduje się spora firma budowlana. Niedawno, pod osłoną nocy ktoś wykradł z niej ciągnik budowlany. Sprawca kradzieży został szybko odnaleziony, dzięki zamontowanemu w maszynie GPS-owi.
Finał drugiej historii z GPS-em w roli głównej znalazł zakończenie w procesie sądowym. Tym razem chodziło o pojazd, będący własnością firmy transportowej, który uczestniczył w wypadku drogowym. Samochód ciężarowy był w złym stanie technicznym, a biegły sądowy zwrócił uwagę na świeżo wpisany do dokumentów przegląd. GPS był dowodem, ze w dniu potwierdzonego przeglądu samochód nie był na wskazanej stacji kontroli pojazdów, a w znacznie odległym mieście.
CO OFERUJĄ FIRMY PRODUKUJĄCE SYSTEMY GPS? MONITORING - SŁOWO KLUCZ
Producenci systemów monitorujących pojazdy, wykorzystujący GPS-y prześcigają się w rozwiązaniach, dzięki którym właściciel floty przewozowej otrzyma jak najdokładniejsze dane dotyczące pojazdu i kierowcy. Im bardziej monitorowany, czytaj inwigilowany pracownik, tym bardziej zadowolony pracodawca.
Według jednego z producentów tych systemów kontroli:
Usługa monitoringu pojazdów zapewnia bezpieczeństwo kierowcy, pojazdu oraz przewożonego ładunku. W ramach usługi wyróżniamy:
- aktywną ochronę pojazdów - system powiadamia o zagrożeniu pojazdu, a w razie kradzieży ułatwia szybkie jego odzyskanie,
- zarządzanie flotą - usługa umożliwia wielowymiarową kontrolę i analizę efektywności oraz kosztów działania floty pojazdów. Produkt dedykowany jest do obsługi floty pojazdów osobowych, dostawczych, ciężarowych, maszyn budowlanych i drogowych. Dzięki licznym czujnikom zlokalizowanym w pojeździe możliwy jest odczyt szeregu parametrów pojazdu - od informacji o włączeniu i wyłączeniu silnika, precyzyjnej lokalizacji pojazdu po informacje o obrotach silnika, a nawet: dane o średnim spalaniu.
W samochodach z zamontowanymi rozwiązaniami GPS proponuje się klientom:
- generowanie oszczędności w kosztach użytkowania i zarządzania flotą samochodową,
- dane dostępne on-line z indywidualnego konta w bezpiecznym systemie obsługi floty,
- transmisja danych z nadajników GPS zamontowanych w pojazdach,
- transmisja GPSR dostarcza informacji o: pozycji, prędkości, ilości paliwa w baku, prędkości lub postoju,
- dostęp do danych historycznych,
- powiadomienia e-mail o przekroczeniach,
- możliwość przekładania nadajnika bez dodatkowych kosztów,
- dogodne raportowanie (excel lub PDF).
STAŁA INWIGILACJA
W epoce internetu, portali społecznościowych, kart kredytowych, telefonów komórkowych i innych urządzeń umożliwiających przesyłanie danych przestaliśmy być anonimowi. Urządzenia GPS to kolejny czynnik ograniczający naszą prywatność. Jesteśmy mimowolnie kontrolowani na każdym kroku. Czy ktoś kto jeździ codziennie tramwajem do pracy i odbija kartę z chipem magnetycznym, myśli o tym, że historia jego przejazdów jest zapisana w bazie informatycznej przewoźnika? Przesyłka i archiwizacja danych rozpędziła się bez naszej woli i wiedzy. Nasze dane osobowe stały się przedmiotem pokątnego handlu. Często dochodzi do ich wycieków i kradzieży np. z banków i internetu. Realne zagrożenia to nie tylko włamania do komputerów, fikcyjne kredyty, pieniądze znikające z kont prowadzonych przez internet. Zagrożenia są większe, a ich siła i skala ciągle rosną. Możliwym stało się namierzenie i zastrzelenie człowieka przy pomocy drona, sterowanego z miejsca oddalonego o wiele kilometrów. Co jeszcze nam grozi w związku z nieustanną inwigilacją? Lepiej chyba o tym nie myśleć.
