Ford - człowiek, ciągnik, samochód

Hanna Krugiełka

Ford przeważnie kojarzony jest z dobrą marką samochodów. Nie każdy jednak wie, że ich nazwa pochodzi od nazwiska Henry’ego Forda, nie każdy też zna jego niezwykłą historię, która wiąże się również z ciągnikami. W chwili obecnej firma Ford to drugi co do wielkości producent samochodów w Stanach Zjednoczonych i piąty na świecie.

 

W dzisiejszym artykule chciałabym przedstawić kilka faktów i ciekawostek, dotyczących niezwykłej postaci Henry’ego Forda oraz przede wszystkim jego dokonań motoryzacyjnych i mechanizacyjnych. Historie życia i wynalazków bywają długie i zawiłe, dlatego pragnę skupić się tylko na tym co wydaje się być najciekawsze.

 

Zainteresowałam się tym tematem po przeczytaniu, że: „ ... w 1917 r. fabrykę Henrego Forda opuścił pierwszy ciągnik rolniczy Forda. Był to jeden z kamieni milowych, które całkowicie zmieniły oblicze rolnictwa na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci. „.(https://www.agrofakt.pl/ciagnik-rolniczy-ford-100-lat/)

 

 

HENRY FORD - NIEZWYKŁE ŻYCIE, NIEZWYKŁA ŚMIERĆ

W życiu każdego człowieka szczególnie liczą się okoliczności narodzin i śmieci. W przypadku Henry’ego Forda wydarzenia z młodości i okoliczności śmierci były ze sobą paradoksalnie i żałośnie powiązane.

 

 1.Henry ford 1919

 

Fot. HENRY FORD (1863-1947)

 

Ważnym jest to, że:

Jako dziecko nie znosił koni i ciężkiej pracy w polu. Dlatego też, będąc już właścicielem Henry Ford & Son Inc, za cel postawił sobie poprawę pracy rolników. ". https://tractormania.pl/pierwszy-traktor-na-swiecie/

 

Jednak wracając do historii życia Henry’ego Forda...

 

Henry Ford pochodził z rodziny farmerskiej. Urodził się 30 lipca 1863 roku w Deaborn, w stanie Michigan. Od wczesnej młodości interesował się mechaniką. W roku 1880 opuścił rodzinny dom na wsi i przeniósł się do miasta. Zamieszkał w Detroit, gdzie mając 17 lat rozpoczął samodzielne życie. Początkowo pracował jako praktykant w zakładach budujących silniki do statków rzecznych, potem przeniósł się do warsztatów naprawiających lokomobile drogowe. Kiedy został już wykwalifikowanym mechanikiem i miał przeszło dziesięcioletnią praktykę Henry Ford rozpoczął pracę w warsztatach elektrowni. W tym samym czasie zainteresował się zagadnieniem budowy pojazdu napędzanego silnikiem spalinowym. W szopie, obok swojego domu, prowadził doświadczenia w tym zakresie. W roku 1896 zbudował własny silnik dwucylindrowy. Cylindry w silniku były rurami wymontowanymi z maszyny parowej. Ford umieścił swój silnik pod siedzeniem małego wózka jednoosobowego, również własnej konstrukcji. Był to pierwszy prototyp Forda. Drugi zbudowany przez Henry’ego samochód powstał w 1897 r. i był gotowym przedprodukcyjnym modelem.

 

Reszta życia Forda to przede wszystkim losy jego konstrukcji, zakładów, przedsiębiorstw.

 

Okoliczności śmierci są ironią losu dla człowieka postępu, techniki i mechanizacji.

 

Henry Ford zmarł 7 kwietnia 1947 r.. W noc jego śmierci wylała rzeka River Rouge i zalała elektrownię w pobliżu dworku w którym mieszkał. Przez tę awarię Ford umierał przy świeczkach, tak jakby w ciągu jego osiemdziesięcioczteroletniego życia świat zupełnie nie posunął się do przodu.

 

 

FABRYKA FORDA - HISTORIA

 

 2.fabryka

Fot. Robotnicy fabryki Forda przy lini produkcyjnej

 

Model skonstruowany przez Forda zaczęto wytwarzać w firmie Detroit Automobile Company, która była spółką stworzoną przez niego w roku 1899. Dodatkowo Ford pracował w elektrowni Edison Illuminating Company i prywatnie prowadził swoje doświadczenia. Jednak porzucił tę pracę i objął stanowisko głównego inżyniera w Detroit Automobile Company, mając w niej niewielkie udziały. Już w 1900 roku firma ta zbudowała i sprzedała 425 wozów konstrukcji Henry’ego Forda, jednak ograniczono swobodę konstrukcji i nowatorstwa inżyniera Forda. Automobile Company zależało na wysokich i szybkich zyskach, a nie udoskonaleniach. Ford marzył o modelu samochodu, który byłby masowo produkowany i tani. Mówi się, że celem Henry’ego Forda było „dać światu koła” i produkować dostępne cenowo auta dla szerokiej grupy odbiorców. Dlatego Ford wycofał swoje udziały i w 1901 r. utworzył nową spółkę Ford Automobile Co.

 

Serdecznie zapraszam do obejrzenia niezmiernie ciekawego filmu o historii fabryki Forda:

https://www.ford.pl/swiat-forda/o-firmie/historia#overlay/content/overlays/history-heritage/historical-manufacturing-video

 

W Ford Automobile Co. Henry zebrał nie tylko finansistów, ale przede wszystkim dobrych fachowców-mechaników. Zbudował z nimi kilka wozów wyczynowych, gdyż w tamtych czasach o powodzeniu marki stanowiło miejsce w wyścigach samochodowych. Ford wygrał wyścig w 1901 r. osobiście prowadząc samochód. Wielką reklamą samochodów Forda stało się osiągnięcie w 1903 r. bezwzględnego światowego rekordu prędkości. Został on ustanowiony na kolejnej konstrukcji o nazwie „999” i wynosił 147 km/h.

 

Następną dokonaną przez Forda reorganizacją było uczynienie siebie jednym z głównych akcjonariuszy w nowej spółce Ford Motor Company.

 

 3.fabryka2

Fot. Produkcja w przedwojennej fabryce Forda.

 

Początkowo Ford konstruował samochody tak, jak robili to wtedy wszyscy czyli pojedynczo. Samochód tkwił na podłodze przez cały czas produkcji, a mechanicy i ich pomocnicy jeździli do innych fabryk po części, po czym wracali do samochodu, by złożyć go w całość - od podwozia w górę. Później auto składano na specjalnych platformach, które można było przesuwać między kolejnymi ekipami monterów. Przyspieszyło to do pewnego stopnia proces produkcyjny, jednak Ford nadal potrzebował wykwalifikowanych załóg robotników, którzy montowali „ręcznie”. Poziom produkcji był zatem wciąż niski, a ceny samochodów musiały być niezmiennie wysokie, by pokryć koszty produkcji.

 

W pierwszym roku działania Ford Motor Company wyprodukowano 1708 samochodów. Kolejno budowano nowe modele oznaczone literami od „A” do „K”. Były to wozy z silnikami dwu- i czterocylindrowymi, a jeden model z sześciocylindrowym.

 

Pierwszy krok w stronę automatyzacji uczyniono, gdy Henry i jego inżynierowie skonstruowali maszyny do produkcji dużej liczby części potrzebnych do składania samochodów. Wynaleźli także metody montowania tych części bezpośrednio po ich produkcji.

 

Przedsiębiorstwo Forda cały czas świetnie funkcjonowało i rozwijało się. W 1907 r. wyprodukowano 7000 pojazdów.

 

Kolejny archiwalny film znajdą Państwo pod linkiem:

https://www.ford.pl/swiat-forda/o-firmie/historia#overlay/content/overlays/history-heritage/early-assembly-line-video

 

Uważa się, że to właśnie dzięki Fordowi przemysł motoryzacyjny wyszedł z okresu rzemieślniczego i przeszedł w sferę wielkoprzemysłową.

 

FORD T

 

Ford T miał być spełnieniem marzenia Henry’ego Forda o wozie tak tanim i popularnym, aby mógł go nabyć każdy Amerykanin.

 

Po analizie dotychczasowej produkcji ośmiu modeli, Ford zlecił opracowanie dziewiątego. Miały w nim zostać wyeliminowane wszystkie błędy konstrukcyjne, a wykorzystane wszystkie zalety. Tak powstał model „T”.

 

Ford „T” był wytwarzany przez dwadzieścia lat bez wprowadzenia zasadniczych zmian konstrukcyjnych. W sumie zostało zbudowanych 15 milionów egzemplarzy tego wozu.

 

Był to pierwszy samochód, który stał się masowym i powszechnym pojazdem. Przełamał on bariery ekskluzywności i luksusu.

 

 4.FT

Fot. Henry Ford obok realizacji swoich marzeń - Forda „T”

 

Masowymi nabywcami Forda „T” stali się amerykańscy farmerzy rozsiani po bezludnych okolicach. Samochód umożliwił im ontakty z miastami i zmniejszył czas pokonywania odległości. Produkcję Forda „T” zakończono w 1927 r., jednak dalej produkuje się nowe modele - wnuki, prawnuki, a może nawet praprawnuki pierwszych samochodów marki Ford.

 

CIĄGNIKI FORD I FORDSON

 

Henry Ford zasłynął jako konstruktor i potentat samochodowy. Jednak ważną częścią jego działalności były traktory. Okazało się jednak, że Ford Motor Co. i jej dyrektorzy nie chcą produkować ciągniów, dlatego Ford postanowił zrobić to sam. W czasach wojny, braku żywności i rąk do pracy potrzebny był trakto tani i produkowany masowo.

 

W 1917 r. powstała pierwsza seria Fordsona Model F. Ciągnik ten wywołał prawdziwą rewolucję, gdyż był prostszy i lżejszy oraz przede wszystkim łatwiejszy w obsłudze niż większość ówczesnych traktorów. Ponadto był od nich o wiele tańszy i dzięki temu wielu rolników było na niego stać.

 

Wkrótce Henry Ford zaczął tracić zainteresowanie traktorami i skupił się na samochodach. W 1919 r. produkcję ciągników przeniesiono do Cork w Irlandii. Przy tej okazji stwierdzono, że Model F wymaga unowocześnienia i powstał wyposażony w większy silnik Model N.

 

 5.Ford 8N

Fot. Ciągnik Ford model 8N

 

Dane techniczne:

 

Typ ciągnika: 8N

Producent: Ford Motor Co. Dearborn, Michigan

Kraj pochodzenia: USA

Lata produkcji typu: 1947-1952

Rodzaj paliwa: Benzyna/Nafta

Układ chłodzenia: Cieczą-wymuszony

Typ silnika: „STANDARD MOTOR”, 4-cylindrowy, 4-suwowy, gaźnikowy, dolnozaworowy

Moc/Obroty silnika: 30 KM/2 200 obr./min

Pojemność skokowa (cmł): 2000

Instalacja elektryczna: 12 V

Napęd: Oś tylna

Skrzynia biegów: 4+1R

Ciężar (kg): 1230

Dodatkowe informacje: Pierwszy ciągnik na świecie z podnośnikiem narzędzi systemu Ferguson

 

W ramach tej serii model 8N jako pierwszy traktor Forda miał sprzęgło po lewej stronie i niezależny pedał hamulca po prawej. Irlandia nie miała dużych rynków zbytu, ponieważ leżała za daleko od Anglii. Dlatego produkcję ciągników przeniesiono do Fabryki Forda w Dagenham, w Essex.

 

W 1945 r. na brytyjski rynek wszedł traktor Fordson Major E27N, gdzie E stanowiło skrót od English, 27 to moc silnika w koniach parowych, a N oznaczało „traktor”. Model ten posiadał silnik Diesla Perkins P4 lub P6. W latach 1945-1952 sprzedano ponad 233 tys. sztuk tego modelu. Po nim nastały: Dexta, Power Major, Super major i Super Dexta.

 

W 1964 r. markę Fordson zlikwidowano i wszystkie traktory produkowane przez Forda nosiły nazwę Ford.

 

 6. Fordson E27N Major

Fot. Fordson E27N Major

 

W polskiej gospodarce powojennej dużą rolę odegrała UNRA - United Nations Relief and Rehabilitation Administration (czyli Administracja Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy i Odbudowy). Po II wojnie światowej organizacja ta przyszła Polsce z pomocą, co znacznie wsparło nasz kraj. UNRA dostarczyła m.in.: paczki żywnościowe, samochody ciężarowe, konie, silniki spalinowe, ale także tysiące ciągników. Wśród otrzymanych marek traktorów znalazły się wtedy Fordsony i Fordy.

 

Poniżej lista traktorów produkowanych przez Forda, najczęściej używanych w PRL w latach 1945-1989:

  • Ford 9N
  • Fordson E27N 1945 r.
  • Fordson F
  • Fordson Major E27N 1948 r.

 

 

Marka ciągników Ford już nie istnieje. Ford Motor Company jest jednym z elementów tworzących obecną markę New Holland Agriculture.

 

W tej chwili tak wygląda praca w fabryce Forda:

https://www.ford.pl/swiat-forda/o-firmie/historia#overlay/content/overlays/history-heritage/inside-ford-moving-assembly-line

 

Henry Ford to niezwykły człowiek, który pozostawił po sobie niebywałe dziedzictwo technologiczne, motoryzacyjne i handlowe. Każda jego konstrukcja zapisała się grubą czcionką na kartach księgi techniki. Życzmy sobie więcej tak wybitnych ludzi w każdym pokoleniu.

 

Zdjęcie tytułowe:

Zdjęcie tytułowe przedstawia Forda „A” i pochodzi ze zbiorów autorki.

Źródłem pozostałych zdjęć jest internet.

 

Źródła:

  1. „Traktory”, Wydawnictwo Olesiejuk, 2013 r.
  2. A.M. Rostocki „Poczet twórców motoryzacji”, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”,Warszawa 1980 r.
  3. Witold Rychter „Dzieje samochodu” , Wydawnictwa Komunikacji i łączności, Warszawa 1979r.
  4. https://tractormania.pl/pierwszy-traktor-na-swiecie/
  5. https://www.agrofakt.pl/ciagnik-rolniczy-ford-100-lat/
  6. https://www.agrofoto.pl/forum/topic/12656-ciagniki-ford/
  7. http://forum.ioh.pl/viewtopic.php?t=5455
  8. http://forum.ioh.pl/viewtopic.php?t=5455
  9. http://www.motoshowminatura.fora.pl/gadamy-o-samochodach,35/traktory-w-prl,15879.html
  10. https://www.assemblymag.com/articles/91581-the-moving-assembly-line-turns-100
  11. http://www.moto-detal.pl/z-farmy-do-fabryki-jak-zaczynal-henry-ford/
  12. https://www.ford.pl/swiat-forda/o-firmie/historia
  13. https://profiauto.pl/blog/2015/02/12/5-mitow-na-temat-forda-i-modelu-t/

 

 

Hanna Krugiełka
Autor: Hanna Krugiełka
Hanna Krugiełka - absolwentka Akademii Rolniczej w Poznaniu, kilkuletni pracownik jednostek państwowych związanych z rolnictwem. Entuzjastka rolnictwa ekologicznego, miłośniczka przyrody. Pasjonatka sztuki słowa i praktykująca ją w różnych dziedzinach..

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.   Wszystkie artykuły autora
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz